Download

(1)

SCERT TELANGANA

(2)

FUNDAMENTAL DUTIES

Fundamental duties … It shall be the duty of every citizen of India-

(a) to abide by the Constitution and respect its ideals and institutions, the National Flag and the National Anthem;

(b) to cherish and follow the noble ideals which inspired our national struggle for freedom;

(c) to uphold and protect the sovereignty, unity and integrity of India;

(d) to defend the country and render national service when called upon to do so;

(e) to promote harmony and the spirit of common brotherhood amongst all the people of India transcending religious, linguistic and regional or sectional diversities; to renounce practices derogatory to the dignity of women;

(f) to value and preserve the rich heritage of our composite culture;

(g) to protect and improve the natural environment including forests, lakes, rivers and wild life, and to have compassion for living creatures;

(h) to develop the scientific temper, humanism and the spirit of inquiry and reform;

(i) to safeguard public property and to abjure violence;

(j) to strive towards excellence in all spheres of individual and collective activity so that the nation constantly rises to higher levels of endeavour and achievement.

(k) who is a parent or guardian, to provide opportunities for education to his child or, as the case may be ward between the age of six and fourteen years.

- Constitution of India, Part IV A (Article 51 A)

Right of Children to Free and Compulsory Education (RTE) Act, 2009

The RTE Act is meant for providing free and Compulsory Education to all Children in the age group of 6 – 14 years and came into force from 1

^st

April 2010.

Important provisions of RTE Act

• Ensure availability of schools within the reach of the children.

• Improve School infrastructure facilities.

• Enroll children in the class appropriate to his / her age.

• Children have a right to receive special training in order to be at par with other children.

• Providing appropriate facilities for the education of children with special needs on par with other children.

• No child shall be liable to pay any kind of fee or charges or expenses which may prevent him or her from pursuing and completing the elementary education. No test for admitting the children in schools.

• No removal of name and repetition of the child in the same class.

• No child admitted in a school shall be held back in any class or expel from school till the completion of elementary education.

• No child shall be subjected to physical punishment or mental harassment.

• Admission shall not be denied or delayed on the ground that the transfer and other certificates have not been provided on time.

• Eligible candidates alone shall be appointed as teachers.

• The teaching learning process and evaluation procedures shall promote achievement of appropriate competencies.

• No board examinations shall be conducted to the children till the completion of elementary education.

• Children can continue in the schools even after 14 years for the completion of elementary education.

• No discrimination and related practices towards children belonging to backward and marginalized communities.

• The curriculum and evaluation procedures must be in conformity with the values enshrined in the constitution and make the child free of fear and anxiety and help the child to express views freely.

SCERT TELANGANA

(3)

I

ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20

NêL A±®Vp

T§lTô£¬VoLs

B\ôm YÏl×

§Ú. C.N. Ñl©WU¦Vm,

HLXqVô, MP úTWô£¬Vo. I. XhÑª,

YWXôtßjÕû\, EvUô²Vôl TpLûXdLZLm, IRWôTôj.

Dr.M.V. º²YôNu,

ER®úTWô£¬Vo, DESSH, NCERT

×Õ¥p

$$$$$

Dr. C. RVôLo ùWh¥,

CûQlúTWô£¬Vo, ùTiLs TpLûXdLpí¬, úLô¥ IRWôTôj

§ÚU§. K. TôdVXhÑª,

Ug£ ×vRLm, IRWôTôj

úTWô£¬Vo. G.O. KmLoSôj,

ùTôÚ[ôRôWjÕû\, IRWôTôj TpLûXdLZLm, IRWôTôj

úTWô£¬Vo. S. TjU_ô,

éúLô[jÕû\, EvUô²Vôl TpLûXdLZLm, IRWôTôj.

Dr.K. SôWôVQùWh¥,

ER®úTWô£¬Vo, éúLô[jÕû\, EvUô²Vôl TpLûXdLZLm, IRWôTôj

§Ú. K. ÑúWx,

Ug£ ×vRLm, IRWôTôj

§Ú. WôUêoj§ NoUô,

Lp®jÕû\, TeNôlAWÑ

§Ú.AùXdv. M. ´Vôow,

HLXqVô, M.P.

§ÚU§.

B .úN`øÏUô¬

CVdÏ]o SCERT IRWôTôj

§Ú. B .ÑRôLo

CVdÏ]o, AWÑTôPèp AfNLm, Bk§Wô, IRWôTôj

Dr.

N. EúTkRoùWh¥

úTWô£¬Vo, C&T Õû\, SCERT IRWôTôj

ùRXeLô]ô Uô¨X AWÑ ùY°ÂÓ, IRWôTôj

NhPjûR U§dLÜm

E¬ûULû[l ùT\Üm Lp®Vôp EVoúYôm ùUuûUVôn SPdLÜm

TôPèp Y[of£d ÏÝ

RªZôdLm RªZôdLm RªZôdLm RªZôdLm RªZôdLm

JÚe

JÚeJÚe JÚe

JÚe¡ûQlTô[o¡ûQlTô[o¡ûQlTô[o¡ûQlTô[o¡ûQlTô[o

§Ú.

úL. £h¥Tô×, úL. £h¥Tô×, úL. £h¥Tô×, úL. £h¥Tô×, úL. £h¥Tô×,

^ØRpYo,^ØRpYo,^ØRpYo,^ØRpYo,^ØRpYo,^DIETLôoúYhSLo, £jço UôYhPm, B.©.LôoúYhSLo, £jço UôYhPm, B.©.LôoúYhSLo, £jço UôYhPm, B.©.LôoúYhSLo, £jço UôYhPm, B.©.LôoúYhSLo, £jço UôYhPm, B.©.

úUtTôoûYVô[o úUtTôoûYVô[o úUtTôoûYVô[o úUtTôoûYVô[o úUtTôoûYVô[o

§Ú.

©.Gv. ReLU¦, ©.Gv. ReLU¦, ©.Gv. ReLU¦, ©.Gv. ReLU¦, ©.Gv. ReLU¦,

®¬ÜûWVô[o, ®¬ÜûWVô[o, ®¬ÜûWVô[o, ®¬ÜûWVô[o, ®¬ÜûWVô[o, DIET LôoúYhSLo, £jço UôYhPm, B.©.LôoúYhSLo, £jço UôYhPm, B.©.LôoúYhSLo, £jço UôYhPm, B.©.LôoúYhSLo, £jço UôYhPm, B.©.LôoúYhSLo, £jço UôYhPm, B.©.

ùRôÏlTô[o ùRôÏlTô[o ùRôÏlTô[o ùRôÏlTô[o ùRôÏlTô[o

§Ú.

§Ú. §Ú.

¥. _ôu PpXv, ¥. _ôu PpXv, ¥. _ôu PpXv, ¥. _ôu PpXv, ¥. _ôu PpXv,

^SA(Social Studies) ZPHS, ×ÕlúThûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.×ÕlúThûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.×ÕlúThûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.×ÕlúThûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.×ÕlúThûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.

ùUô¯ùTVolTô[oLs ùUô¯ùTVolTô[oLs ùUô¯ùTVolTô[oLs ùUô¯ùTVolTô[oLs ùUô¯ùTVolTô[oLs

§ÚU§.

Gm.ÁWô, Gm.ÁWô, Gm.ÁWô, Gm.ÁWô, Gm.ÁWô,

^SA(Social Studies)ZPHS, ×ÕlúThûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.×ÕlúThûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.×ÕlúThûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.×ÕlúThûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.×ÕlúThûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.

§Ú.

§Ú.§Ú.

C.´.NRô£Ym, C.´.NRô£Ym, C.´.NRô£Ym, C.´.NRô£Ym, C.´.NRô£Ym,

^SA^(Be¡Xm)^(Be¡Xm)^(Be¡Xm)^(Be¡Xm)^(Be¡Xm)^ZPHS,HLômTWÏlTm, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.HLômTWÏlTm, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.HLômTWÏlTm, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.HLômTWÏlTm, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.HLômTWÏlTm, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©.

§Ú.

Bo.C.RoU$eLm, Bo.C.RoU$eLm, Bo.C.RoU$eLm, Bo.C.RoU$eLm, Bo.C.RoU$eLm,

^SA(Social Studies) ZPHS, Nj§WYôPô, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©Nj§WYôPô, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©Nj§WYôPô, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©Nj§WYôPô, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©Nj§WYôPô, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©

§Ú.

§Ú.§Ú.

D. Wô_úNLWu, Wô_úNLWu, Wô_úNLWu, Wô_úNLWu, Wô_úNLWu,

^SA(Social Studies) ZPHS, £kRXThPûP, SL£kRXThPûP, SL£kRXThPûP, SL£kRXThPûP, SL£kRXThPûP, SL¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©¬ UiPXm, £jço UôYhPm, B.©

Social Studies Class-VI (Tamil Medium)

SCERT TELANGANA

(4)

II

© Government of Telangana, Hyderabad

First Edition 2013

New Impressions 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019

All rights reserved

No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means without the prior permission in writing of the publisher, nor be otherwise circulated in any form of binding or cover other than that in which it is published and without a similar condition including this condition being imposed on the subsequent purchaser.

The copy right holder of this book is the Director of School Education, Hyderabad, Telangana.

