Full text

(1)

Page 1 of 8

आदशूपऽम ् आदशूपऽम ् आदशूपऽम ्

आदशूपऽम ्––––2019201920192019----20202020 संृतम ्

संृतम ्संृतम ्

संृतम ्((((केिकम ्केिकम ्केिकम ्केिकम ्)))) SanskritCore(322) SanskritCore(322) SanskritCore(322) SanskritCore(322)

क)ा

क)ा

क)ा

क)ा––––XIIXIIXIIXII समयःसमयः

समयःसमयः––––होराऽयम ्होराऽयम ्होराऽयम ्होराऽयम ् अ3योजनाअ3योजनाअ3योजना अ3योजना पूणा3ाःपूणा3ाःपूणा3ाःपूणा3ाः----80808080 अवधात;म ्

अवधात;म ् अवधात;म ् अवधात;म ्----

1111.... अ=ाम ्अ3योजनायांूद>ािनउ>रािणिनदशा@कािनसिA।ूद>ािनउ>रािणअितिरCािप

सDभानुसारम ्अGािनउ>रािणभिवतुम ्अहिA।

2222.... अनुHेदेIोकेवाआधािरताःूाःअवबोधा@काःसिA।अतःिवKाLथनःअनुHेदेूद>शNानां

Oानेसमभाव-पयायवाची-शNानांूयोगंकतुSशTुविA।तदथम ्अ3ाःदेयाः।यिदिवKाLथनः

उ>रदान-समयेसमुिचतानांिवभUीनांवचनानांूयोगंनकुविAतLहअंशतःअ3ाःकतनीयाःनतु

सVूणा3ाः।

3333.... ऽुिटपूणवतGै;ाकरणा@क-ूयोगायचअनुपाततःअ3ाःकतनीयाःनतुसVूणा3ाः।

4444.... आंिशक-[ासमुिचते\ःउ>रे\ःअिपअ3ाःदेयाः।

5555.... ‘ख’खaडे(रचना@क-कायc)वाdरचनाूमुखानतुवाdसौDय-तfम ्।अतःआंिशकवाdशुgयेअिप

अ3ाःदेयाः।

6666....यिदछाऽःअितिरUयिदछाऽःअितिरUयिदछाऽःअितिरUयिदछाऽःअितिरU----ूानाम ्उ>रािणिलखिततLहछाऽिहताययऽअिधकाःअ3ाःदातुंशdAेताशानांूानाम ्उ>रािणिलखिततLहछाऽिहताययऽअिधकाःअ3ाःदातुंशdAेताशानांूानाम ्उ>रािणिलखिततLहछाऽिहताययऽअिधकाःअ3ाःदातुंशdAेताशानांूानाम ्उ>रािणिलखिततLहछाऽिहताययऽअिधकाःअ3ाःदातुंशdAेताशानां

ूानांूानांूानांूानांमूkा3नंकरणीयम ्मूkा3नंकरणीयम ्मूkा3नंकरणीयम ्मूkा3नंकरणीयम ्।।।।यथािचऽवणनेपlवाdानांलेखनम ्अभीmंपरंछाऽःयिदसnवाdािन

िलखिततLहतऽकेवलंूथम-पlवाdानांनअिपतुयािनवाdािनउ>मािनसिAतेषांमूkा3नंकरणीयम ् 7.7.

7.7.ूिनमाण=ूेूिनमाण=ूेूिनमाण=ूेूिनमाण=ूे½½½½अ3ःवाdलेखनायअ3ःवाdलेखनायअिrअ3ःवाdलेखनायअ3ःवाdलेखनायअिrअिrअिr,½,½,½,½अ3tूवाचकिचuाय।अ3tूवाचकिचuाय।परंअ3tूवाचकिचuाय।अ3tूवाचकिचuाय।परंपरंपरंसvक्सvक्सvक्सvक्----ूिनमाणंूिनमाणंूिनमाणंभवितूिनमाणंभवितभवितभवित

तदाएवूवाचकिचu=कृतेअ3ाःूदेयाःतदाएवूवाचकिचu=कृतेअ3ाःूदेयाःतदाएवूवाचकिचu=कृतेअ3ाःूदेयाःतदाएवूवाचकिचu=कृतेअ3ाःूदेयाः।।।।

