ø£qï‘·*¢ ø£&ÉT|ü⁄˝Àq ø£\ @<√ ø£Hêïe⁄

SCERT TELANGANA

e+<äHê\T Á|ü»\ eTìwæ e{Ϻø√≥ Äfi≤«s¡÷!

|ü\T≈£î‘√+~ |æ&çøÏ˝…‹Ô ‘Ó\+>±D CÀVü‰s¡T!!

ø£qï‘·*¢ ø£&ÉT|ü⁄˝Àq ø£\ @<√ ø£Hêïe⁄

ñ<ä´e÷\ ñ>∑TZãTe« ∫qïHê&Ó ‹Hêïe⁄

ã‘·T≈£î b˛s¡T˝Àq »q+ yÓ‘·\¨s¡T $Hêïe⁄

e+<äHê\T Á|ü»\ eTìwæ e{Ϻø√≥ Äfi≤«s¡÷!

ñô|Œq>± m–dæ|ü&çq yÓ{Ϻ㑷T≈£î ø£˙ïs¡÷!!

Ä<äs¡Ù+ eT÷≥>∑{Ϻ HÓ‹Ô¬ø‘·TÔ≈£îHêïe⁄

ÄX¯j·÷\ |ü⁄düÔø±\T }s¡÷s¡T≈£î |ü+#êe⁄

Á>∑+<∏äe÷\ ø£{Ϻ #·]‘· ã+<ÛäHê\T $bÕŒe⁄

Á>∑+<∏ë\j·T ñ<ä´eTyÓTÆ >∑&çøÏ m<äTs¡T ì*#êe⁄

e+<äHê\T Á|ü»\ eTìwæ e{Ϻø√≥ Äfi≤«s¡÷!

s¡C≤ø±s¡¢ HÓ<äTs=&ç¶q nø£åsê\ ¬ø’C≤s¡÷!!

C…’\T˝Àq »qJeq $\Te\T ø£qT>=Hêïe⁄

≈£î\eT‘ê\ bÕ<äT\\¢ ≈£L&ÉT |ü⁄≥º<äHêïe⁄

uÛÑ÷kÕ«eT´+ ≈£L\Ã≈£î+&É ãTe« <=s¡Tø£<äHêïe⁄

uÛÑ÷ $eTTøÏÔ ñ<ä´eT+\ eTTe«ø£{Ϻ ì*#êe⁄

e+<äHê\T Á|ü»\ eTìwæ e{Ϻø√≥ Äfi≤«s¡÷!

n–ï<Ûës¡ n\TeTT≈£îqï ‘ê´>±\ ôd\j˚Ts¡÷!!

ø±˝≤H˚ï N\TÃø=ì ø£\yÓTÆ ‹]>=kÕÔyê ø±≥>∑*ôd ‘Ó\+>±D u≤≥\T ì]àkÕÔyê e\dü ‘Ós¡\T ø£y˚Tàdæq yÓ\T>∑T\T $e]kÕÔyê e+<äHê\T Á|ü»\ eTìwæ e{Ϻø√≥ Äfi≤«s¡÷!

eT\¢ ìqTï |æ\Tk˛Ô+~ ‘Ó\+>±D eT{Ϻb˛s¡÷!!

e{Ϻø√≥ Äfi≤«s¡TkÕ«$T

ã&ç ø±s¡´Áø£e÷\T ÁbÕs¡úq‘√ ÁbÕs¡+uÛÑeTe⁄‘êsTT. ÁbÕs¡úq˝À ªªe+<˚e÷‘·s¡+μμ, eTq sêh ^‘·+, eTq C≤rj·T ^‘·+ ªª»q>∑DeTqμμ bÕ&ÉT‘ê+. Á|ü‹»„ #˚kÕÔ+. Á|ü‹»„ sêdæ+~ mes√ ‘Ó\TkÕ! ô|’&çeTÁ]

y˚+ø£≥ düTu≤“sêe⁄. áj·Tq q\¢>=+&É õ˝≤¢ nHÓï|ü]Ô˝À 1916 pHé 10q |ü⁄{≤º&ÉT. sê+u≤j·TeTà, sêeTj·T´ áj·Tq neTàHêj·Tq\T. ∫qï|üŒ{Ï qT+&ç <˚X¯uÛÑøÏÔ m≈£îÿe. ‘·qT |ü⁄{Ϻq H˚\

MT<ä >ös¡e+ m≈£îÿy˚. n˝≤ ô|]–q ô|’&çeTÁ] Áf…»Ø XÊK˝À

|üì#˚XÊ&ÉT.

$XÊK|ü≥ï+˝À |üì#˚düTÔqï|ü&ÉT 1962˝À #Ó’Hê j·TT<äΔ+ e∫Ã+~. #Ó’Hê Á|üuÛÑT‘·«+ Ä <˚X¯

$<ë´s¡Tú\≈£î, j·TTe≈£î\≈£î <˚X¯uÛÑøÏÔ ø£*–+#˚ bÕsƒê\T ô|{≤ºs¡T. eTq $<ë´s¡Tú\≈£î ≈£L&Ü n˝≤+{Ï bÕsƒê\T, bÕ≥\T ñ+&Ü\qT≈£îHêï&ÉT. n+<äTπø Á|ü‹»„ sêXÊ&ÉT.