This Book has been printed on 70 G.S.M. SS Maplitho Title Page 220 G.S.M. White Art Card

ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20

SCERT TELANGANA

(5)

III

§Ú. K. º²Yôv, ^{SA, ZPHS} úTôfNmTs°, SpùLôiPô

§Ú. B. ¡ú`ôoÏUôo, ^{SGT, MPUPS} BpYôXô, SpùLôiPô GÝjRô[oLs

JÚe¡ûQlTô[oLs

K®VoLs

Dr. K. XhÑUùWh¥, ®¬ÜûWVô[o, DIET LÃmSLo

§Ú. M. SW£mUùWh¥, ^{H.M. ZPHS} ùTjRNeLmTs°, LPlTô

§Ú. K. XhÑªSôWôVQô, ®¬ÜûWVô[o DIET ¡ÚxQô

§Ú. K. Ñl©WU¦Vm, ®¬ÜûWVô[o DIET Loèp

§ÚU§. T.S. UpúXvY¬, ®¬ÜûWVô[o SIET IRWôTôj

§Ú. K. º²YôNWôq, S.A., M.P.U.P.S. P.R. Ts°, cLôÏ[m

§Ú. U. B]kjÏUôo, ^{S.A. ZPHS} TôjRTXYgNô, LmTm

§Ú. B. º²YôÑ, S.A., ZPHS NôùYp, ¨_ôUôTôj

§Ú. S. CWLUÕpXô, ^{SA ZPHS} TLôWôúThPô, LPlTô

§Ú. C. WôRô¡ÚxQô, ^{SA ZPHS} ùYeLPôl×Wm, cLôÏ[m

§ÚU§. B . NW[ô, ^{SA, ZPHS,} CkÕÏÚúTh, ùSpío

§Ú. B. NeLoWôq, SA, ZPHS úRÜlTs°, ®_VSLWm

§Ú. J. WôLÜÛ, ^úTWô£¬Vo ^SCERT ^IRWôTôj

§Ú. M. TôlûTVô, ®¬ÜûWVô[o SCERT IRWôTôj

§Ú. S. ®SôVd, ^{TôPèp Õû\} ^SCERT ^IRWôTôj

§Ú. M. SW£mUùWh¥, H.M. ZPHS ùTjRNeLmTs°, LPlTô

§Ú. K. º²YôNWôq, S.A. M.P.U.P.S., P.R. Ts°, cLôÏ[m

SCERT

TELANGANA

(6)

IV

UôQYoLÞdÏ Ko L¥Rm

“ Sôs ØÝYÕm YV$Ûm, Åh¥Ûm úYûX ùNnR Lû[l©p KnùYÓdÏm Rm RôûVl TôojÕ, ùTiLÞdÏ Hu CqY[Ü LxPm G]

U]m YÚk§ú]u. NØRôVj§Ûm TpúYß C] UdLû[d LiPúTôÕ AYoL°ûPúV ¨LÝm ùUô¯, LXôfNôWm, TZdLYZdLeLs úTôu\

úYßTôÓLû[d LiÓ ®VkúRu. ”

“Sm SôhÓ ®YNô«L°u Ru]m©dûLVt\ ¨ûXûV ùNn§jRô°p T¥júRu. SLo ×\eL°p ùT¬V Lh¥PeLs, NôûXLs, úLô®pLû[d LiÓ ®VkúRu. AúR úSWj§p B«WdLQdLô] Ï¥ûNlTÏ§Lû[Ùm LiúPu. AZ¡V Lh¥PeLs CÚd¡u\úTôÕ Hu Ï¥ûNLs A§LUôL Es[]? ”

“ ùT¬úVôoLs YôdÏ¬ûU, úRoRp Øû\, SmûU BÞm RûXYoLs B¡VYtû\l Tt± LXkÕûWVôÓYôoLs. CYtû\d úLhÓ Sôu BfN¬Vm AûPkúRu. AdLôXj§p ×²RoLÞm, LPÜsLÞm AWNoLú[ôÓm UdLú[ôÓm Ju\ôL YôrkR]o GuTûR úLhÓ BfN¬VlThúPu.”

“ GuàûPV U]§p TX ®]ôdLs GÝ¡u\]. GuàûPV NkúRLeLÞdÏ VôWôYÕ T§p áßYôoL[ô? Sôu GqYôß GuàûPV NkúRLjûRj ¾ojÕd ùLôsYÕ? Vôo G]dÏ ERÜYo? ”

AuTôokR SiToLú[,

EuàûPV U]§p GÝkR ®]ôdLû[l úTôp Aû]YÚûPV U]§Ûm TX NkúRLeLs GÝ¡u\]. Cq®]ôdLÞdÏm ®ûP áßYÕ L¥]m. Cq®]ôdLÞdÏ TpúYß U²RoLs TpúYß ®RUôL ®ûP A°lTo. NêL A±®Vp TôPjûRl ×¬kÕùLôiPôp EuàûPV

®]ôdLÞdÏ KW[Ü ®ûPd¡hÓm. Lpí¬L°p ùTiLs Ïû\YôL CÚdL LôWQm Gu]? G]d úLhPôp JqùYôÚYÚm JÚ T§ûXd áßYo.

Ï¥ûNlTÏ§Ls Hu AÑjRUôL Es[]? Gàm ®]ô®tÏm TX T§pLs

¡ûPdÏm. CYt±tÏ NêL A±®Vp TôPeLs T§X°dÏm.

NêL A±®Vp TpúYß ¨ûXL°p Es[ úYßTôÓLÞdÏm úYtßûULÞdÏm T§X°d¡\Õ. CqÜXLm TX Uôt\eLû[ LiÓ YÚ¡\Õ. CYt±túLtT UdLÞm Uô\úYiÓm. Lpí¬L°p AdLôXj§p Ïû\Yô] ùTiLs CÚkR]o. RtúTôÕ A§L¬jÕs[Õ. ùTtú\ôoLs ùTi ÏZkûRLû[ Lpí¬LÞdÏ Hu Aàl×YÕ ¡ûPVôÕ? NêL A±®Vp TX ®]ôdLÞdÏ T§X°dÏm.

T§lTô£¬Vo

SCERT

TELANGANA

(7)

V

CkèûXlTt±

NêL A±®Vp LûXj§hPjûRl Tt±Ùm, ¿ YôÝm NêLjûRl Tt±Ùm Ckèp ®Y¬d¡u\Õ. Ckèp TX ®]ôdLÞdÏ

®ûPV°d¡\Õ. ¿Ùm, Eu SiToLÞm Eu Ts°dÏ ùY°úV Es[ NkûR, TgNôVjÕ AÛYXLm, SLWôh£ AÛYXLm, YVpùY°Ls, úLô«pLs Utßm AÚeLôh£VeLs B¡VYtû\l Tt± ùR¬kÕ ùLôsÞeLs. ®YNô«Ls ØRXô°Ls, A§Lô¬Ls, NôªVôoLs, úTôu\ TpúYß UdLÞPu LXkÕûWVôÓeLs.

EuàûPV TX ©WfNû]LÞdÏ Ckèp Ko ¾oYôn AûUÙm.

Ckèp ØÝûUVôn T§X°dLô®hPôÛm Uû\ØLUôL ER®×¬Ùm.

E]dÏl ×¬VôR TX ®]ôdLÞdÏ EuàûPV SiToLs ApXÕ B£¬VoLs ApXÕ ùT¬úVôoLs ®ûPV°lTo.

UdL°u NêL YôrdûLûVl Tt± ùR¬kÕ ùLôs[ Ckèp ERÜ¡\Õ. UdL°u YôrdûL Øû\, AYoL°u úRûYLs.

NUjÕYªuûU Y¯TôhÓ Øû\Ls, LXôNôW Øû\Ls B¡VYtû\l Tt± Ckèp ®Y¬d¡u\Õ.

UûXLs, NUùY°Ls, S§Ls, LPpLs B¡V TôPdLÚjÕLû[

ClTôPèp êXm LtLXôm. Ckè$p TX ùNVpLs YZeLlThÓs[].

Cf ùNVpLs êXm EuàûPV ®]ôdLÞdÏ ¿úV T§p ùT\Xôm.

J q ù Y ô Ú T ô P j § u C ß § « Û m T X ù N V p § h P e L s YZeLlThÓs[]. Cf ùNVp §hPeLû[j R²VôLúYô, ÏÝYôLúYô ùNnYRôp EuàûPV §\uLs A§L¬dLlTÓm. ClTôPèûX ¿ Ø Ý û U V ô L × ¬ k Õ ù L ô i Ó E u à û P V Y ô r ® p £ \ d L Y¯YÏjÕsú[ôm.

§ÚU§. úN`øÏUô¬

CVdÏ]o SCERT IRWôTôj

SCERT

TELANGANA

(8)

VI

úR£V ¸Rm

_] LQ U] A§SôVL _V úa TôWR TôdV ®RôRô

TgNôT ³kj Ï_WôR UWôhPô

§Wô®P EjLX TeLô

®k§V ¶UôNX VØ]ô LeLô EfNX _X§ RWeLô RY ÑT SôúU _ôúL RY ÑT B£^ UôúL Lôúa RY _V LôRô _] LQ UeL[ RôVL _V úa

TôWR TôdV ®RôRô _V úa _V úa _V úa

_V _V _V _V úa!

- ULôL® CWÅk§WSôj Rôáo

Eß§ùUô¯

‘ Ck§Vô G]Õ SôÓ. Ck§Vo Aû]YÚm G]Õ EPu©\l×Ls.

Gu SôhûP Sôu ùT¬Õm úS£d¡ú\u. CkSôh¥u TZmùTÚûUdLôLÜm TuØL UW×f £\l©tLôLÜm Sôu ùTÚªRm AûP¡ú\u. CkSôh¥u ùTÚûUdÏj RÏkÕ ®[e¡P Gußm TôÓTÓúYu.

GuàûPV ùTtú\ôo, B£¬VoLs, G]dÏ YV§p êjúRôo Aû]YûWÙm U§lúTu. GpúXô¬PØm Au×m U¬VôûRÙm LôhÓúYu.

®XeÏL°Pj§p LÚûQ LôhÓúYu.

Gu Sôh¥tÏm Gu UdLÞdÏm EûZj§P Øû]kÕ ¨túTu.

AYoLs SXØm Y[Øm ùTßY§úX Sôu Gußm U¡rf£ LôiúTu. ’

SCERT TELANGANA

(9)

VII

Y.Gi

TdLm ©¬úYû[ UôRm

LÚjÕ -

I :

éª«p úYßTôÓLs

1.

YûWTPm RVô¬jRp Utßm Lt\p

1-8 6 _øu

2.

EXL EÚiûP - éª«u JÚ Uô§¬ Y¥Ym

9-14 5 _øu

3.

TÏ§-A) ¨XY¥YeLs

15-18 10 _øûX

TÏ§-B) ùT]UáÚ-¡ÚxQô ùPpPô®p Es[ Ko ¡WôUm.

19-26 13 _øûX 4 .

úPôáo - ÀPéª«u ÁÕs[ Ko ¡WôUm

27-35 9 _øûX 5.