खaडः

खaडः

खaडः

खaडः––––कककक अपिठत

अपिठत अपिठत

अपिठत----अवबोधनम ्अवबोधनम ्अवबोधनम ्अवबोधनम ् 101010अ3ाः10अ3ाःअ3ाःअ3ाः

1111.... अधोिलिखतंअधोिलिखतंअधोिलिखतंगKांशंअधोिलिखतंगKांशंगKांशंगKांशंपिठyापिठyापिठyापिठyाूद>ूानामु>रािणूद>ूानामु>रािणूद>ूानामु>रािणूद>ूानामु>रािणसंृतेनसंृतेनसंृतेनसंृतेनिलखतिलखतिलखतिलखत---- ((((अअअ))))एकपदेनअ एकपदेनएकपदेनएकपदेनउ>रतउ>रतउ>रतउ>रत---- ((((केवलंूचतुmयम ्केवलंूचतुmयम ्केवलंूचतुmयम ्)))) केवलंूचतुmयम ् ½½××××4444====2222½½ (i)राजमागc

(ii)सेवकाः

(iii)|ीपुऽािद\ः

(iv)िभ)ुः

(v)तथागतः

(2)

Page 2 of 8

((((आआआ))))पूणवाdेनआ पूणवाdेनपूणवाdेनपूणवाdेनउ>रतउ>रतउ>रतउ>रत----((((केवलंू~यम ्केवलंू~यम ्केवलंू~यम ्केवलंू~यम ्)))) 2222××××2222====4444 (i)भगवान ्बुgःिभ)ुंिदःूणामिनवेदन=अिभूायंपृHित।

(ii)सेवकान ्ूितूणामःअ€ःनेहंवाƒkंसौहादSचसूचयित।

(iii)पूविदिशकृतःनमारःतुमातािपतृ\ांगृह„ािमनेचभवित।दि)णिदक्आचायाय, पिँचमिदक्|ीपुऽािद\ः,उ>रिदक्चिमऽादीनांकृतेभवित।एवमेवऊ‡िदक्

ौमणॄाŠणे\ःअधोिदक्चसेवके\ःभवित।

((((इइइइ))))अ=अ=अ=अनुHेद=अ=अनुHेद=अनुHेद=समुिचतंअनुHेद=समुिचतंसमुिचतंसमुिचतंशीषकंशीषकंशीषकंशीषकंिलखतिलखतिलखतिलखत। 1111××××1111====1111 ((((ईईईई))))यथािनदcशम ्यथािनदcशम ्यथािनदcशम ्उ>रतयथािनदcशम ्उ>रतउ>रतउ>रत----((((केवलंकेवलंकेवलंूऽयम ्केवलंूऽयम ्ूऽयम ्)))) ूऽयम ् 1111××××3333====3333 (i)सेवके\ः

(ii)अॄवीत ् (iii)भगवान ्

(iv)गHन ्

खaडः

खaडःखaडः

खaडः––––खखखख रचना@क

रचना@क रचना@क

रचना@क––––कायम ्कायम ्कायम ्कायम ् 15151515अ3ाःअ3ाःअ3ाःअ3ाः

2222.... भवान ्/भवतीरमेशः/रमा।शैि)क-ॅमण-दलेसमावेशायूधानाचायाS

ूितिलिखतेआवेदनपऽेिरUOानािनमूषातःिचyा,पूरियyाचपुनःपऽं

िलखत-

½

½½

½××××10101010====5555

सेवायाम ्

(i)ूधानाचायाःूधानाचायाःूधानाचायाःूधानाचायाः

राजकीयसवदयसहिश)ािवKालयः,सु‘ानपुरी

िवषयः-(ii)शैि)कॅमणदलेसमावेशायिनवेदनम ्शैि)कॅमणदलेसमावेशायिनवेदनम ्शैि)कॅमणदलेसमावेशायिनवेदनम ्शैि)कॅमणदलेसमावेशायिनवेदनम ्।

माGाः!