ô|’&çeTÁ] sêdæq á Á|ü‹»„ 1963˝À ÄHê{Ï Á|üuÛÑT‘·«+ n~Ûø±]ø£+>± bÕsƒ¡´ |ü⁄düÔø±\˝À

#˚]Ã+~. Á|ü‹ s√E ÁbÕs¡úq˝À $<ë´s¡Tú\#˚ #·~$+#ê\ì ñ‘·Ôs¡T«\T Ç∫Ã+~. ø=ìï s√E\

‘·sê«‘· πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‹»„qT Ç+^¢wt‘√bÕ≥T uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü˝À¢øÏ nqTyê<ä+ #˚sTT+∫+~.

»q>∑DeTq, e+<˚e÷‘·s¡+ ˝≤>± Á|ü‹»„≈£î ≈£L&É n+‘· >∑T]Ô+|ü⁄ e∫Ã+~.

bÕsƒ¡´ |ü⁄düÔø±\T ñqï+‘· ø±\+ düTu≤“sêe⁄ ù|s¡T ì*#˚ ñ+≥T+~. Áf…»Ø n~Ûø±]>±

|üì#˚dæq ô|’&çeTÁ] 1971˝À ñ<√´>∑ $s¡eTD #˚XÊ&ÉT. ‘·sê«‘· ¨$TjÓ÷ yÓ’<äT´&ç>± q\¢>=+&É

|ü≥ºD+˝À <äyêU≤q q&çbÕ&ÉT. s√>∑T\≈£î ô|’dü\T rdüTø√≈£î+&Ü eT+<äT\T Ç#˚Ãyê&ÉT.

ô|’&çeTÁ]øÏ ‘Ó\T>∑T‘√ bÕ≥T dü+düÿ è‘·+, ñs¡÷›, bÕs¡d”, Ç+^¢wt, ns¡;“ uÛ≤wü\T ≈£L&É e#·TÃ. ø£$‘·«+ sêXÊ&ÉT ø£<∏ä\T sêXÊ&ÉT.

ns¡;“˝Àì ø£$‘ê«ìï ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ nqTe~+#ê&ÉT. #ê\ ‘Ó*yÓ’qyê&ÉT>± >∑T]Ô+|ü⁄

bı+<ë&ÉT. 1988 Ä>∑dtº 13q #·ìb˛j·÷&ÉT.

Ç+‘· >=|üŒ eTìwæ eTq ‘Ó\+>±D yê&ÉT ø±e&É+ eTq≈£î m+‘√ >∑s¡«ø±s¡D+ ø£<ë!

ô|’&çeTÁ] y˚+ø£≥ düTu≤“sêe⁄

düTÁ|üdæ<äΔ s¡#·sTT‘·, kÕVæ≤ry˚‘·Ô, ‘=*‘·s¡+

ø£<∏ës¡#·sTT‘· e{Ϻø√≥

Äfi≤«s¡T kÕ«$T q˝§Z+&É õ˝≤¢˝Àì #Ós¡Te⁄

e÷<ës¡+˝À 01`11`1915 Hê&ÉT »ìà+#ê&ÉT.

ìC≤+ bÕ\q≈£î e´‹πsø£+>± b˛sê&ç C…’\T≈£î yÓfi≤fl&ÉT. ‘Ó\+>±D sêh+ @s¡Œ&çq X¯óuÛÑdü+<äs¡“¤+˝À 2015e dü+e‘·‡s¡+˝À e{Ϻø√≥

Äfi≤«s¡T kÕ«$T X¯‘·»j·T+‹ ñ‘·‡yê\qT ìs¡«Væ≤+#ês¡T. Bìï |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì ‘Ó\+>±D sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ôV’≤<äsêu≤<äT˝Àì dæ{°ôd+Á≥˝Ÿ

˝…’ÁãØøÏ e{Ϻø√≥ Äfi≤«s¡T kÕ«$T ù|s¡TqT ô|{Ϻ ìyêfi¯ó\T n]Œ+∫+~. áj·Tq 05`02`1961 Hê&ÉT eTs¡DÏ+#ê&ÉT. ‘Ó\+>±D˝Àì kÕVæ≤rÁ|æj·TT\≈£î áj·Tq dü÷Œ¤]Ô ø£*–+#ê&ÉT.

‘Ó\+>±D Á|ü»\≈£î Äsê<ÛäT´&Ó’Hê&ÉT.

SCERT TELANGANA

ªªHê ‘Ó\+>±D ø√{Ï s¡‘êï\ MDμμ

‘Ó\+>±D Á|üuÛÑT‘·« Á|ü#·Ts¡D, ôV’≤<äsêu≤<é

‘Ó\T>∑T yê#·ø£+

◊<√ ‘·s¡>∑‹

$<ä´e\¢ m<ä>±* #·{≤º\qT >ös¡$+#ê*

$qj·T+‘√ yÓT\>±* Vü≤≈£îÿ\qT bı+<ë*

C≤_* ` 5

∫Á‘ê\T, eTTK∫Á‘·+ :

bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£ Á|ü#·Ts¡D dü$T‹

l mdt. »>∑Hêï<∏ä ¬s&ç¶ l ¬ø. ø£èwüíyÓ÷Vü≤Hé sêe⁄ l _. düT<Ûëø£sY

dü+#ê\≈£î\T, Ábıô|òdüsY, $<ë´Á|üD≤[ø£, dü+#ê\≈£î\T,

sêh $<ä´, |ü]XÀ<Ûäq, •ø£åD dü+düú, bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£ $uÛ≤>∑+, Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£ eTTÁ<äD≤\j·T+

‘Ó\+>±D, ôV’≤<äsêu≤<é. sêh $<ä´, |ü]XÀ<Ûäq, •ø£åD dü+düú, ‘Ó\+>±D, ôV’≤<äsêu≤<é.