ùTàÏÛ - UûXL°u ÁÕs[ Ko ¡WôUm

36-43 6 _øûX

LÚjÕ-

II:

RVô¬l× T¬YoRû] Utßm U²R YôrÜ

6.

EQÜ úNL¬l× ØRp ®û[®jRp YûW - TiûPVLôX U²RoLs.

44-56 6 BLvh

7.

SUÕ LôXj§p ®YNôVm

57-64 4 BLvh

8.

TÏ§ A) ®YNôV EtTj§«p Yô¦Lm

65-72 4 BLvh

TÏ§ B) ®YNôV EtTj§«p Yô¦Lm

73-79 4 BLvh

LÚjÕ-

III:

AW£Vp Øû\Ls Utßm ¨oYôLm

9.

TZeÏ¥ C]j§p NêL ¾oUô]eLs CVtßRp

80-84 8 ùNlPmTo 10.

NômWôw´VeLs Utßm Ï¥VWÑL°u úRôt\m

85-92 8 ùNlPmTo

11.

ØRp NômWôw´VeLs

93-102 6 ùNlPmTo

12.

_]SôVL AWÑ

103-111 6 AdúPôTo

13.

¡WôU TgNôVjÕLs

112-119 5 SYmTo

14.

SLo ×\eL°p Es[ôh£j Õû\ ¨ßY]eLs

120-126 5 SYmTo

LÚjÕ-

IV:

NêL ¨ßY]m Utßm A¿§Ls

15.

SUÕ NêLj§p úYtßûULs

127-134 6 SYmTo

16.

Bi ùTi NUjÕYm

135-142 6 ¥NmTo

LÚjÕ-

V:

URm Utßm NêLm

17.

ØkûRV LôXeL°p URm Utßm NØRôVm

143-153 8 ¥NmTo

18.

Cû\Yu ÁÕ Td§ Utßm Au×

154-161 6 _]Y¬

LÚjÕ-

VI:

LXôfNôWm Utßm RLYp ùRôPo×

19.

ùUô¯ Utßm £\kR èpLû[ GÝÕRp

162-168 8 _]Y¬

20.

£tTeLÞm Lh¥PeLÞm

169-180 8 ©lWY¬

21.

ùRXeLô]ô®p TÑûU

181-184 8 ©lWY¬

§Úl×Rp Utßm BiÓúRoÜLs Uôof

ùTôÚ[PdLm

SCERT

TELANGANA

(10)

VIII

Ck§V AW£VXûUl× NhPj§u ÕûQl©¬Ü [42YÕ NhPj§ÚjRm] NhPm, 1976, ©¬Ü 2, “ØÝ E¬ûUd ùLôiP UdL[ôh£, Ï¥VWÑ” (3.1.1977 ØRp SûPØû\dÏ YkRÕ)

Ck§V AW£VXûUl× NhPj§u ÕûQl©¬Ü [42YÕ NhPj§ÚjRm] NhPm, 1976, ©¬Ü 2, “Sôh¥u JtßûUdLôL” (3.1.1977 ØRp SûPØû\dÏ YkRÕ)

Ck§V AW£VXûUl×f NhPm Ck§V AW£VXûUl×f NhPm Ck§V AW£VXûUl×f NhPm Ck§V AW£VXûUl×f NhPm Ck§V AW£VXûUl×f NhPm

ØuàûW ØuàûW ØuàûW ØuàûW ØuàûW

Ck§Vô®u UdL[ô¡V SôeLs Ck§Vô®u UdL[ô¡V SôeLs Ck§Vô®u UdL[ô¡V SôeLs Ck§Vô®u UdL[ô¡V SôeLs

Ck§Vô®u UdL[ô¡V SôeLs , Ck§VôûY , Ck§VôûY , Ck§VôûY , Ck§VôûY , Ck§VôûY ØÝ E¬ûU ùLôiP, úNôµV$N, URfNôoTt\, ØÝ E¬ûU ùLôiP, úNôµV$N, URfNôoTt\, ØÝ E¬ûU ùLôiP, úNôµV$N, URfNôoTt\, ØÝ E¬ûU ùLôiP, úNôµV$N, URfNôoTt\, ØÝ E¬ûU ùLôiP, úNôµV$N, URfNôoTt\, UdL[ôh£ Ï¥VWNôL

UdL[ôh£ Ï¥VWNôL UdL[ôh£ Ï¥VWNôL UdL[ôh£ Ï¥VWNôL

UdL[ôh£ Ï¥VWNôL AûUdL Es[ôoYØPu Aû]jÕ AûUdL Es[ôoYØPu Aû]jÕ AûUdL Es[ôoYØPu Aû]jÕ AûUdL Es[ôoYØPu Aû]jÕ AûUdL Es[ôoYØPu Aû]jÕ Ï¥UdLÞdÏm;

Ï¥UdLÞdÏm; Ï¥UdLÞdÏm;

Ï¥UdLÞdÏm;

¿§ :

¿§ : ¿§ :

¿§ : ¿§ : NêL ùTôÚ[ôRôW AW£Vp NêL ùTôÚ[ôRôW AW£Vp NêL ùTôÚ[ôRôW AW£Vp NêL ùTôÚ[ôRôW AW£Vp NêL ùTôÚ[ôRôW AW£Vp ÑRk§Wm :

ÑRk§Wm : ÑRk§Wm : ÑRk§Wm :

ÑRk§Wm : GiQm, ùY°lTÓjÕRp, Sm©dûL Y¯TôÓ. GiQm, ùY°lTÓjÕRp, Sm©dûL Y¯TôÓ. GiQm, ùY°lTÓjÕRp, Sm©dûL Y¯TôÓ. GiQm, ùY°lTÓjÕRp, Sm©dûL Y¯TôÓ. GiQm, ùY°lTÓjÕRp, Sm©dûL Y¯TôÓ.

NUjÕYm : NUjÕYm : NUjÕYm : NUjÕYm :

NUjÕYm : Yônl×, ¨ûX Utßm Aû]Y¬PØm Yônl×, ¨ûX Utßm Aû]Y¬PØm Yônl×, ¨ûX Utßm Aû]Y¬PØm Yônl×, ¨ûX Utßm Aû]Y¬PØm Yônl×, ¨ûX Utßm Aû]Y¬PØm HtTÓjÕRp.

HtTÓjÕRp. HtTÓjÕRp.

HtTÓjÕRp.

NúLôRWjÕYm : NúLôRWjÕYm : NúLôRWjÕYm : NúLôRWjÕYm :

NúLôRWjÕYm : R²U²R¬Pm HtTÓjÕRp Utßm úRN R²U²R¬Pm HtTÓjÕRp Utßm úRN R²U²R¬Pm HtTÓjÕRp Utßm úRN R²U²R¬Pm HtTÓjÕRp Utßm úRN R²U²R¬Pm HtTÓjÕRp Utßm úRN JtßûU Utßm JÚûUlTôhûP HtTÓjÕRÛdLôL

JtßûU Utßm JÚûUlTôhûP HtTÓjÕRÛdLôL JtßûU Utßm JÚûUlTôhûP HtTÓjÕRÛdLôL JtßûU Utßm JÚûUlTôhûP HtTÓjÕRÛdLôL JtßûU Utßm JÚûUlTôhûP HtTÓjÕRÛdLôL

SmØûPV AW£VXûUl× NhP SmØûPV AW£VXûUl× NhP SmØûPV AW£VXûUl× NhP SmØûPV AW£VXûUl× NhP

SmØûPV AW£VXûUl× NhP j§u 1949 SYmTo, j§u 1949 SYmTo, j§u 1949 SYmTo, j§u 1949 SYmTo, j§u 1949 SYmTo, 26-Bm Sô[ô¡V Cuß,

26-Bm Sô[ô¡V Cuß, 26-Bm Sô[ô¡V Cuß, 26-Bm Sô[ô¡V Cuß,

26-Bm Sô[ô¡V Cuß, CRu êXm Ck§V CRu êXm Ck§V CRu êXm Ck§V CRu êXm Ck§V CRu êXm Ck§V AW£VXûUl×f NhPj§û] Htß, NhPªVt±, AW£VXûUl×f NhPj§û] Htß, NhPªVt±, AW£VXûUl×f NhPj§û] Htß, NhPªVt±, AW£VXûUl×f NhPj§û] Htß, NhPªVt±, AW£VXûUl×f NhPj§û] Htß, NhPªVt±, GeLÞdÏ SôeLú[ A°jÕd ùLôs¡uú\ôm.

GeLÞdÏ SôeLú[ A°jÕd ùLôs¡uú\ôm. GeLÞdÏ SôeLú[ A°jÕd ùLôs¡uú\ôm.

GeLÞdÏ SôeLú[ A°jÕd ùLôs¡uú\ôm.

SCERT TELANGANA

(11)

ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20 ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20

ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20 YûWTPm RVô¬jRp Utßm Lt\p

1 UôYhP YûWTPm UôYhP YûWTPm UôYhP YûWTPm UôYhP YûWTPm

UôYhP YûWTPm (AW£Vp) (AW£Vp) (AW£Vp) (AW£Vp) (AW£Vp)

¿eLs YÏlTû\«p Ck§Vô Utßm Bk§W Uô¨Xm YûWTPeLû[ Tôoj§ÚlÀoLs. Cuß S ô m S m Ø û P V U ô Y h P j û R l T t ± V YûWTPjûûR LtLl úTô¡uú\ôm.

CWiÓ (A) êuß UôYhP YûW TPeLû[ YÏlTû\dÏ ùLôiÓ YWÜm.

EuàûPV ¡WôUm / SLWm, AiûP

¡WôUm / SLWm, S§Ls, KûPLs, ¿o

¨ûXLs ØR$VYtû\ Ï±dLÜm.

NôûXLs, W«p ¨ûXVeLs Tt±V RLYpLû[ TôodLXôm.

YûWTPj§p TpúYß CPeL°u çWjûR Ï±l©P Ø¥ÙUô?

®û[VôhÓ

JÚ UôQYo ÏÝ, YûWTPj§u JÚ CPjûR Ï±l©hÓ JÚ ÕiÓ úTlT¬p GÝ§ AûR WL£VUôL B£¬V¬Pm ùLôÓdL úYiÓm.