सादरं(iii)िनवेदनीयम ्िनवेदनीयम ्िनवेदनीयम ्िनवेदनीयम ्अिrयद ्अहम ्एति€न ्(iv)िवKालयेिवKालयेिवKालयेिवKालयेनवमक)ायाम ्‘अ’वगcपठािम।एवं

मयाौूयतेयद ्आगािमिनशीतकालेअ€ाकंिवKालयात ्िकमिप(v)शैि)कॅमणदशैि)कॅमणदशैि)कॅमणदशैि)कॅमणदलंलंलंलंन ैनीतालं

गिम“ित।नूतन-Oलानांदशने,नूतन-त”ानां•ानाजनेचमम(vi)महतीअिभ–िचः।अतःअहम ् अिप(vii)अनेनअनेनअनेनअनेनदलेनसहगAुम ्इHािम।एतदथSमयामाता-िपतृ\ाम ्(viii)अनुमितःअनुमितःअिपूाnाअनुमितःअनुमितः

।सामहं(ix)ूाथयािमूाथयािमयद ्एतदथम ्अनुम™तूदायूाथयािमूाथयािम (x)कृताथšकरणीयःकृताथšकरणीयःकृताथšकरणीयःकृताथšकरणीयःअयंजनः।

सधGवादम ्,

भवतांिवनीतःिश“ः/िवनीतािश“ा, रमेशः/रमा

(3)

Page 3 of 8

3333.... मूषाूद>मूषाूद>मूषाूद>----पदसहायतयाअधोिलिखतांकथांपूरयतमूषाूद> पदसहायतयाअधोिलिखतांकथांपूरयतपदसहायतयाअधोिलिखतांकथांपूरयतपदसहायतयाअधोिलिखतांकथांपूरयत---- ½½××××10½½ 101010====5555 एकदा„ािमिववेकानDः(i)वाराण=ाम ्वाराण=ाम ्वाराण=ाम ्वाराण=ाम ्स3टमोचन-मिDरात ्दशनंकृyाआगHन ्आसीत ्।

त=हrेभगवते(ii)अLपतंअLपतंअLपतंअLपतंन ैवेKम ्आसीत ्।मिDरपिरसरेएवकेचनवानराःतंपिरतःआग›

ूसादम ्अपहतुS(iii)ूयतAेूयतAेूयतAे€।िववेकानDः(iv)भयाबाAःूयतAे भयाबाAःभयाबाAःभयाबाAःसन ्धावनम ्आरवान ्वानराः

अिपिववेकानDम ्अनुधािवतवAःतऽैवएकः(v)संGासीसंGासीसंGासीसंGासीएतद ्सवSपँयžनासीत ्।सः

िववेकानDम ्उŸैःउUवान ्ित ,भयंमाकु–,तऽैव(vi)िOyािOyािOyाआगतंस3टं(vii)ू›)ीकु–िOyा ू›)ीकु–ू›)ीकु–ू›)ीकु–।

िववेकानDःतथैवकृतवान ्।िववेकानDे(viii)िOतेिOतेिOतेसितवानराःपलाियतवAः।अ€ाकं(ix)िOते

जीवने

जीवनेजीवने

जीवनेअिपपलायनूवृि>ः(x)नागHेत ्नागHेत ्नागHेत ्इितिचAनीयम ्।नागHेत ्

4444.... ““““अनुशासनम ्अनुशासनम ्अनुशासनम ्अनुशासनम ्””””इितिवषयमिधकृ›पlवाdिमतम ्अनुHेदंिलखतइितिवषयमिधकृ›पlवाdिमतम ्अनुHेदंिलखतइितिवषयमिधकृ›पlवाdिमतम ्अनुHेदंिलखत।।।।इितिवषयमिधकृ›पlवाdिमतम ्अनुHेदंिलखत

((((मूषाूद>पदानांसहायताअपेि)ताचेत ्गृहीत;ाअGथा„यंिचAियyामूषाूद>पदानांसहायताअपेि)ताचेत ्गृहीत;ाअGथा„यंिचAियyामूषाूद>पदानांसहायताअपेि)ताचेत ्गृहीत;ाअGथा„यंिचAियyामूषाूद>पदानांसहायताअपेि)ताचेत ्गृहीत;ाअGथा„यंिचAियyा

„त£¤पेणलेिखत;म ्

„त£¤पेणलेिखत;म ्„त£¤पेणलेिखत;म ्

„त£¤पेणलेिखत;म ्।।।।))))

1111××××5555====5555

मूषामूषामूषामूषा

अथवा

अथवा

अथवा

अथवा

िन¥िलिखतवाdेषुिन¥िलिखतवाdेषुिन¥िलिखतवाdेषुकेषाlनिन¥िलिखतवाdेषुकेषाlनकेषाlनकेषाlनपlवाdानांपlवाdानांपlवाdानांपlवाdानांसंृतेनसंृतेनसंृतेनसंृतेनअनुवादंअनुवादंअनुवादंअनुवादंकु–तकु–तकु–त----कु–त 1111××××5555====5555 1.िहमालयादार\समुिपयAंभारत=सीमा)ेऽम ्अिr।

2.छाऽाणांूितवषSषाaमािसकीवाLषकीचपरी)ाभवित।

3.§ःिवKालयेअवकाशःभिव“ित।

4.आकाशःतारकैःयुUःअिr।

5.राजारा¨=र)ांकरोित।

6.™कyं§ःतऽनगिम“िस?/™कयूयं§ःतऽनगिम“थ?