‘Ó\+>±D, ôV’≤<äsêu≤<é.

dü+bÕ<ä≈£eT+&É*

&܈ˆ qq÷ïs¡T ñù|+<äsY ¬s&ç¶,

$ÁXÊ+‘· Ä#ês¡T´&ÉT, dü\Vü‰<ës¡T,

$<ë´ dü+düÿs¡D\T, bÕsƒ¡XÊ\ $<ë´XÊK, ôV’≤<äsêu≤<é, ‘Ó\+>±D.

&܈ˆ m+. uÛÑ÷bÕ˝Ÿ,

u≤\kÕVæ≤ry˚‘·Ô, n+ãsY ù|≥, ôV’≤<äsêu≤<é, ‘Ó\+>±D.

$wüj·Tì|ü⁄DT\T l düTes¡í $Hêj·Tø˘,

ø√`Ä]¶H˚≥sY, mdt.dæ.Ç.ÄsY.{Ï., ôV’≤<äsêu≤<é, ‘Ó\+>±D.

Ä#ês¡´ ãqï ÄsTT\j·T´,

‘Ó\T>∑TXÊK, ø±ø£rj·T

$X¯«$<ë´\j·T+, es¡+>∑˝Ÿ.

l <˚X¯|ü‹ lìyêdt,

Ä|ò”düsY ÄHé ôdŒwü˝Ÿ &É÷´{Ï, eTTK´eT+Á‹ ø±sê´\j·T+,

ôV’≤<äsêu≤<é, ‘Ó\+>±D.

&܈ˆ <äVü≤>±+ kÕ+ãeT÷]Ô,

$ÁXÊ+‘· Á|ü<ÛëHê#ês¡T´&ÉT, ñbÕ<Ûë´j·T $<ë´ ø£fi≤XÊ\ es¡+>∑˝Ÿ.

&܈ˆ mdt. s¡|òüTT,

ndæôdº+{Ÿ Ábıô|òdüsY, ‘Ó\T>∑TXÊK, ñkÕàìj·÷ $X¯«$<ë´\j·T+,

ôV’≤<äsêu≤<é.

&܈ˆ |ü‹ÔbÕø£ yÓ÷Vü≤Hé,

m&ç≥sY, ‘Ó\T>∑T$uÛ≤>∑+, H˚wüq˝Ÿ ãTø˘ Á≥düTº, ôV’≤<äsêu≤<é.

SCERT TELANGANA

© Government of Telangana, Hyderabad

First Published 2015

New Impression 2016, 2017, 2018, 2019, 2020

All rights reserved

No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means without the prior permission in writing of the publisher, nor be otherwise circulated in any form of binding or cover other than that in which it is published and without a similar condition including this condition being imposed on the subsequent purchaser.

The copy right holder of this book is the Director of School Education, Hyderabad, Telangana.

This Book has been printed on 70 G.S.M. Maplitho Title Page 200 G.S.M. White Art Card

‘Ó\+>±D Á|üuÛÑT‘·«+#˚ ñ∫‘· |ü+|æD° 2020`21

Printed in India

SCERT TELANGANA

eTT+<äTe÷≥

mH√ï b˛sê{≤\ |òü*‘·+>± eTq+ ø√s¡T≈£îqï ‘Ó\+>±D sêh+ pHé 2, 2014 s√Eq Ä$s¡“¤$+∫+~. eTq sêh+˝À eTq uÛ≤wü‘√ ≈£L&çq bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø±\ Ä<Ûës¡+>± |æ\¢\T uÛ≤wüqT H˚s¡TÃø√yê*. ‘Ó\+>±D dü+düÿ è‹, uÛ≤wü, #·]Á‘· yÓTT<ä˝…’q$ |æ\¢\T

‘Ó\TdüTø√yê*‡q nedüs¡+ ñqï~. Ç+<äTø√dü+ ‘Ó\+>±D sêh Á|üuÛÑT‘·«+ bÕsƒê´+XÊ\qT ìs¡ísTT+#·&ÜìøÏ ø£$T{°ì ìj·T$T+∫+∫+~.

ø£$T{° düuÛÑT´\T Á|üdüTÔ‘·+ neT˝À¢ ñqï yê#·ø±\qT düMTøÏå+∫ ‘Ó\+>±D eTTÁ<ä ñ+&˚˝≤ yê#·ø±\qT s¡÷bı+~+#·&ÜìøÏ ø£èwæ#˚XÊs¡T.

‘Ó\+>±D sêh+˝À eTq |æ\¢\ ø√dü+ s¡÷bı+~q ‘=* yê#·ø£+ Ç~.

ñ∫‘· ìs¡“+<Ûä $<ë´ Vü≤≈£îÿ #·≥º+ 2009 neT\T˝ÀøÏ e∫Ãq+<äTq |æ\¢\+<äs¡÷ HêD´yÓTÆq $<ä´qT bı+<˚ Vü≤≈£îÿqT ø£*Z ñHêïs¡T. ÁbÕ<∏ä$Tø£ kÕúsTT |üPs¡Ôj˚T´dü]øÏ |æ\¢\+<äs¡÷ #·<äTe&É+, ns¡ú+ #˚düTø√e&É+, kı+‘·+>± sêj·T>∑\Z&É+ e+{Ï ø£˙dü kÕeTsêú´\qT ø£*Z ñ+&Ü*. M{Ïì kÕ~Û+∫q |æ\¢\≈£î ÁbÕ<∏ä$Tø√qï‘· kÕúsTT˝À $$<Ûä $wüj·÷\ nuÛÑ´düq+ düT\Tee⁄‘·T+~. ÁbÕ<∏ä$Tø£ kÕúsTT˝À e÷‘·èuÛ≤wüô|’q |ü≥Tºø£*Z ñqï |æ\¢\T Ç‘·s¡ uÛ≤wü\qT ≈£L&Ü düT\Te⁄>± H˚s¡TÃø√>∑\TZ‘ês¡T. M{Ïì <äèwæº˝À ñ+#·Tø=ì |æ\¢\+<äs¡÷