AÓjR ÏÝ, ØRp ÏÝ UôQYoLs úLhP úLs®LÞdÏ NmUkRlThP ®ûPûV CPjûR LiÓ ©¥jÕ BUôm (A) CpûX Guß

×§X°dL úYiÓm.

YûWTPeLs TpúYß CPeLs, Uô¨XeLs, SôÓLs Tt±Ùm, ùR¬®d¡u\].

YûWTPeLs TpúYß CPeLs, Uô¨XeLs, SôÓLs Tt±Ùm, ùR¬®d¡u\]. YûWTPeLs TpúYß CPeLs, Uô¨XeLs, SôÓLs Tt±Ùm, ùR¬®d¡u\].

YûWTPeLs TpúYß CPeLs, Uô¨XeLs, SôÓLs Tt±Ùm, ùR¬®d¡u\].

AûY LPp TÏ§Vô (A) UûXl TÏ§Vô (A) TôûXY] TÏ§Vô GuTûRÙm, AûY LPp TÏ§Vô (A) UûXl TÏ§Vô (A) TôûXY] TÏ§Vô GuTûRÙm, AûY LPp TÏ§Vô (A) UûXl TÏ§Vô (A) TôûXY] TÏ§Vô GuTûRÙm, AûY LPp TÏ§Vô (A) UûXl TÏ§Vô (A) TôûXY] TÏ§Vô GuTûRÙm, AûY LPp TÏ§Vô (A) UûXl TÏ§Vô (A) TôûXY] TÏ§Vô GuTûRÙm, Ï°o©WúRNUô, UûZ ©WúRNUô, ùYlT ©WúRNUô? GuTûRÙm ùR¬®d¡u\].

Ï°o©WúRNUô, UûZ ©WúRNUô, ùYlT ©WúRNUô? GuTûRÙm ùR¬®d¡u\].

Y[Úm UWeLs, RôYWeLs Tt±Ùm ùR¬®d¡u\]. UdL°u C]m, úTÑ¡u\

ùUô¯, ùNnVdá¥V ùRô¯pLs Tt±Ùm, Lh¥PeLs Tt±Ùm ùR¬kÕ ùLôs[

YûWTPeLs TVuTÓ¡u\]. JúW YûWTPj§p GpXôYtû\Ùm LôhP Ø¥VôÕ.

TX YûWTPeLû[ TVuTÓj§]ôp (CVtûL YûWTPm, YWXôtß YûWTPm TX YûWTPeLû[ TVuTÓj§]ôp (CVtûL YûWTPm, YWXôtß YûWTPm TX YûWTPeLû[ TVuTÓj§]ôp (CVtûL YûWTPm, YWXôtß YûWTPm TX YûWTPeLû[ TVuTÓj§]ôp (CVtûL YûWTPm, YWXôtß YûWTPm TX YûWTPeLû[ TVuTÓj§]ôp (CVtûL YûWTPm, YWXôtß YûWTPm ØR$V]) Sôm Aû]jÕ ®YWeLû[Ùm ùR¬kÕ ùLôs[Xôm.

ØR$V]) Sôm Aû]jÕ ®YWeLû[Ùm ùR¬kÕ ùLôs[Xôm.

Sôm YûWTPjûR GqYôß EÚYôdÏRp, GqYôß Lt\p GuTûR ùR¬kÕ Sôm YûWTPjûR GqYôß EÚYôdÏRp, GqYôß Lt\p GuTûR ùR¬kÕ Sôm YûWTPjûR GqYôß EÚYôdÏRp, GqYôß Lt\p GuTûR ùR¬kÕ Sôm YûWTPjûR GqYôß EÚYôdÏRp, GqYôß Lt\p GuTûR ùR¬kÕ Sôm YûWTPjûR GqYôß EÚYôdÏRp, GqYôß Lt\p GuTûR ùR¬kÕ ùLôs[Xôm.

ùLôs[Xôm.

N¬Vô] ®ûPûV LiÓ ©¥jÕ ®hPôp ÏÝûY Uôt± ®û[VôPXôm.

GkR ÏÝ YûWTPj§p CPeL°u ùTVoLû[ A§LlT¥VôL LiÓ ©¥d¡\ôoLú[ô AYoLs ùYt± ùTt\YoL[ôL Ï±l©PXôm.

Up Up Up Up

Up $ $ $ $ $ Lô®u Åh¥tÏ ùNpÛm Lô®u Åh¥tÏ ùNpÛm Lô®u Åh¥tÏ ùNpÛm Lô®u Åh¥tÏ ùNpÛm Lô®u Åh¥tÏ ùNpÛm Y¯

Y¯ Y¯

Y¯ Y¯ - YûWTPm YûWTPm YûWTPm YûWTPm YûWTPm

û X X ô Ü m , U p $ L ô Ü m ¨ _ ô m T ô j ùNg£ÛûYf NeLm CPj§p Nk§jR]o. AeÏ AYoLs SpX SiToL[ô]ôoLs. Up$Lô ùYeLPô×Wm Gu\ ¡WôUj§p Y£jÕ YkRôs.

ûXXô A§XôTôj§p Y£jÕ YkRôs.

Y Ú ¡ u \ ® Ó Ø û \ « p û X X ô Up$Lô®u Åh¥tÏ ùNpX §hPªhPôs. ûXXô Up$Lô®tÏ GÝ§V L¥Rj§p Up$Lô®u Åh¥tÏ úTÚkÕ ¨ûXVj§$ÚkÕ GlT¥ YW úYiÓm G] úLhPôs. ûXXô YÚYÕ Up$Lô®tÏ ªLÜm U¡rf£ûV ùLôÓjRÕ. Ru Åh¥u CÚl©PjûRl Tt±V YûWTPjûR Up$Lô ûXXô®tÏ Aàl© ûYjRôs.

YûWTPm RVô¬jRp YûWTPm RVô¬jRp YûWTPm RVô¬jRp YûWTPm RVô¬jRp YûWTPm RVô¬jRp

Utßm Lt\p Utßm Lt\p Utßm Lt\p Utßm Lt\p Utßm Lt\p

1

AAAAA j§VôVmj§VôVmj§VôVmj§VôVmj§VôVm

SCERT

TELANGANA

(12)

2

NêL A±®Vp

EuàûPV Ts°«$ÚkÕ Åh¥tÏ ùNpÛm Y¯ûV YûWTPj§u êXm YûWkÕ LôhP Ø¥ÙUô?

YûWTPj§u ER®Vôp úTÚkÕ

¨ûXVj§$ÚkÕ Up$Lô Åh¥tÏ ùNpÛm Y¯ûV Eu]ôp LiÓ ©¥dL Ø¥Ùm Guß ¨û]d¡\ôVô?

ûXXô Up$Lô®u Åh¥tÏ ùNpX GjRû] §ÚlTeLû[ LPdL úYiÓm?

§ Ú l T e L ° p H R ô Y Õ ¨ X AûPVô[eLs Es[Rô?

YûWTPj§p Lh¥PeLs JúW A[®p YûWVlThÓs[Rô?

ûXXô GkR §ûN úSôd¡ SPkÕ ùNp¡\ôs Guß ùNôpX Ø¥ÙUô?

(YPdLô (A) ùRtLô)?

úTÚkÕ ¨ûXVj§$ÚkÕ Up$Lô®u Åh¥tÏ GqY[Ü ùRôûXÜ Guß ùNôpX Ø¥ÙUô?

TPm 1.1 Up$Lô®u Åh¥tÏ ùNpÛm Y¯ûV LôhÓm YûWTPm.

úTÚkÕ ¨ûXVj§$ÚkÕ Up$Lô Åh¥tÏ GqY[Ü çWm CÚdÏm G] ùR¬VôÕ. ûXXô Up$Lô®u Åh¥tÏ ùNu\ ©\Ï “K Up$Lô Sôu ªLÜm Lû[jÕ®húPu. ¿ Aàl©V YûWTPj§p çWjûR Ï±dL®pûX. CqY[Ü çWm Guß ùR¬kRôp Sôu BhúPô®p Yk§ÚlúTu”, Guß ûXXô ùNôu]ôs.

“YÚkÕ¡ú\u, ûXXô! Sôu çWjûR Ï±l©P U\kÕ ®húPu”, Guß Up$Lô á±]ôs “C²úUp YÚeLôXj§p BhúPô®p YÚm úTôÕ ùRtÏ ùYeLPô×Wm ùNpX úYiÓm Guß ùNôu]ôp AeÏ Rôu Gu ÅÓ Es[Õ.”

Guß Up$Lô á±]ôs.

ùYeLPô×Wm ¡WôUm YPdLô, ùRtLô GuTûR GqYôß ùR¬kÕ ùLôsYÕ Guß ûXXô úLhPôs ã¬Vû]dLiÓ ×§V F¬u §ûNûV A±YÕ ªLÜm ÑXTm. ¿ ClúTôÕ ¡WôUj§u ùRt¡p AûUkÕs[ Gu Åh¥tÏ YkRôn. CRtÏ G§o§ûN«pRôu YPdÏ Es[Õ CkR CPj§u

§ûNûV GqYôß LiÓ ©¥lTÕ G] ùR¬kÕ ùLôiPôn ApXYô? Guß úLhPôs Up$Lô.

T_ôo

SCERT TELANGANA

(13)

3 §ûNLs :

§ûNLs :

TPjûR LY]UôL TôÚeLs.

TPm 1.2 §ûNLû[ A±Rp

SÓ®p CÚdÏm CkR ùTi ã¬Vu E§dÏm §ûNûV úSôd¡ ¨t¡\ôs.

ClúTôÕ CkR AhPYûQûV ¨Wl×L.

Y.Gi.

Y.Gi. Y.Gi.

Y.Gi.

Y.Gi. §ûN §ûN §ûN §ûN §ûN ùTôÚsLs ùTôÚsLs ùTôÚsLs ùTôÚsLs ùTôÚsLs

1. ¡ZdÏ ã¬Vu, UûXLs

2. ùRtÏ

3 YPdÏ

4 úUtÏ

Eu ØLm ¡ZdÏ §ûNûV úSôd¡ CÚkRôp, Eu YXd û L l T d L j § p C Ú d Ï m ùTôÚsLs Aû]jÕm ùRtÏ úSôd¡ CÚdÏm. CPdûLl TdLj§p CÚdÏm ùTôÚsLs Aû]jÕm YPdÏ úSôd¡

C Ú d Ï m . E u © u × \ m CÚdÏm ùTôÚsLs Aû]jÕm úUtÏ úSôd¡ CÚdÏm.