7.ग–डःआकाशेउªयते।

खaडः

खaडःखaडः

खaडः----गगगग

अनुूयुU;ाकरणम ्अनुूयुU;ाकरणम ्अनुूयुU;ाकरणम ्अनुूयुU;ाकरणम ् 22220 000अ3ाःअ3ाःअ3ाःअ3ाः

5555.... अधोिलिखतवाdेषुरेखांिकतपदानांस™«सि«Hेदंवाकु–तअधोिलिखतवाdेषुरेखांिकतपदानांस™«सि«Hेदंवाकु–तअधोिलिखतवाdेषुरेखांिकतपदानांस™«सि«Hेदंवाकु–त---- ((((केवलंअधोिलिखतवाdेषुरेखांिकतपदानांस™«सि«Hेदंवाकु–त केवलंकेवलंकेवलं

ष¬कष¬कष¬क ष¬कम ्म ्म ्म ्))))

1111××××6666====6666

(i)ःनापयन ्+इव (ii)मया+एकािकना

(iii))ीरिनधौ+इव।

(iv)िपतरrासाम ्

जीवने, आवँयकम ्, सवऽ, पालनम ्, आ•ायाः, आदेशानाम ्, पतन=, अनुशासनहीनः, संिवधाने,

िवKालय=,देश=,िवKाLथनाम ्,क>;म ्।

(4)

Page 4 of 8

(v)पुनः+आया=ािम।

(vi)लभAेऽिततरां

(vii)समं+चयAः।

(viii)पुनः+धनम ्।

6666.... िन¥िलिखतवाdेषुिन¥िलिखतवाdेषुिन¥िलिखतवाdेषुरेखाि3तिन¥िलिखतवाdेषुरेखाि3तरेखाि3तरेखाि3त----समrपदानांसमrपदानांसमrपदानांसमrपदानांिवमहंिवमहंिवमहंिवमहंकु–तकु–तकु–तकु–त----((((केवलंूकेवलंूकेवलंूकेवलंूपlपlपlपlकम ्कम ्कम ्कम ्)))) 1111××××5555====5555 (i)कृतःिनtयःयेनसः।

(ii)कामबोधलोभान ् (iii)सविवKािन¯ाता

(iv)गजेा¤ढः

(v)िऽवगम ्

(vi)जनानाम ्अभावः

(vii)महान ्चासौय±ः/महान ्य±ः

(viii)प›ुःगृहम ्

7777.... अधोिलिखतवाdेषुरेखाि3तपदानांूकृितू›यंयोजयतपृथक्वाकु–तअधोिलिखतवाdेषुरेखाि3तपदानांूकृितू›यंयोजयतपृथक्वाकु–तअधोिलिखतवाdेषुरेखाि3तपदानांूकृितू›यंयोजयतपृथक्वाकु–त––––अधोिलिखतवाdेषुरेखाि3तपदानांूकृितू›यंयोजयतपृथक्वाकु–त ((((केवलंूषटकम ्केवलंूषटकम ्केवलंूषटकम ्))))केवलंूषटकम ्

1x6=6 1x6=6 1x6=6 1x6=6

(i)ू+िवश ्+U (ii)मन ्+शानच ् (iii)आनेत;म ्

(iv)बल+मतुप ् (v)संGासी

(vi)„त£ा

(vii)Oल+ङीप ्

8888.... को कूद>पदैःसहसमुिचतांिवभ™Uूयु¨िरUOानपू³तकु–तको कूद>पदैःसहसमुिचतांिवभ™Uूयु¨िरUOानपू³तकु–तको कूद>पदैःसहसमुिचतांिवभ™Uूयु¨िरUOानपू³तकु–त––––((((केवलंूको कूद>पदैःसहसमुिचतांिवभ™Uूयु¨िरUOानपू³तकु–त केवलंूकेवलंूऽयकेवलंूऽयऽयऽयम ्म ्म ्))))म ् 1111xxxx3333====3333 (i)मयासशःअGःकःअिr?