bı+<ë*‡q kÕeTsêú´\qT $<ë´ Á|üe÷D≤\T>± ìsêΔ]+#ês¡T. á q÷‘·q bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£+ M{Ïì kÕ~Û+#·&ÜìøÏ M\T>± $q&É+`Ä˝À∫+∫

e÷{≤¢&É&É+, #·~$ ns¡ú+ #˚düTø√e&É+, d”«j·Ts¡#·q, düè»Hê‘·àø£‘·, |ü<äC≤˝≤ìï $ìjÓ÷–+#·&É+, uÛ≤wüqT >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√e&É+, ñqï‘·yÓTÆq yÓ’Ks¡T\qT ø£*Z ñ+&É&É+ e+{Ï kÕeTsêú´\ Ä<Ûës¡+>± s¡÷bı+~+#ês¡T.

á q÷‘·q bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£+˝Àì bÕsƒê´+XÊ\qT Á|ü<Ûëq+>± ◊<äT n+XÊ\qT <äèwæº˝À ñ+#·Tø=ì m+|æø£#˚XÊs¡T. n$, 1. <˚X¯uÛÑøÏÔ,

$\Te\T, e÷qe dü+ã+<Ûë\T 2. |æ\¢\ dü«uÛ≤e+, X¯øÏÔ kÕeTsêú´\T Ädü≈£îÔ\T 3. |üsê´es¡D+, Á|üø£è‹, düe÷»+ 4. dü+düÿ è‹, dü+Á|ü<ëj·÷\T, uÛ≤cÕ_Ûs¡T∫ 5. Vü‰dü´+, ø±\Œìø£‘·, düè»Hê‘·àø£‘·. M{ÏøÏ dü+ã+~Û+∫q $$<Ûä Á|üÁøÏj·T˝À¢ì bÕsƒê\qT bı+<äT|üsêÃs¡T.

ø£<∏ä\T, ø£<∏äHê\T, |ü<ë´\T, dü+uÛ≤wüD\T, yê´kÕ\T, π>j·Tø£<∏ä\T, π>j·Ts¡÷|üø±\T bÕsƒê\T>± ñHêïsTT. Á|ü‹ bÕsƒ¡+ ≈£L&Ü |æ\¢˝À¢ ÄdüøÏÔì πs¬ø‹Ô+#·&ÜìøÏ ∫Á‘·+‘√ ÁbÕs¡+uÛÑ+ ne⁄‘·T+~. kı+‘·+>± #·<äTe⁄ø=ì ns¡ú+ #˚düTø=H˚˝≤ düs¡fi¯yÓTÆq uÛ≤wü ñqï~. kÕ~Û+#ê*‡q kÕeTsêú´\ Ä<Ûës¡+>± ªÇ$ #˚j·T+&çμ nH˚ o]¸ø£‘√ nuÛ≤´kÕ\qT bı+<äT|üsêÃs¡T. á nuÛ≤´kÕ\T |üP]Ô ‘·s¡>∑‹, »≥Tº, e´øÏÔ>∑‘· ø£è‘ê´\

s¡÷|ü+˝À ñHêïsTT. |æ\¢˝À¢ n+‘·Ø¢q+>± ñqï düè»Hê‘·àø£‘·qT yÓ*øÏrj·T&ÜìøÏ |æ\¢˝Ò ø£<∏ä\T, ø£$‘·\T, dü+uÛ≤wüD\T e+{Ï$ sêj·T&Üìï Áb˛‘·‡Væ≤+#˚˝≤ nuÛ≤´kÕ\qT #˚sêÃs¡T. #·<äTe&É+, sêj·T&É+ H˚s¡TÃø=qï |æ\¢\T eT]+‘· yÓTs¡T>±Z Áø£eT|ü<äΔ‹˝À uÛ≤ee´ø°Ôø£s¡D #˚j·T&ÜìøÏ M\T>± nuÛ≤´kÕ\T ñHêïsTT. M{Ï‘√ bÕ≥T uÛ≤wü≈£î dü+ã+~Û+∫q ÁbÕ<∏ä$Tø£ |ü]C≤„q+ |æ\¢\T bı+<˚˝≤ ªuÛ≤wüqT >∑T]+∫

‘Ó\TdüTø=+<ë+μ nH˚ o]¸ø£‘√ nuÛ≤´kÕ\T ñHêïsTT. |æ\¢\qT Ä˝À∫+|üCÒj·T&ÜìøÏ, e÷{≤¢&ç+#·&ÜìøÏ, bÕsƒ¡+˝Àì $wüj·÷ìï }Væ≤+#·&ÜìøÏ,

$wüj·÷ìï ns¡ú+ #˚düTø√e&ÜìøÏ M{Ï˝À ∫Á‘ê\T ≈£L&Ü ñHêïsTT.