C l ù T ô Ý Õ ¿ e L s Aû]YÚm §ûNLû[l Tt±

ùR¬kÕ ùLôi¼oLs.

T P j § u Y X Õ l × \ j û R LY². ClúTôÕ JqùYôÚYÚm JÚ úLs®ûV úLhL úYiÓm.

Wôm úNôØ ú_ôNl AdTo

TPm 1.3. Jl× §ûNLs

WôToh úNLo

SôNo XzUu

EjRWô RôWô X$Rô Y¡Rô

Rôáo

£kÕ

VØ]ô

SCERT TELANGANA

_ôu

(14)

4

NêL A±®Vp

_ô²tÏ...§ûN«p X$Rô CÚd¡\ôs.

B]ôp EjRWô®tÏ...§ûN«p X$Rô CÚd¡\ôs.

úNL¬u...§ûN«p SôNo CÚd¡\ôu.

AdT¬u ...§ûN«p SôNo Es[ôu.

úNôØÜdÏ GkR §ûN«p XhÑUQu CÚd¡\ôu.

úNLÚdÏ...§ûN«p XhÑUQu CÚd¡\ôu

_ô²tÏ...§ûN«p RôWô CÚd¡\ôs.

CkR T«t£dÏl ©u ûXXô, Sôu

§ûNLû[l Tt± SuÏ ùR¬kÕd ùLôiúPu. JÚ §ûN Utù\ôÚ §ûNÙPu ùRôPo×ûPVùRußm, JÚ CPm ¡ZdÏ (A) ùRtÏ (A) YPdÏ (A) úUtÏ GuTÕ Sôm TôodÏm CPjûRl ùTôÚjRÕ Gußm á±]ôs.

EuàûPV YÏlTû\«p §ûNLû[

Ï±l©hÓ úLs®Lû[d úLs.

YûWTPj§u §ûNLs : YûWTPj§u §ûNLs : YûWTPj§u §ûNLs : YûWTPj§u §ûNLs : YûWTPj§u §ûNLs :

YûWTPjûR YûWÙmúTôÕ úUp TÏ§ûV YPdÏ §ûNVôLÜm, ¸r TÏ§ûV ùRtÏ §ûNVôLÜm Ï±dLXôm. YXÕ TdLm ¡ZdÏ §ûNVôLÜm, CPÕ TdLm úUtÏ §ûNVôÏm. £X YûWTPeL°p ùRtÏ úUp TÏ§«Ûm (A)

¡ZdÏ TÏ§«Ûm CÚdÏm.

AlT¥ CÚdÏúUVô]ôp YPdÏ

§ûNûV úSôd¡ Am×Ï±

ùLôÓdLlTh¥ÚdÏm.

TPm 1.4 ûXXôÜm Up$LôÜm TôXj§u ÁÕ SPd¡u\]o.

ù R X e L ô ] ô U ô ¨ X A W £ u Y û W T P j § û ] ù R ô e L ® P Ü m . YûWTPjûRl TôojÕ úLs®LÞdÏ T§X°dLÜm.

IRWôTôj§tÏ Gj§ûN«p Uaél SLo AûUkÕs[Õ?

IRWTôj§tÏ Gj§ûN«p ®dWôTôj Es[Õ?

VôRô§¬dÏ Gj§ûN«p LmUm Es[Õ?

ãoVôúTh ùLôUWmÀmdÏ ùRt¡p Es[Rô?

¿ ¡ZdÏ A×XôTôj§$ÚkÕ ùTjRTp- ùNpX Gj§ûN«p TVQm ùNnYôn?

A[ÜúLôp (A) YûWTPj§u ùRôûXÜ : C ² û U V ô ] U ô û X ú S W j § p Up$LôÜm ûXXôÜm ¡WôUj§p CÚdÏm

¿úWôûPûV TôodL TôXj§u ÁÕ SPkÕ ùNu\]o. AkR TôXj§u CÚ TdLeL°Ûm Bß ªuNôW ®[dÏd LmTeLs NUUô]

çWj§p AûUdLlThÓs[]. JqùYôÚ LmTj§tÏm 100Á CûPùY° Es[Õ.

TôXj§u ùUôjR ¿[m 500Á. CkR TPjûR TôodLXôm.

SCERT TELANGANA

(15)

5

ûXXô §Úm© YkR ©\Ï TôXj§u T P j û R Ù m ª u ® [ d Ï L m T e L ° u TPjûRÙm Lô¡Rj§u úUp YûWkÕ E P u û Y j Õ d ù L ô i P ô s . ª u ® [ d Ï L m T e L û [ Y û W Ù m ú T ô Õ J ú W CûPùY°«p CÚdÏmT¥ YûWVlThPÕ.

ØRp ªu®[dÏ LmTj§tÏm LûP£

LmTj§tÏm CûPùY° 5 ùNÁ CÚkRÕ.

AYÞûPV TPm EiûUVô] TôXjûR ®P ªLf £±VRôL YûWVlThPÕ.

TPm 1.5 ûXXô®u TôXj§u YûWTPm

û X X ô ® u Ø R p ® [ d Ï LmTj§$ÚkÕ 6YÕ LmTm YûW Es[

ç W j û R A [ d L ú Y i Ó m . C W i Ó LmTeLÞdÏ CûPúV Es[ çWm GqY[Ü?

T ô X j § p E s [ C W i Ó LmTeLÞd¡ûPúV Es[ EiûUVô]

çWm... ÁhPo. Ju±$ÚkÕ 6YÕ LmTm YûW ùUôjR çWm ... ÁhPo. B]ôp YûWVlThP YûWTPj§p CWiÓ LmTeL°u CûPúV Es[ çWm...ùN.Á. ùUôjR çWm...ùN.Á. EiûUVô] TôXj§u Utßm YûWVlThP TôXj§u çWj§tÏm Es[ JtßûUûV LôhÓm Øû\ûV LY².

5 ùN.Á. YûWVlThP YûWTPm...

Á TôXj§u çWm

1 ùN.Á. YûWVlThP YûWTPm...

Á TôXj§u çWm.

CûRúV YûWTPj§u A[ÜúLôp Gu¡ú\ôm.

Sôm A[ÜúLôûX LôhÓm úTôÕ

¨Xj§u EiûUVô] çWjûR YûWTPj§p Ï û \ j Õ Ï ± l © P ú Y i Ó m .

GlúTôÕm A[ÜLs Ï±dÏm úTôÕ C P e L ° u E i û U V ô ] ç W j û R L i Ó © ¥ j Õ A [ Ü L û [ T V u T Ó j R úYiÓm.

CkR TPj§p Y]Toj§ Utßm ULélSLo CûPúV Es[ çWjûR JÚ úLôPôL LôhPlThÓs[Õ. CkR CWiÓ CPeLÞdÏ CûPúVVô] EiûUVô]

çWm 50 ¡.Á.

YûWTPj§p CWiÓ CPeLû[Ùm CûQdÏm úLôh¥û] A[kÕdùLôs.

Y ] T o j § U t ß m U L é l S L o C û P ú V V ô ] E i û U V ô ] ç W m ...,Y]Toj§ Utßm ULélSLo CûPúVVô] YûWTPj§u çWm...

TPj§u A[ÜúLôûX LiÓ©¥dL Ø¥ÙUô?

YûWTPj§p 1 ùN.Á. CÚkRôp ¨Xj§u EiûUVô] çWm GqY[Ü?

1. ùN.Á = ... ¡.Á.

ClùTôÝÕ UôYhP YûWTPj§u A[ÜúLôûX LiÓ©¥. ©\Ï EuàûPV

¡WôUm / SLWeL°u CûPúVVô] çWjûR A[kÕ TôodLXôm.

Y]Toj§

ULélSLo

SCERT

TELANGANA

(16)

6

NêL A±®Vp

Ï±ÂÓLs : Ï±ÂÓLs : Ï±ÂÓLs : Ï±ÂÓLs : Ï±ÂÓLs :

YûWTPeL YûWTPeL YûWTPeL YûWTPeL

YûWTPeL°p ªLÜm £±VRôL°p ªLÜm £±VRôL°p ªLÜm £±VRôL°p ªLÜm £±VRôL°p ªLÜm £±VRôL TPeLû[ YûWV úYiÓm. Ts° (A) úTÚkÕ TPeLû[ YûWV úYiÓm. Ts° (A) úTÚkÕ TPeLû[ YûWV úYiÓm. Ts° (A) úTÚkÕ TPeLû[ YûWV úYiÓm. Ts° (A) úTÚkÕ TPeLû[ YûWV úYiÓm. Ts° (A) úTÚkÕ

¨ûXVm (A) Up$Lô®u ÅÓ, B¡VYt±u

¨ûXVm (A) Up$Lô®u ÅÓ, B¡VYt±u EiûUVô] A[ûY YûWTPj§p YûWV EiûUVô] A[ûY YûWTPj§p YûWV EiûUVô] A[ûY YûWTPj§p YûWV EiûUVô] A[ûY YûWTPj§p YûWV EiûUVô] A[ûY YûWTPj§p YûWV CPm úRûYlTÓm. BLúY, Sôm ùTôÚsLû[

CPm úRûYlTÓm. BLúY, Sôm ùTôÚsLû[

YûWTPj§p LôhP, Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjR YûWTPj§p LôhP, Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjR YûWTPj§p LôhP, Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjR YûWTPj§p LôhP, Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjR YûWTPj§p LôhP, Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjR úYiÓm.

úYiÓm.

UôYhP YûWTPj§p ¡WôUm Utßm UôYhP YûWTPj§p ¡WôUm Utßm UôYhP YûWTPj§p ¡WôUm Utßm UôYhP YûWTPj§p ¡WôUm Utßm UôYhP YûWTPj§p ¡WôUm Utßm SLWeLû[ Ï±dÏm úTôÕ ×s°Ls Utßm SLWeLû[ Ï±dÏm úTôÕ ×s°Ls Utßm SLWeLû[ Ï±dÏm úTôÕ ×s°Ls Utßm SLWeLû[ Ï±dÏm úTôÕ ×s°Ls Utßm SLWeLû[ Ï±dÏm úTôÕ ×s°Ls Utßm YhPeLû[ Øû\úV Ï±dL úYiÓm.