(ii)नारीएवसमrसृmेःिनमाऽी,परंकथनेनिकम ्?

(iii)अिपचसूयSसूयSसूयSूितपूवािभमुखापृिथवी।सूयS

(iv)सःपुनः)णात ्अनAरंतमेवपाद‡™नौुतवान ्।

(v)स›ात ्स›ात ्स›ात ्स›ात ्नूमिदत;म ्।

(5)

Page 5 of 8

खaडःखaडःखaडःखaडः––––घभागघभागघभाग----IIIIघभाग पिठतपिठत

पिठतपिठत----अवअवअवअवबोधनम ्बोधनम ्बोधनम ्बोधनम ्25252525अ3ाःअ3ाःअ3ाःअ3ाः

9999.... अधोिलिखतंअधोिलिखतंअधोिलिखतंगगगगKांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रतअधोिलिखतं Kांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रतKांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रतKांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रत---- I.I.I.एकपदेनउ>रतI.एकपदेनउ>रतएकपदेनउ>रतएकपदेनउ>रत---- ((((केवलंू~यम ्केवलंू~यम ्केवलंू~यम ्))))केवलंू~यम ् ½½½½××××2222====1111

(i)आथवणः

(ii)इह (iii)ि~िवधा

II.II.II.पूणवाdेनउ>रतII.पूणवाdेनउ>रतपूणवाdेनउ>रतपूणवाdेनउ>रत----((((केवलंूमेकम ्केवलंूमेकम ्केवलंूमेकम ्))))केवलंूमेकम ् 2222××××1111====2222 (i)शा|ंि~धा-अपौ–षेयंपौ–षेयंच।

(ii)ऋ¶यजुःसामवेदा|यीवेदऽयीभविA।

III.III.III.यथािनदcशम ्III.यथािनदcशम ्यथािनदcशम ्उ>रतयथािनदcशम ्उ>रतउ>रतउ>रत----((((केवलंूकेवलंूकेवलंूकेवलंूचतुmयम ्चतुmयम ्चतुmयम ्))))चतुmयम ् ½½½½××××4444====2222

(i)तुरीयः

(ii)अपौ–षेयम ् (iii)िववृ>िबयाः

(iv)अGः

(v)वेदे\ः

1010

1010.... अधोिलिखतंपKांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रतअधोिलिखतंपKांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रतअधोिलिखतंपKांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रत---- अधोिलिखतंपKांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रत I.I.I.एकपदेनउ>रतI.एकपदेनउ>रतएकपदेनउ>रतएकपदेनउ>रत----((((केवलंू~यम ्केवलंू~यम ्केवलंू~यम ्)))) केवलंू~यम ् ½½××××2222====1111½½

(i) जननी

(ii)तितः

(iii) माम ्

II.II.II.पूणवाdेनउ>रतII.पूणवाdेनउ>रतपूणवाdेनउ>रतपूणवाdेनउ>रत----((((केवलंूमेकम ्केवलंूमेकम ्केवलंूमेकम ्))))केवलंूमेकम ् 2222××××1111====2222 (i)िूय-पारत·ाःकातराः(जनाः)जनन¸„त£ांनिविहतवAः।

((((ii)यऽत¤णांतितःशाखाकद¹-कृत-ममरम ्आतनोित।

III.III.III.यथािनदcशम ्III.यथािनदcशम ्यथािनदcशम ्उ>रतयथािनदcशम ्उ>रतउ>रतउ>रत---- ((((केवलंूचतुmयम ्केवलंूचतुmयम ्केवलंूचतुmयम ्)))) केवलंूचतुmयम ् ½½××××4444====2222½½

(i)तितः

(ii)जनGै

(iii)त¤णाम ् (iv)„त£ा

(v)„त£ा

11 11 11

11.... अधोिलिखतंनाºांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रतअधोिलिखतंनाºांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रतअधोिलिखतंनाºांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रत---- अधोिलिखतंनाºांशंपिठyातदाधािरतान ्ूान ्यथािनदcशंसंृतेनउ>रत I.I.I.एकपदेनउ>रतI.एकपदेनउ>रतएकपदेनउ>रतएकपदेनउ>रत---- ((((केवलंू~यम ्केवलंू~यम ्केवलंू~यम ्))))केवलंू~यम ् ½½××××2222====1111½½

(6)