|æ\¢\T ‘·eTqT ‘êeTT n+#·Hê y˚düTø√e&ÜìøÏ M\T>± ªH˚ì$ #˚j·T>∑\Hê?μ nH˚ d”«j·T eT÷˝≤´+ø£q ø£è‘ê´ìï #˚sêÃs¡T. |æ\¢˝À¢

ì|òüT+≥Te⁄qT #·÷ùd n\yê≥TqT ô|+bı+~+#·&ÜìøÏ M\T>± bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£+ ∫es¡ ª|ü<ë\T`nsêú\Tμ C≤_‘êqT #˚sêÃs¡T. nfÒ¢

|üsƒ¡Hê_Û˝≤wüqT, uÛ≤eÁ|ükÕs¡ HÓ’|ü⁄D≤´\qT ô|+bı+~+#·&ÜìøÏ ªÁbÕC…≈£îº |üqT\qTμ bı+<äT|üsêÃs¡T. ÁbÕ<∏ä$Tø£ kÕúsTT |üPs¡Ôj˚T´dü]øÏ

|æ\¢\+<äs¡T ‘·|üŒìdü]>∑ #·<äTe&É+, sêj·T&É+ #˚j·T>∑˝≤Z*. Bìï <äèwæº˝À ô|≥Tºø=ì yê#·ø£ ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À #·<äTe&É+, sêj·T&É+ H˚s¡Œ&ÜìøÏ dü+dæ<äΔ‘· bÕsƒê\qT #˚sêÃs¡T.

ñbÕ<Ûë´j·TT\T á bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø±ìï uÛ≤>∑kÕ«eT´ |ü<äΔ‘·T˝À¢ |æ\¢\+<äs¡÷ bÕ˝§ZH˚˝≤ uÀ<ÛäHêuÛÑ´düq Á|üÁøÏj·T\T ìs¡«Væ≤+#ê*.

|æ\¢\+<äs¡÷ ùd«#·Ã¤>± e÷{≤¢&˚˝≤, Á|ü•ï+#˚˝≤ #·ø£ÿ{Ï yê‘êes¡D≤ìï ø£*Œ+#ê*. u≤\ kÕVæ≤‘·´+, ø£<∏ä\ |ü⁄düÔø±\T, y˚T>∑C…’q¢ e+{Ï$

‘·s¡>∑‹˝ÀH˚ n+<äTu≤≥T˝À ñ+#ê*.

bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø±\ s¡÷|üø£\Œqø√dü+ m|üŒ{Ïø£|ü&ÉT dü\Vü‰\T dü÷#·q\T Ç∫à Áb˛‘·‡Væ≤+∫q ‘Ó\+>±D sêh ‘=* eTTK´eT+Á‹

l ø£\«≈£î+≥¢ #·+Á<äX‚Ks¡sêe⁄ >±]øÏ, >ös¡e $<ë´XÊU eT+Á‹ l ø£&çj·T+ lVü≤] >±]øÏ, |üPs¡« $<ë´XÊK eT+Á‹ l õ. »>∑BXŸ

¬s&ç¶ >±]øÏ, bÕsƒ¡XÊ\ $<ë´XÊK ø±s¡´<ä]Ù leT‹ s¡+Jyé. ÄsY. Ä#ês¡´ >±]øÏ, bÕsƒ¡XÊ\ $<ë´XÊK |üPs¡« dü+#ê\≈£î\T l myéT. »>∑BX¯«sY >±]øÏ, Á|üdüTÔ‘· dü+#ê\≈£î\T l {Ï. ∫s¡+Je⁄\T >±]øÏ, sêh Á|üuÛÑT‘·« dü\Vü‰<ës¡T &܈ˆ ¬ø.$.s¡eTD≤#ê] >±]øÏ Á|ü‘˚´ø£ <Ûäq´yê<ë\T. á yê#·ø£ s¡÷|üø£\Œq˝À bÕ˝§Zqï ø£$T{° düuÛÑT´\T, dü+bÕ<äø£ eT+&É* düuÛÑT´\T, $wüj·T ì|ü⁄DT\T, ñbÕ<Ûë´j·TT\T,

∫Á‘·ø±s¡T\≈£î <Ûäq´yê<ë\T. ‘Ó\+>±D sêh+˝À e∫Ãq ‘=* yê#·ø£+ Ç~. ø±ã{Ϻ uÛ≤cÕ|üs¡+>± ˝Ò<ë Ç‘·s¡ n+XÊ\ >∑T]+∫ $E„\T Ç#˚à dü\Vü‰\T, dü÷#·q\qT mdt.dæ.Ç.ÄsY.{Ï. d”«ø£]+∫ ‘·>∑T #·s¡´\T #˚|ü&ÉT‘·T+~. á yê#·ø£+ |æ\¢˝À¢ uÛ≤cÕ_Ûs¡T∫ì ô|+∫

ÁbÕ<∏ä$Tø√qï‘·kÕúsTTøÏ nedüs¡yÓTÆq uÛ≤cÕkÕeTsêú´\ kÕ<Ûäq≈£î ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+<äì Ä•düTÔHêï+.