YhPeLû[ Øû\úV Ï±dL úYiÓm.

YûWTPm RVô¬lTYoLs úRûYVô]

Ï±ÂÓLû[ TôojÕ RVô¬dL úYiÓm.

B]ôp £X ùTôÕ Ï±ÂÓLs ARôYÕ B]ôp £X ùTôÕ Ï±ÂÓLs ARôYÕ B]ôp £X ùTôÕ Ï±ÂÓLs ARôYÕ B]ôp £X ùTôÕ Ï±ÂÓLs ARôYÕ B]ôp £X ùTôÕ Ï±ÂÓLs ARôYÕ UW×d Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjÕÅo. ¸rLiP UW×d Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjÕÅo. ¸rLiP UW×d Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjÕÅo. ¸rLiP UW×d Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjÕÅo. ¸rLiP UW×d Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjÕÅo. ¸rLiP YûWTPm A[ÜúLôp Utßm Ï±ÂÓLû[

YûWTPm A[ÜúLôp Utßm Ï±ÂÓLû[

ùLôiÓ RVô¬dLlThÓs[Õ.

TPm 1 YûWTPjûR TôojÕ Ï±ÂÓL°u TVuLû[ LiÓ©¥jRp

SCERT TELANGANA

(17)

7

Ø u T d L j § p C Ú d Ï m Y û W T P j û R BRôWUôLd ùLôiÓ úLs®LÞdÏ ®ûPV°.

KÓm S§«u Gj§ûN«p UôRô úLô«p AûUkÕs[Õ?

c×Wm ¡WôUj§u ùRtÏ §ûN«p GkR

®RUô] NôûX AûUkÕs[Õ?

c×Wm AÚ¡p GkR YûL W«p UôodLm AûUkÕs[Õ?

W«p ¨ûXVj§tÏ Gj§ûN«p LôYp

¨ûXVm Es[Õ?

W«p RiPYô[j§u YPdÏ §ûN«p CÚdÏm ¡WôUj§u ùTVo Gu]?

¿ Ts°«p Es[Yôß LtTû]

ùNnÕdùLôs.

Ts°«$ÚkÕ ùY°úVßm úTôÕ Eu ØLm GkR §ûN úSôd¡ Es[Õ?

Ød¡Vf ùNôtLs Ød¡Vf ùNôtLs Ød¡Vf ùNôtLs Ød¡Vf ùNôtLs Ød¡Vf ùNôtLs

TPm YûWTPm A[ÜúLôp

§ûN

E]Õ Lt\ûX úUmTÓjÕL

2. EuàûPV UiPX RûXûUVLm Utßm UôYhPj RûXûUVLj§tÏ CûPúV Es[ çWjûR, YûWTPj§u çWjûR EiûUVô] çWUôL Uôt± EiûU A[ûY áßL. (AS5)

3. EiûUVô] ¨X A[ûY YûWTPj§p Hu Ïû\jÕd ùLôs[

úYiÓm? (AS1)

4. YûWTPjûR RVô¬dÏm úTôÕ Hu Ï±ÂÓLû[ TVuTÓjR úYiÓm?(AS1) 5. Ï±ÂÓL°u ER®Vôp TpúYß ¿o¨ûXLs, úLô®pLs, Utßm ùTôÕ

CPeLû[ YûWTPj§p YûWVXôm. (AS5)

6. EuàûPV ÅhûP TPUôL YûWkÕ, AûR YûWTPUôL UôtßL. (AS5) 7. ¿ LY²jR§p YûWTPj§u Ød¡V AmNeLs Gu]?(AS1)

8. TdLm 6p Es[ Ï±ÂÓLs AmNjûR T¥jÕ ®Yô§dLÜm. (AS2)

9. AhXv ×jRLj§p Es[ TXYiQ YûWTPeLû[ LY²jÕ ®YWeLû[

T§Ü ùNn. (AS3)

Y¬ûNGi YûWTPj§u ùTVo TVuTÓj§V Ï±ÂÓLs Ød¡V AmNeLs

ùNVp : ùNVp : ùNVp : ùNVp : ùNVp :

¿ ¡ZdûL úSôd¡ ¨ußùLôiÓ Eu

¿ ¡ZdûL úSôd¡ ¨ußùLôiÓ Eu ûLLû[ ¿h¥VT¥ §ûNL°u ùTVoLû[ áß ûLLû[ ¿h¥VT¥ §ûNL°u ùTVoLû[ áßûLLû[ ¿h¥VT¥ §ûNL°u ùTVoLû[ áß ûLLû[ ¿h¥VT¥ §ûNL°u ùTVoLû[ áßûLLû[ ¿h¥VT¥ §ûNL°u ùTVoLû[ áß (ERôWQUôL YPdÏ, ùRtÏ). AÓjRØû\ ¿ (ERôWQUôL YPdÏ, ùRtÏ). AÓjRØû\ ¿(ERôWQUôL YPdÏ, ùRtÏ). AÓjRØû\ ¿ (ERôWQUôL YPdÏ, ùRtÏ). AÓjRØû\ ¿(ERôWQUôL YPdÏ, ùRtÏ). AÓjRØû\ ¿

¨tÏm §ûNûV Uôt± AûUjÕ CúRúTôuß

¨tÏm §ûNûV Uôt± AûUjÕ CúRúTôuß¨tÏm §ûNûV Uôt± AûUjÕ CúRúTôuß

§ûNL°u ùTVoLû[ áß.

§ûNL°u ùTVoLû[ áß.§ûNL°u ùTVoLû[ áß.

SCERT

TELANGANA

(18)

8

NêL A±®Vp

ùNVp§hPm : ùNVp§hPm : ùNVp§hPm : ùNVp§hPm : ùNVp§hPm :

¸úZ ùLôÓdLlThÓs[ Ï±l×Lû[l TVuTÓj§ Eu YÏlTû\ûV YûWTPUôL RVôo ùNnL.

b) ÑYo, LRÜLs, LÚmTXûL, AXUô¬ B¡VYtû\ Th¥V$ÓL. GûRùVpXôm ¿ YûWTPj§p LôhPl úTô¡\ôúVô, AYtû\ Th¥V$ÓL. AYt±tùLpXôm EuàûPV ×jRLj§p Ï±ÂÓLû[ RVôo ùNnVÜm.

c) YÏlTû\ûV YûWTPUôL YûWÙmúTôÕ, ÑYÚPu CÚlTÕ úTôp, AkRkR ùTôÚhLs CÚdÏm CPjûR LY]UôL YûWVÜm, YPdÏ §ûN«Ûs[ úUp TÏ§«u ÑYtû\ YûWÙm úTôÕ LY]m úRûY.

e) RÏkR A[ÜPu YÏlTû\«u YûWTPjûR YûWVÜm. 1 ÁhPÚdÏ 1 ùN.Á.

CÚdL úYiÓm. ÑY¬u A[Ü 7 ÁhPWôL CÚkRôp 7 ùN.Á G] Rô°p úLôÓ úTôPÜm.

SCERT

TELANGANA

(19)

ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20 EXL EÚiûP-éª«u Uô§¬ Y¥Ym

9

TPm 2.1. ¨X®$ÚkÕ éª«u TPm

úUúX TPj§p éª«u ùTÚmTôXô]

TÏ§Ls ¿X ¨\j§p Lôh£V°d¡u\].

B]ôp éª«u ¨\m ¿X ¨\m CpûX.

éª«p ùTÚmTôXô] TÏ§Ls LPp ¿Wôp ãZlThÓs[Rôp AlT¥ Lôh£V°d¡\Õ.

ClTPj§p éª«u A¥lTôLm Hu LôQlTP®pûX GuTûR EeL[ôp

®Y¬dL Ø¥ÙUô?

éª JÚ TkûR úTôu\Õ : éª JÚ TkûR úTôu\Õ :éª JÚ TkûR úTôu\Õ : éª JÚ TkûR úTôu\Õ :éª JÚ TkûR úTôu\Õ :

úUúX ùLôÓdLlThP TPj§p éª

¨XÜ úTôX Lôh£V°lTûR ¿eLs TôodLXôm.

E X L E Ú i û P £ X Y t û \ YÏlTû\dÏ GÓjÕ YôÚeLs. JqùYôÚ 5 UôQY ÏÝdLÞm JÚ EXL EÚiûP ûYj§ÚlTûR Eß§ ùNnÙeLs.

E X L E Ú i û P R ô u é ª « u úRôt\m. CÕ éª«u úRôt\jûRÙm, ¿o T Ï § L û [ Ù m , ¨ X l T Ï § û V Ù m , LiPeLû[Ùm, LPpLû[Ùm, EX¡p Es[

SôÓLû[Ùm LôhÓm.