Page 6 of 8

(i)कठोरभाषणैः

(ii)अपराधः

(iii)महाराज=

II.II.II.पूणवाdेनII.पूणवाdेनपूणवाdेनपूणवाdेनउ>रतउ>रतउ>रतउ>रत----((((केवलंूमेकम ्केवलंूमेकम ्केवलंूमेकम ्))))केवलंूमेकम ् 2222××××1111====2222 (i)संGािसनोॄŠचािरणःपिaडताः,ि|ायोबालाtनिकमिपूm;ाः।

(ii)वयंकेवलंमहाराजिशववीर=ा•ांिशरसावहामः।

III.III.III.यथािनदcशम ्III.यथािनदcशम ्यथािनदcशम ्उ>रतयथािनदcशम ्उ>रतउ>रतउ>रत----((((केवलंूचतुmयम ्केवलंूचतुmयम ्केवलंूचतुmयम ्))))केवलंूचतुmयम ् ½½××××4444====2222½½ (i)दौवािरके\ः

(ii)अयम ् (iii)राऽौ

(iv)ॄाŠणः

(v)वयम ् 12

12 12

12.... अधोिलिखत=अधोिलिखत=अधोिलिखत=पK=अधोिलिखत=पK=पK=पK=भावाथSभावाथSभावाथSभावाथSमूषाूद>पदैःमूषाूद>पदैःमूषाूद>पदैःपूरियyामूषाूद>पदैःपूरियyापूरियyापूरियyापुनःपुनःपुनःिलखतपुनःिलखतिलखतिलखत---- ½½××××6666====3333½½ भावाथःभावाथःभावाथः––––भावाथः

कत;ाकत;ंवणयन ्भगवान ्ौीकृ¯ः(i)अजुन=अजुन=अजुन=अजुन=मा»मेनअ€ान ्सवान ्(ii)बोधयितबोधयितबोधयितबोधयित यत ्कामः बोधः (iii)लोभtलोभtलोभtलोभt एतािन ऽीिण नरक= ~ार¤पािण अतः यः जनः (iv) आ@नःआ@नःआ@नः

आ@नःनाशंनेHितअिपतु„कीयंकkाणिमHितसःएतािन~ारािण(v)नो¼ानो¼ानो¼ानो¼ाटयेत ्टयेत ्टयेत ्टयेत ्। सवूय±ैः च एतेषां ऽयाणां ›ागं कुयात ् येनैतािन ऽीिण ~ारािण सदैव त= कृते (vi)

िपिहतािन

िपिहतािनिपिहतािन

िपिहतािनित ेयुः।सःचउ½ित-पिथअमसरोभवेत ्।

अथवाअथवा

अथवाअथवा

ूद>ेभावाथऽयात ्शुgंभावाथSिचyािलखतूद>ेभावाथऽयात ्शुgंभावाथSिचyािलखतूद>ेभावाथऽयात ्शुgंभावाथSिचyािलखत---- ूद>ेभावाथऽयात ्शुgंभावाथSिचyािलखत 1111××××3333====3333 ((((कककक))))सहॐगुणमु¿mुमाद>ेसहॐगुणमु¿mुमाद>ेसहॐगुणमु¿mुमाद>ेसहॐगुणमु¿mुमाद>ेिहिहिहिहरसंरसंरसंरसंरिवःरिवःरिवः।।।।रिवः

(i)रिवःकितगुणमु¿mुंजलंगृÀाित।

((((खखख))))अनGशासनामुवÁख अनGशासनामुवÁअनGशासनामुवÁअनGशासनामुवÁशशासैकपुरीिमवशशासैकपुरीिमवशशासैकपुरीिमव।।।।शशासैकपुरीिमव

(iii)सवशासकेनशािसतंगगनंशासनंचकार।

(गगगग)सव=लोचनंशा|म ्।सव=लोचनंशा|म ्।सव=लोचनंशा|म ्।सव=लोचनंशा|म ्।

(i)शा|ाणां•ानंसवcषांलोचनंभवित।

13 13 13

13.... अधोिलिखतअधोिलिखतअधोिलिखत----Iोकयोःूद>ेअधोिलिखत Iोकयोःूद>ेIोकयोःूद>ेIोकयोःूद>ेअÂयेिरUOानपू³तकु¤तअÂयेिरUOानपू³तकु¤तअÂयेिरUOानपू³तकु¤तअÂयेिरUOानपू³तकु¤त---- ½½××××6666====3333½½ ((((कककक))))अÂयःअÂयःअÂयःअÂयः––––