‘˚~ : 31/01/2015 dü+#ê\≈£î\T

SCERT TELANGANA

ñbÕ<Ûë´j·TT\≈£î dü÷#·q\T

z ÁbÕ<∏ä$Tø£ kÕúsTT |üPs¡Ôj˚T´dü]øÏ |æ\¢\T ‘·|üŒìdü]>± #·<äTe&É+, sêj·T&É+ #˚j·T>∑\>±*. bÕsƒê\T #·<äTe>∑\>±*, ns¡ú+#˚düTø√>∑\>±*.

z Ç+<äTø√dü+ bÕsƒê\ø£+f… eTT+<äT dü+dæ<äΔ‘· bÕsƒê\T ñHêïsTT. M{Ï Ä<Ûës¡+>± |æ\¢\≈£î #·<äTe&É+, sêj·T&É+

nuÛ≤´dü+ #˚sTT+#ê*.

z dü+dæ<äΔ‘ê bÕsƒê\≈£î ‘·|üŒìdü]>± es¡íe÷\, >∑TDÏ+‘ê\T, ˇ‘·TÔ\ #ês¡Tº\qT dæ<äΔ+ #˚düTø√yê*. M{Ïì nuÛ≤´kÕ\

dü+<äs¡“¤+>± $ìjÓ÷–+#ê*.

z pHé, p˝…’ e÷kÕ\qT |üP]Ô>± Ç+<äTø√düy˚T $ìjÓ÷–+#·Tø√yê*.

z bÕsƒê\ uÀ<Ûäq Ä>∑düTº qT+&ç |òæÁãe] es¡≈£î »s¡>±*.

z á bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£+˝Àì bÕsƒê\qT düTe÷s¡T 160 |üì~Hê\qT <äèwæº˝À ñ+#·Tø=ì s¡÷bı+~+#ês¡T. nq>± ˇø£ bÕsƒêìøÏ dü>∑≥Tq 16 |üì~Hê\T nedüs¡+. Bìï <äèwæº˝À ô|≥Tºø=ì 10 bÕsƒê\T #˚sêÃs¡T.

z bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£+˝À |æ\¢\T kÕ~Û+#ê*‡q kÕeTsêú´\ C≤_‘ê ñqï~. dü+e‘·‡sê+‘êìøÏ yê{Ïì |æ\¢\T kÕ~Û+#˚˝≤ #·÷&Ü*.

z e÷‘·èuÛ≤cÕ uÀ<Ûäq≈£î Á|ü‹s√E 90 숈\ düeTj·T+ ñ+≥T+~.

z á 90 숈\˝À yÓTT<ä{Ï 45 숈\T ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT uÀ<ÛäHêuÛÑ´düq Á|üÁøÏj·T\≈£î $ìjÓ÷–+#ê*. ¬s+&Ée 45 숈\˝À Ä s√E uÀ~Û+∫q n+X¯+ Ä<Ûës¡+>± |æ\¢\≈£î »≥Tº ˝Ò<ë e´øÏÔ>∑‘· ø£è‘ê´\ <ë«sê nuÛÑ´düq+ ø£*Œ+#ê*. yÓqTø£ã&çq

|æ\¢\≈£î ñbÕ<Ûë´j·TT˝Ò <ä>∑Zs¡ ñ+&ç Á|ü‘ê´e÷ïj·T uÀ<Ûäq <ë«sê nedüs¡yÓTÆq nuÛ≤´dü+ ø£*Œ+#ê*.

z ˇø£ bÕsƒêìøÏ ñ<˚›•+∫q kÕeTsêú´\qT ø£˙dü+ mquÛ…’XÊ‘·+ eT+~ |æ\¢\T kÕ~Û+∫q ‘·s¡yê‘˚ eTs=ø£ bÕsƒ¡+

ÁbÕs¡+_Û+#ê*.

z bÕsƒ¡+ uÀ~Û+#·&É+ n+fÒ ñqTàFø£s¡D ∫Á‘·+ yÓTT<ä\Tø=ì, H˚ì$ #˚j·T>∑\Hê? nH˚ o]¸ø£ es¡≈£î ìs¡«Væ≤+#ê*.

z ñqTàFø£s¡D ∫Á‘·+ Ä<Ûës¡+>± e÷{≤¢&ç+#·&ÜìøÏ ˇø£ |”]j·T&é, ª|æ\¢\÷! Ç{≤¢ #˚j·T+&çμ ˝Àì n+XÊ\qT #˚j·T&ÜìøÏ ˇø£ |”]j·T&é nedüs¡eTÚ‘·T+~. ‘·sê«‘· 4 |”]j·T&É¢qT bÕsƒ¡+ uÀ~Û+#·&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷–+#ê*.

z $T–*q 10 |”]j·T&É¢˝À ªÇ$#˚j·T+&çμ o]¸ø£˝Àì nuÛ≤´kÕ\qT |æ\¢\‘√ bÕsƒ¡XÊ\˝ÀH˚ #˚sTT+#ê*. kÕeTsêú´ìøÏ

#Ó+~q nuÛ≤´kÕ\qT kÕ<Ûäq #˚sTT+#ê*.

z Á|ü‹s√E uÛ≤wü≈£î πø{≤sTT+∫q 90 숈\˝À bÕsƒ¡´uÀ<Ûäq ˝≤>±H˚ nuÛ≤´kÕ\qT ≈£L&Ü yÓTT<ä{Ï 45 숈\˝À m˝≤

#˚j·÷˝À ne>±Vü≤q ø£*Œ+#ê*. |æ\¢\T #˚dæq |üìì |ü]o*+∫ ‘·–q dü÷#·q*yê«*. Ä ‘·sê«‘· ñ+&˚ 45 숈\˝À

|æ\¢\T e´øÏÔ>∑‘·+>± nuÛ≤´kÕ\T #˚ùd˝≤ #·÷&Ü*.

z yÓTT<ä{Ï 45 숈\˝À uÀ<ÛäHêuÛÑ´düq Á|üÁøÏj·T\qT ìs¡«Væ≤+#˚≥|ü&ÉT |æ\¢\+<äs¡÷ uÛ≤>∑kÕ«eTT\T ø±yê*. ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT

‘·≈£îÿe>± e÷{≤¢&Ü*. |æ\¢\≈£î e÷{≤¢&˚ neø±X¯+ ø£*Œ+#ê*. Á|ü•ï+|üCÒj·÷*. M{Ïø√dü+ |üP]Ô ‘·s¡>∑‹>∑~ ø£è‘·´+

<ë«sê>±ì, »≥Tº|üì <ë«sê >±ì uÀ<ÛäHêuÛÑ´düq Á|üÁøÏj·T\T ìs¡«Væ≤+#ê*.