JÚ Sôs UôûX úYû[«p ÑkRÚm, LpT]ôÜm ¨XûY TôojÕd JÚ Sôs UôûX úYû[«p ÑkRÚm, LpT]ôÜm ¨XûY TôojÕd JÚ Sôs UôûX úYû[«p ÑkRÚm, LpT]ôÜm ¨XûY TôojÕd JÚ Sôs UôûX úYû[«p ÑkRÚm, LpT]ôÜm ¨XûY TôojÕd JÚ Sôs UôûX úYû[«p ÑkRÚm, LpT]ôÜm ¨XûY TôojÕd ùLôi¥ÚkR]o. AlùTôÝÕ ÑkRo úLhPôu, Sôu ¨X®tÏf ùNuß éªûVl ùLôi¥ÚkR]o. AlùTôÝÕ ÑkRo úLhPôu, Sôu ¨X®tÏf ùNuß éªûVl ùLôi¥ÚkR]o. AlùTôÝÕ ÑkRo úLhPôu, Sôu ¨X®tÏf ùNuß éªûVl ùLôi¥ÚkR]o. AlùTôÝÕ ÑkRo úLhPôu, Sôu ¨X®tÏf ùNuß éªûVl ùLôi¥ÚkR]o. AlùTôÝÕ ÑkRo úLhPôu, Sôu ¨X®tÏf ùNuß éªûVl TôojRôp GlT¥ úRôt\U$dÏm? Ae¡ÚkÕ Gu] TôodL Ø¥Ùm? EPú] LpT]ô TôojRôp GlT¥ úRôt\U$dÏm? Ae¡ÚkÕ Gu] TôodL Ø¥Ùm? EPú] LpT]ô TôojRôp GlT¥ úRôt\U$dÏm? Ae¡ÚkÕ Gu] TôodL Ø¥Ùm? EPú] LpT]ô TôojRôp GlT¥ úRôt\U$dÏm? Ae¡ÚkÕ Gu] TôodL Ø¥Ùm? EPú] LpT]ô TôojRôp GlT¥ úRôt\U$dÏm? Ae¡ÚkÕ Gu] TôodL Ø¥Ùm? EPú] LpT]ô AY²Pm

AY²Pm AY²Pm AY²Pm

AY²Pm “ Sôm CûQVR[j§p TôojRôp CÕ Tt±V ®YWm ¡ûPdÏm Sôm CûQVR[j§p TôojRôp CÕ Tt±V ®YWm ¡ûPdÏm Sôm CûQVR[j§p TôojRôp CÕ Tt±V ®YWm ¡ûPdÏm Sôm CûQVR[j§p TôojRôp CÕ Tt±V ®YWm ¡ûPdÏm Sôm CûQVR[j§p TôojRôp CÕ Tt±V ®YWm ¡ûPdÏm ”, Gu\ôs. Gu\ôs. Gu\ôs. Gu\ôs. Gu\ôs.

AY²Pm Lôh¥]ôs. AÕ ¸rLiPYôß CÚkRÕ.

EXL EÚiûP EXL EÚiûP EXL EÚiûP EXL EÚiûP EXL EÚiûP

éª«u JÚ Uô§¬ Y¥Ym éª«u JÚ Uô§¬ Y¥Ym éª«u JÚ Uô§¬ Y¥Ym éª«u JÚ Uô§¬ Y¥Ym éª«u JÚ Uô§¬ Y¥Ym

2

AAAAA j§VôVmj§VôVmj§VôVmj§VôVmj§VôVm

SCERT TELANGANA

(20)

NêL A±®Vp-VI

10

J q ù Y ô Ú U ô Q Y à m E X L EÚiûPûV ûL«p GÓjÕdùLôiÓ G l T ¥ é ª Ñ Z p ¡ \ Õ G u T û R LY]UôL TôodLÜm.

éª TkÕ úTôuß EÚiûP Y¥®p Lôh£V°lTûR ¿eLs Tôoj§ÚlÀoLs.

UdLs éª«u úUp ¸úZ ®ZôUp GqYôß ¨t¡u\]o?

éª«p CÚkÕ GkR ùTôÚû[Ùm úUp úSôd¡ Å£]ôÛm §ÚmTÜm éª«úXúV YkÕ ®Ým. Hù]u\ôp éª«u TXUô] ×® Dol× Nd§ GkR ùTôÚû[Ùm DojÕdùLôsÞm RuûU EûPVÕ.

úLô[ Y¥Ym úLô[ Y¥YmúLô[ Y¥Ym úLô[ Y¥Ym úLô[ Y¥Ym

EiûU«p éªlTkÕ ªLÜm N¬Vô]

EÚiûP Y¥®p CÚdLôÕ. ARu YP, ùRu ÕÚYeLs Ntß AÝj§VYôßm, éUj§V úWûLlTÏ§ Ntß ùTÚjÕm Lôh£V°dÏm. B]ôp, Sôm LôÔm éª EÚiûP Tk§p AYtû\ LôQ Ø¥VôÕ.

éª Tk§p BfN¬VUô] ®`Vm Gu]ùYu\ôp, éª«u GkR CPj§p CÚkRôYÕ JÚ §ûN«p JúW úSo úLôh¥p TVQm ùNnRôp ÕYe¡V CPj§túL ÁiÓm YkÕ úNÚÅoLs.

Sôòß BiÓLÞdÏ Øu× éª RhûP Y¥®Xô]Õ Gußm, HRôYÕ JÚ

§ûN«p TV¦jÕ ùLôi¥ÚkRôp é ª « u C ß § G p û X d Ï Y k Õ , Ae¡ÚkÕ BLôVj§tÏ ùNuß®PXôm G] Gi¦]ôoLs.

®gOô²Ls éª EÚiûPVôLjRôu

CjRô$V UôÛª IúWôlTô®$ÚkÕ Ck§VôûY AûPV úUtÏ úSôd¡

AûPkRôo. AYo úUÛm TV¦j§ÚkRôp Ck§VôûY AûPk§ÚdL Ø¥Ùm.

EXL EÚiûPûV TôÚeLs ùLôXmTv GlT¥ AùU¬dLô Yk§ÚlTôo Gußm, AYo Ck§VôûY

ù

Nu\ûPV GlTôûR«p TV¦j§ÚdL úYiÓm Gußm LY².

LPpLs Utßm LiPeLs : LPpLs Utßm LiPeLs :LPpLs Utßm LiPeLs : LPpLs Utßm LiPeLs :LPpLs Utßm LiPeLs :

é ª l T k û R T ô o d Ï m ú T ô Õ ù T Ú m T ô X ô ] é ª l T Ï § L s ¿ W ô p ãZlTh¥ÚlTûRd LôQXôm. ¿eLs LPúXôW UôYhPeL°p Y£lTYWôL C Ú k R ô p ¿ e L s Y e L d L P û X Tôoj§ÚlÀoLs.

£X Y¬L°p LPûXl Tt± ®Y¬dL Ø¥ÙUô? ApXÕ LPûX YûWV Ø¥ÙUô?

LPp ¿ÚdÏm, Sôm Ï¥dÏm ¿ÚdÏm Es[ Ød¡VUô] úYßTôÓLs Gu]?

LPp TWl× TX B«Wm ¡.Á. ®¬kÕ

¡Pd¡\Õ. JÚ Øû]«$ÚkÕ Utù\ôÚ Øû]dÏ ùNpX LlT$u ER®úVôÓ ùNpX Ø¥Ùm. LlTp TVQm Sôs ApXÕ UôR LQd¡p BÏm.

JÚ LPp TÏ§ T²dLh¥L°p Eû\kÕ

éª EÚiûPV TôojÕ IkÕ ùTÚe LPpL°u ùTVoLû[ GÝÕL

1. ………

2. ………

3. ………

4. ………

5. ………

SCERT

TELANGANA

(21)

11

LôQXôm. AûYLû[ LiPeLs Guß á ß Y o . é ª « p ù U ô j R m H Ý LiPeLs Es[].

1. ………

2. ………

3. ………

4. ………

5. ………

6. ………

7. ………

C§p JÚ LiPm UhÓm T²dLh¥

L[ôp B]Õ. AÕ GkR CPj§p Es[Õ GuTûR LiP±L.

éª«u YP ÕÚYm Utßm ùRu ÕÚYm T² Lh¥L[ôp B]Õ. JÚ Øû] T²d LPXôÛm UßØû] ¨û\V T²dLh¥L[ôÛm

AúRúTôp EeLÞdÏj ùR¬kR SôÓLs GkR LiPj§p Es[]

GuTûR TôÚeLs.

¨XeLs, ùRô¯tNôûXLs ØR$VûY Es[].

éª«u §ûNLs : éª«u §ûNLs : éª«u §ûNLs : éª«u §ûNLs : éª«u §ûNLs :

¿ SôuÏ §ûNLs Tt± Øu TôPj§p T ¥ j § Ú l T ô n . é ª « u Y P § û N ùRu§ûNûV Eu]ôp LôhP Ø¥Ùm.

YP §ûN úSôd¡ ¨u\ôp YXÕ ×\UôL

¡ZdÏ §ûNÙm, CPÕ ×\UôL úUtÏ

§ûNÙm CÚdÏm. éª úUt¡$ÚkÕ

¡ZdÏ §ûN úSôd¡ ÑZÛm. ClùTôÝÕ

¿eLs éª TkûR ÑZt±, CkR ÑZt£

GlT¥ SPd¡\Õ GuTûR TôÚeLs.

ÕÚY Øû]Lû[l TôÚeLs. ÕÚYm Gu\ôp Gu]? ÕÚYm GuTÕ úSo G§Wô] CWiÓ ×s°Lû[d ùLôiPÕ.

¿eLs CWiÓ ÕÚYl×s°Lû[Ùm éªdÏsú[ ùNpÛUôß úLô¥hÓ úNojRôp AfÑ EÚYôÏm. AfÑdÏ CûQVôL éª ÑZp¡u\Õ.

CûR Cuàm ùR°YôL ×¬kÕd ùLôs[ úYiÓm Gu\ôp, êuß ApXÕ SôuÏ ×s°Lû[ EXL EÚiûP«u úUp TX YiQeL°p ChÓ EXL EÚiûPûV ÑZt±, ©u LY²dLÜm.

ùRuÕÚY AfÑ YPÕÚY AfÑ

éUj§V úWûL

SCERT TELANGANA

(22)

NêL A±®Vp-VI

12

éUj§V úWûL«$ÚkÕ ÕÚYlTÏ§

Y û W × s ° L û [ û Y j Õ é ª EÚiûPûV ÑZt± LY²ÙeLs.

ÕÚYj§u úUúX ûYdLlThP ×s°

UhÓm SLWôUp JúW CPj§p CÚdÏm.

éUj§V úWûL úUúX ûYdLlThP ×s°

Gu] BÏm?

EXL EÚiûP«u ÁÕ Es[

úWûLLs : úWûLLs : úWûLLs : úWûLLs : úWûLLs :

éª«u úUp ¨û\V úWûLLs Es[ûR Tôoj§ÚlÀoLs. £X úWûLLs YP ÕÚYj§p CÚkÕ ùRu ÕÚYm úSôd¡

ùNpÛm úTôÕ, £X úWûLLs ¡ZdL$ÚkÕ úUtLôL éªûV Ñt± CÚdÏm. CkR úLôÓLû[ LtTû]d úLôÓLs GuTo. CÕ YûWTPjûR YûWTYoL[ôp YûWVl TÓYRôÏm. CÕ éª«p Es[ JÚ CPjûR Ñh¥dLôhPl TVuTÓ¡\Õ. CÕ GlT¥ YûWVlTÓ¡\Õ GuTûR ©uYÚm T ô P e L ° p T ô o d L X ô m . R t ú T ô Õ Ød¡VUô] úWûLLû[l Tt± TôolúTôm.