एकेनअिप(i)िवKायुUेनिवKायुUेनिवKायुUेनसाधुनासुपुऽेणसवSकुलम ्(ii)आÃािदतंिवKायुUेन आÃािदतंआÃािदतंयथाआÃािदतं

(iii)चेणशवरी।

((((खखख)))) अÂयःख अÂयःअÂयः––––अÂयः

(7)

Page 7 of 8

शैशवे(iv)अ\rिवKानां\rिवKानां\rिवKानां\rिवKानां(रघुवंिशनां)यौवने(v)िवषयैिषणाम ्िवषयैिषणाम ्िवषयैिषणाम ्िवषयैिषणाम ्वाgके

(vi)मुिनवृ>ीनामुिनवृ>ीनामुिनवृ>ीनाम ्मुिनवृ>ीनाम ्म ्अAेयोगेनतनु›जाम ्।म ् अ अ अ अथवा

ूपऽात ्िभ½ंपाÄपुrक=Iोकमेकंिलिखyात=भावाथSिलखतूपऽात ्िभ½ंपाÄपुrक=Iोकमेकंिलिखyात=भावाथSिलखतूपऽात ्िभ½ंपाÄपुrक=Iोकमेकंिलिखyात=भावाथSिलखत----ूपऽात ्िभ½ंपाÄपुrक=Iोकमेकंिलिखyात=भावाथSिलखत 3333××××1111====3333

14 14 14

14.... ‘कककक’’’’rÅ=वाdांश=rÅ=वाdांश=rÅ=वाdांश=rÅ=वाdांश=‘‘‘‘खखख’’’’rÅ=वाdांशेनसहमेलनंकु–तख rÅ=वाdांशेनसहमेलनंकु–तrÅ=वाdांशेनसहमेलनंकु–तrÅ=वाdांशेनसहमेलनंकु–त---- ½½××××4444====2222½½

‘‘‘‘कककक’’’’rÅःrÅःrÅःrÅः ‘‘‘‘ख खखख’’’’rÅःrÅःrÅःrÅः

(i)शाटीवसाजयित (घ)काचनहÆीघाटी

(ii)मातेवरोिदितसखे! (क)कुररीनुकािचत ् (iii)“ौीराम”नाममधुरं (ख)मधुरंÇणAः

(iv)शोभांदधा›ुषिस (ग)काlनकाlनीयाम ्

15 15 15

15.... अधोिलिखतेषुवाdेषुरेखाि3तपदानांूसंगनुसारंशुgम ्उ>रंिचyािलखतअधोिलिखतेषुवाdेषुरेखाि3तपदानांूसंगनुसारंशुgम ्उ>रंिचyािलखतअधोिलिखतेषुवाdेषुरेखाि3तपदानांूसंगनुसारंशुgम ्उ>रंिचyािलखत––––((((केवलंअधोिलिखतेषुवाdेषुरेखाि3तपदानांूसंगनुसारंशुgम ्उ>रंिचyािलखत केवलंकेवलंकेवलं

ूचतुmयम ्

ूचतुmयम ्ूचतुmयम ्

ूचतुmयम ्))))

½

½

½

½××××4444====2222

(i)(ग)आिलÈते

(ii)(क)अखादन ्

(iii)(ख);ाÉा

(iv)(क)ूकारः

(v)(ख);ाÉानम ्

खaडः

खaडः

खaडः

खaडः––––घभागघभागघभाग----ii10घभाग ii10ii10अ3ाःii10अ3ाःअ3ाःअ3ाः

सामाGसंृतसािह›पिरचयः

सामाGसंृतसािह›पिरचयः

सामाGसंृतसािह›पिरचयः

सामाGसंृतसािह›पिरचयः

1616

1616.... अधोिलिखतेषुक=ािपएक=कवेःपिरचयःसंृतेनिलखतअधोिलिखतेषुक=ािपएक=कवेःपिरचयःसंृतेनिलखतअधोिलिखतेषुक=ािपएक=कवेःपिरचयःसंृतेनिलखत----अधोिलिखतेषुक=ािपएक=कवेःपिरचयःसंृतेनिलखत

((((केवलंकेवलंकेवलंूैकम ्केवलंूैकम ्ूैकम ्)ूैकम ्)))