• yÓTT<ä{Ï 45 숈 øÏ+~ k˛bÕHê\qT bÕ{Ï+#ê*.

I. ñb˛<ëÈ‘·+ ` |ü\ø£]+|ü⁄, ñqTàFø£s¡D ˝Ò<ë |ü⁄qX¯Ãs¡D, o]¸ø±Á|üø£≥q, H˚|ü<∏ä´+.

II. bÕsƒê´+X¯ uÀ<Ûäq / kÕeTsêú´\ô|’ ne>±Vü≤q ` ∫Á‘ê\qT >∑T]+∫ e÷{≤¢&ç+#·&É+, |æ\¢\‘√ eTÚq|üsƒ¡q+

u≤Vü≤´|üsƒ¡q+, ñbÕ<Ûë´j·TTì Ä<äs¡Ù|üsƒ¡q+, |æ\¢\‘√ ns¡údü+Á>∑Vü≤D+, bÕsƒê´+X¯ $wüj·T+ô|’ #·s¡Ã, ne>±Vü≤q.

SCERT TELANGANA

z Á|ü‹ bÕsƒêìï Ä bÕsƒ¡+ <ë«sê kÕ~Û+#ê*‡q kÕeTsêú´\ kÕ<Ûäq≈£î Á|üD≤[ø£qT s¡÷bı+~+#·Tø√yê*. ‘Ó\T>∑T˝À bÕsƒ¡´Á|üD≤[ø£qT øÏ+~ $<Ûä+>± s¡÷bı+~+#·Tø√yê*.

1. bÕsƒ¡+ ù|s¡T :

2. bÕsƒ¡+ uÀ~Û+#·&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq |”]j·T&ÉT¢ : 3. kÕ~Û+#ê*‡q kÕeTsêú´\T :

4. |”]j·T&É¢ yêØ $uÛÑ»q :

5. bÕsƒ¡´uÀ<Ûäq≈£î nedüs¡yÓTÆq n<äq|ü⁄ düe÷#ês¡ ùdø£s¡D (ñbÕ<Ûë´j·TTì ‘·j·÷Ø) : 6. bÕsƒ¡+ uÀ~Û+∫q nq+‘·s¡+ ñbÕ<Ûë´j·TTì Á|ü‹düŒ+<äq\T (nqTuÛÑyê\T, nqTuÛÑ÷‘·T\T) :

z |æ\¢\T m{Ϻ |ü]dæú‹˝À ¬>’&ÉT¢, düº&ûyÓT{°]j·T˝Ÿ e+{Ï yê{Ï˝À #·÷dæ sêj·T≈£L&É<äT. kı+‘·+>± sêj·÷*. Ç˝≤ sêdæq yê{Ïì ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT dü]~<ë›*.

z n˝≤π> ªH˚ì$ #˚j·T>∑\Hêμ o]¸ø£˝Àì n+XÊ\˝À ˇø=ÿø£ÿ n+XÊìï m+‘·eT+~ |æ\¢\T #˚j·T>∑˝≤Zs√ |ü]o*+#ê*.

Á|ü‘ê´e÷ïj·T uÀ<Ûäq ìs¡«Væ≤+#ê*.

z |æ\¢\T ‘êeTT sêj·Te\dæq n+XÊ\qT nuÛ≤´dü |”]j·T&é˝ÀH˚ |üP]Ô #˚ùd˝≤ #·÷&Ü*. <ëìô|’q #·s¡Ã ìs¡«Væ≤+#ê*.

z bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£+‘√bÕ≥T bÕsƒ¡XÊ\˝Àì yêq∫qT≈£î\T, ø£<∏ä\T, ø£<∏ëyê#·ø±\T, ø£<∏ä\ |ü⁄düÔø±\T e+{Ï u≤\kÕVæ≤‘·´ |ü⁄düÔø±\qT

#·~$+#ê*. yê{Ï >∑T]+∫ &Ó’Ø˝À sêsTT+#ê*. e÷{≤¢&ç+#ê*.

z ÁbÕC…≈£îº|üqT\T, düè»Hê‘·àø£‘· Á|üX¯+dü≈£î dü+ã+~Û+∫q ø£è‘ê´\qT >∑T]+∫ |üP]Ô ‘·s¡>∑‹ø£è‘·´+>± ne>±Vü≤q ø£*Œ+#ê*.