éª EÚiûP«u ÁÕs[ úLôÓLû[

AhNúWûLLs, ¾odL úWûLLs Guß AûZlTo. ÕÚYeLû[lTt±Ùm Sm Øuú]ôoLsL[ô] B¬VThPô úTôuú\ôo S u Ï A ± k § Ú k R ] o . A Y o L s C P e L û [ l T t ± ® [ d Ï m ú T ô Õ CfùNôtLû[ TuTÓj§]o.

AhN úWûLLs : AhN úWûLLs : AhN úWûLLs : AhN úWûLLs : AhN úWûLLs :

CkR úWûLLs úUt¡$ÚkÕ ¡ZdÏ úSôd¡ YûWVlTÓ¡u\]. CkR úWûLLû[

GpXôm NU A[®p CÚd¡\Rô?

TPm 2.4. AhN úWûLLs.

AhNúWûLL°p ªLÜm ¿[Uô] úWûL éUj§V úWûL BÏm. CÕ éªTkûR CWiÓ

NU A[YôL ©¬d¡\Õ. CkR CWiÓ Tô§LsRôu A û W ú L ô [ m G ] l T Ó ¡ \ Õ . ú U ú X ùLôÓdLlThÓs[ TPj§p éUj§V úWûLûV LiÓ©¥jÕ, AÕ GkùRkR LiPeL°u úUúX ùNp¡\Õ GuTûR Ï±l©ÓeLs.

C k § V ô G k R A û W ú L ô [ j § p A û U k Õ s [ Õ ? G k R A û W ú L ô [ j § p

¨XlTÏ§ûV ®P ¿oTÏ§ A§LUôL Es[Õ?

¾odL úWûLLs :

¾odL úWûLLs : ¾odL úWûLLs :

¾odL úWûLLs :

CkR úWûLLs JÚ ÕÚY Øû]«p CÚkÕ Utù\ôÚ ÕÚY Øû]dÏ ùNpÛm.

C§p Aû]jÕ úWûLLÞm NU A[Ü ¿[m ùLôiPÕ. CWiÓ Ød¡V ¾odL úWûLLs Es[].

JÚ CPj§u AhNúWûLLs Utßm ¾odL úWûLLs EeLÞdÏ ùR¬k§ÚkRôp ¿eLs ªL G°§p AkR CPjûR YûWTPj§úXô ApXÕ éª Tk§úXô AûPVô[m LôQXôm.

AhNúWûLLÞm ¾odL úWûLLÞm LtTû]d úLôÓL[ôÏm.

TPm 2.5 ¾odL úWûLLs

AhN úWûLLÞm, ¾odL úWûLLÞm úNokÕ YûXúTôp YûWTPj§p Lôh£V°dÏm. JÚ CPjûR LiÓ©¥dLÜm, Ï±l©PÜm CûYLs TVuTÓ¡u\]. CûR NhPm (Grid) GuTo.

Ød¡Vf ùNôtLs Ød¡Vf ùNôtLs Ød¡Vf ùNôtLs Ød¡Vf ùNôtLs Ød¡Vf ùNôtLs

AhN úWûL

¾odL úWûL CûQVR[m

§hP úSW ¾oL úWûL AfÑLs

YPÕÚYm

éUj§V úWûL O⁰

YPÕÚYm

SCERT TELANGANA

(23)

13 E]Õ Lt\ûX úUmTÓjÕL

LôhÓL. Ød¡V AhN úWûLL°u ùTVoLû[ GÝÕL. (AS5)

2. WúUx EXLm RhûPùVuß ùNôp¡\ôu. ¿ Gu] ùNôp¡\ôn?(AS1) 3. úWô£ Yû[VûXf Ñt± úLô¥hPôs. - Gu] Y¥Ym ùR¬kRÕ? (AS1) 4. ùLôXmTv úTôu\YoL°u, LiÓ©¥l×Ls Tt±V ùNn§Lû[

úNL¬. (AS3)

5. JÚ Tk§u úUp AhNúWûL Utßm ¾odL úWûLLû[ YûWL. (AS5) 6. ã¬Vu GlùTôÝÕm ¡Zd¡p E§d¡\Õ. LôWQm Gu]?(AS1)

7. éª EÚiûP / YûWTPj§u úUp Hu LtTû] úWûLLû[

YûW¡ú\ôm?(AS1)

8. éªûVl Tt± ùR¬kÕùLôsY§p A±®VXô[oLÞm, UôÛªLÞm ùNnR ØVt£Ls VôûY? (AS6)

9. TdLm 14p Es[ EXL YûWTPj§p LiPeLû[Ùm ùTÚeLPpLû[Ùm Ï±dLÜm. (AS5)

SCERT TELANGANA

(24)

NêL A±®Vp-VI

14 TPm 2.6 EXLm ×\Y¬lTPmTPm 2.6 EXLm ×\Y¬lTPmTPm 2.6 EXLm ×\Y¬lTPmTPm 2.6 EXLm ×\Y¬lTPmTPm 2.6 EXLm ×\Y¬lTPm

SCERT TELANGANA

(25)

ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20 ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20 ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20

ùRXeLô]ô Uô¨X AW£u CXYN ùY°ÂÓ 2019-20 ^{¨X Y¥YeLs}

15

¨ X Y ¥ Y e L s Ø d ¡ V U ô L ê u ß YûLlTÓm - UûX, ÀPéª Utßm NUùY°

¿ e L s T X Y û L V ô ] Ï u ß L û [ d L i ¥ Ú d L X ô m A p X Õ £ X U û X j ùRôPoLÞdÏf ùNu±ÚdLXôm. UûXLs ªLÜm EVWUô]ûY. AûY ùNeÏjRô]

NônÜLû[d ùLôi¥ÚdÏm. AYt±u úUp Ïû\kR A[®p RhûPVô] ¨XlTÏ§

CÚdÏm. YSR LPlTô, £jço, Loòp, ULélSLo Utßm ®_VSLWm UôYhPeLs

£RßiP Ïußû\Lû[d ùLôiP UûXl

Sôm YôÝm ¨XUô]Õ RhûPVôL ApXÕ JúW ºWô]RôL CpûX. B]ôp TpúYß Sôm YôÝm ¨XUô]Õ RhûPVôL ApXÕ JúW ºWô]RôL CpûX. B]ôp TpúYß Sôm YôÝm ¨XUô]Õ RhûPVôL ApXÕ JúW ºWô]RôL CpûX. B]ôp TpúYß Sôm YôÝm ¨XUô]Õ RhûPVôL ApXÕ JúW ºWô]RôL CpûX. B]ôp TpúYß Sôm YôÝm ¨XUô]Õ RhûPVôL ApXÕ JúW ºWô]RôL CpûX. B]ôp TpúYß Y¥YeLû[Ùm, ®YWeLû[Ùm ùTtßj §Lr¡\Õ. £X CPeL°p AÕ ªLÜm EVokÕ Y¥YeLû[Ùm, ®YWeLû[Ùm ùTtßj §Lr¡\Õ. £X CPeL°p AÕ ªLÜm EVokÕ Y¥YeLû[Ùm, ®YWeLû[Ùm ùTtßj §Lr¡\Õ. £X CPeL°p AÕ ªLÜm EVokÕ Y¥YeLû[Ùm, ®YWeLû[Ùm ùTtßj §Lr¡\Õ. £X CPeL°p AÕ ªLÜm EVokÕ Y¥YeLû[Ùm, ®YWeLû[Ùm ùTtßj §Lr¡\Õ. £X CPeL°p AÕ ªLÜm EVokÕ ÏußL[ôLÜm, UûXL[ôLÜm ªLÜm ùNeÏjRô] N¬ÜLû[d ùLôiÓs[Õ; úUÛm ©\

CPeL°p RôrkÕm RhûPVôLÜm ¿iP TWlTôLÜm CÚdÏm. ¿eLs K¬Pj§$ÚkÕ Utù\ôÚ CPeL°p RôrkÕm RhûPVôLÜm ¿iP TWlTôLÜm CÚdÏm. ¿eLs K¬Pj§$ÚkÕ Utù\ôÚ CPeL°p RôrkÕm RhûPVôLÜm ¿iP TWlTôLÜm CÚdÏm. ¿eLs K¬Pj§$ÚkÕ Utù\ôÚ CPeL°p RôrkÕm RhûPVôLÜm ¿iP TWlTôLÜm CÚdÏm. ¿eLs K¬Pj§$ÚkÕ Utù\ôÚ CPeL°p RôrkÕm RhûPVôLÜm ¿iP TWlTôLÜm CÚdÏm. ¿eLs K¬Pj§$ÚkÕ Utù\ôÚ CPj§tÏ TVQm ùNnRôp ¿eLs CPeL°u EVWeL°p Uôt\eLs CÚlTûRd LôQXôm.

CPj§tÏ TVQm ùNnRôp ¿eLs CPeL°u EVWeL°p Uôt\eLs CÚlTûRd LôQXôm.

CÕúY JÚ TÏ§«u Yû[Vm G]lTÓ¡\Õ.

TôeLô] CVtûLf ãr¨ûXd ùLôiÓ

CdÏußL°u CûPúV TôÙm S§L[ô]

ùTiûQ, ¡ÚxQô Utßm úLôRôY¬

S § L s A Y t \ ô p E Ú Y ô d L l T h P Ts[jRôdÏL°u Y¯VôL Tôn¡u\].

ÀPéªLÞm EVokR úUhÓ ¨XeL[ôÏm B ] ô p A û Y A [ ® p R h û P V ô ]

¨XlTWl× NUUtß úUÓTs[e L[ôL C Ú d Ï m . B ] ô p UûXLû[l úTôuß ù N e Ï j R ô ] N ô n Ü L û [ d ù L ô i ¥ Ú d L ô Õ . ùRÛeLô]ô Utßm C W ô V X º U ô ® u ù T Ú m T Ï § L s RdLôQ ÀPéª«u J Ú T Ï § V ô Ï m . I R W ô T ô j Õ m ,