3333××××1111====3333

(i)(i)(i)अ§घोषः(i)अ§घोषःअ§घोषःअ§घोषः

अ§घोषःबौgसािह›=ूथमःसंृतकिवःआसीत ्।चीनानुौु›ाःसािहि›क- परVरायाःचानुसारम ्अयंकिनÊ=राजगु–ःराजकिवःचआसीत ्आचायः

भदAःमहावादीआKुपािद\ःअ§घोषःिवभूिषतःआसीत ्बुgचिरतम ् सौदरानDका;म ्,गाaडीrोऽगाथाशािरपुऽूकरणम ्इ›ादयःएत=ूमुखाः

रचनाःसिA।बौgधमcौgाअGधमcषुचसिह¯ुताअ§घोष=वैिश[म ्आसीत ्।

((((ii)ii)ii)आचायःii)आचायःआचायःचाणdःआचायःचाणdःचाणdःचाणdः

कौिटkिव¯ुगुnयोःना¥ाÉातःअयंिव§ौुतःकिवःआसीत ्।४००ई.पू.एत=

(8)

Page 8 of 8

कालःमGते।अथशा|म ्इितूिसgःराजनैितक-िवषय=अि~तीयःमÍःवतते

सूऽा@केऽि€न ्मÍेपlदशािधककरणािनवतAे।चाणdनीितःचाणd=

इतोऽिपएकाÉातरचनावतते।एति€न ्मÍेजीवनपgितःनीितदशनम ्।

राजनीितःयुgम ्इ›ादयःिवषयाःसिA।

((((iii)iii)iii)िबÎणःiii)िबÎणःिबÎणःिबÎणः

िबÎणःएकादँयाःशताNेःकँमीरूदेश=सुिवÉातःसंृतकिवःआसीत ्।

चौरपlािशकािवबमा3देवचिरतlएत=~ेूिसgेरचनेवतcते।महाकिवना

िबÎणेनकँमीरं“शारदादेशः”इितकिथतःयतोऽिहअऽसंृतसािह›=नैके

रचनाकाराःरचनाtजाताः।अयंचाdसॆाजःिवबमािद›=राजकिवः

आसीत ्।

अथवाअथवाअथवाअथवा

मूषाूद>पदानांमूषाूद>पदानांमूषाूद>पदानांसामूषाूद>पदानांसासाहाÑेनअधोिलिखतवाdेषुिरUOानपू³तकु–तसाहाÑेनअधोिलिखतवाdेषुिरUOानपू³तकु–तहाÑेनअधोिलिखतवाdेषुिरUOानपू³तकु–तहाÑेनअधोिलिखतवाdेषुिरUOानपू³तकु–त---- ½½½½××××6666====3333 (i)कािलदासः~ेगीितका;ेअिलखत ्।

(ii)नाटकेपlस«यःभविA।

(iii)„Òनवासवद>म ्भासेनरिचतमिr।

(iv)मुिारा)सेिवषकःनािr।

(v)पKंछDोयुUंभवित।

(vi)आÉाियकायाःऐितहािसकंवृ>ंभवित।

17 17 17

17.... गKगKगK----पKगK पKपKपK----नानानानाटक=चिवधानांमुÉिवशेषताःटक=चिवधानांमुÉिवशेषताःटक=चिवधानांमुÉिवशेषताःटक=चिवधानांमुÉिवशेषताःिलखतिलखतिलखतिलखत---- 3333××××1111====3333 1818

1818.... चVूका;=खaडका;=वाचVूका;=खaडका;=वाचVूका;=खaडका;=वाचyािरचVूका;=खaडका;=वाचyािरचyािरचyािरवैिश[ािनिलखतवैिश[ािनिलखतवैिश[ािनिलखतवैिश[ािनिलखत---- 4444××××1111====4444 (i)(i)चVूका;ंूब«ा@कीरचनावतते।(i)(i)

(ii) (ii)(ii)

(ii)एतत ्rबकेषुउHवासेषुउÕासेषुचिवभUंवतते।

(iii) (iii)(iii)

(iii)एत=नायकःदेवताग«वःमनु“ःप)ीवाभिवतुम ्अहित।अऽनाियका

आवँयकीनभवित।

(iv) (iv)(iv)

(iv)ÖÈारवीरशाAरसेषुकtनएकःूधानःरसःभवित।

(v)(v)(v)

(v)एतत ्नाटकवत ्अिभनेयंनभवितअऽतुसंवादशैलीभवित।

---

Figure

Updating...

References

Related subjects :