»≥Tº|üqT\T>± #˚sTT+#ê*. yê{Ïô|’q #·s¡Ã ìs¡«Væ≤+#ê*. ‘·sê«‘· 45 숈\T |”]j·T&é˝À |æ\¢\#˚‘· e´øÏÔ>∑‘·+>±

sêsTT+#ê*.

z |æ\¢\T sêdæq düè»Hê‘·àø£ e´ø°Ôø£s¡D / ÁbÕC…≈£îº|üqT\ Ä<Ûës¡+>± ˇø√ÿ bÕsƒêìøÏ ˇø£ dü+ø£\q+‘√ |ü⁄düÔø±ìï

‘·j·÷s¡T#˚j·÷*. yê{Ïì Á|ü<ä]Ù+#ê*.

z ìs¡+‘·s¡ düeTÁ>∑ eT÷˝≤´+ø£HêìøÏ nqT>∑TD+>± bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø±\T ñHêïsTT. ìs¡+‘·s¡ düeTÁ>∑ eT÷˝≤´+ø£Hêìï ìsêàD≤‘·àø£, dü+Á>∑Vü≤D≤‘·àø£ eT÷˝≤´+ø£Hê\T>± ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T.

z ìsêàD≤‘·àø£ eT÷˝≤´+ø£q+˝À uÛ≤>∑+>± E˝…’, Ä>∑dtº, qe+ãsY, |òæÁãe] e÷kÕ\˝À |æ\¢\ Á|ü>∑‹ì qyÓ÷<äT#˚j·÷*.

Ç+<äTø√dü+ 1. |æ\¢\ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ Á|ü‹düŒ+<äq\T (|ü⁄düÔø£ |üsƒ¡q+, ìy˚~ø£ sêj·T&É+), 2. |æ\¢\T sêdæq n+XÊ\T (H√≥T |ü⁄düÔø±\T), 3. ÁbÕC…≈£îº|üqT\T, 4. \|òüTT|üØø£å e+{Ï n+XÊ\ Ä<Ûës¡+>± qyÓ÷<äT#˚j·÷*. bÕsƒê\T, nuÛ≤´kÕ\T Ç+<äT≈£î nqT>∑TD+>± ñqï$.

z |æ\¢\T sêdæq n+XÊ\≈£î e÷s¡Tÿ\T πø{≤sTT+#·&ÜìøÏ, |æ\¢\ bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø±\T, H√≥T|ü⁄düÔø±\qT Ä<Ûës¡+>± rdüTø√yê*.

|æ\¢\T bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£+˝Àì nuÛ≤´kÕ\qT kı+‘·+>± sêùdÔH˚ e÷s¡Tÿ\T πø{≤sTT+#ê*. ¬>’&ÉT¢, düº&ûyÓT{°]j·T˝Ÿ e+{Ï$

#·÷dæ sêùdÔ e÷s¡Tÿ\T πø{≤sTT+#·≈£L&É<äT.

z dü+Á>∑Vü≤D≤‘·àø£ eT÷˝≤´+ø£q+ ø√dü+ ñbÕ<Ûë´j·TT\T kı+‘·+>± Á|üX¯ï|üÁ‘ê\qT s¡÷bı+~+#·Tø=ì ìs¡«Væ≤+#ê*.

z dæ\ãdt |üP]Ô#˚j·T&ÉeT+fÒ bÕsƒê\ Ä<Ûës¡+>± kÕ~Û+#ê*‡q kÕeTsêú´\qT kÕ~Û+#·&ÉeTì ns¡ú+. ø±ã{Ϻ Ç+<äT≈£î ø£èwæ#˚j·÷*.

|”]j·T&é dü+K´ uÀ<ÛäHê+X¯+ yÓTT<ä{Ï

45 숈\T uÀ~Û+#˚ eP´Vü≤+ kÕeTÁ– /

eqs¡T\T

¬s+&Ée 45 숈\˝À

|æ\¢\≈£î ø£*Œ+#ê*‡q nuÛ≤´dü+

SCERT TELANGANA

|æ\¢\÷! øÏ+~ n+XÊ\T #·<äTe+&ç. Ä dü÷#·q\ Á|üø±s¡+ #˚j·T+&ç.

♦ bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£+ ø£es¡T ù|õ ˝À|ü* yÓ’|ü⁄qï bÕ≥qT H˚s¡TÃø=ì bÕ&É+&ç.

♦ Á|ü‹ bÕsƒ¡+˝À eTT+<äT>± ˇø£ ∫Á‘·+ ñ+≥T+~. Ä ∫Á‘êìï #·÷&É+&ç, <ëì øÏ+<ä ñqï Á|üX¯ï\≈£î

»yêãT\qT Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ+&ç.

♦ ªª|æ\¢\÷! Ç{≤¢ #˚j·T+&ç!μμ nH˚ >∑&ç˝Àì dü÷#·q\T #·<äTe+&ç. yê{Ï Á|üø±s¡+ #˚j·T+&ç.

♦ bÕsƒ¡+ #·<äTe&ÜìøÏ eTT+<äT bÕsƒ¡+˝Àì u§eTà\qT #·÷&É+&ç, yê{Ï Ä<Ûës¡+>± bÕsƒ¡+˝Àì $wüj·÷ìï }Væ≤+#·+&ç. ∫Á‘ê\ Ä<Ûës¡+>± dü+uÛ≤wüD\T #Ó|üŒ+&ç.

♦ Á|ü‹ s√E bÕsƒêìï _>∑Zs¡>± #·<äTe+&ç. MT ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT #·~y˚≥|ü&ÉT C≤Á>∑‘·Ô>± $q+&ç.

MT≈£î ‘Ó*j·Tì |ü<ë\T / #·<äTe˝Òø£b˛sTTq |ü<ë\qT MT ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT m{≤¢ |ü\T≈£î‘·THêï&√

C≤Á>∑‘·Ô>± $q+&ç.

♦ bÕsƒêìï #·~$ ns¡ú+ ø±ì |ü<ë\ øÏ+<ä ^‘·^j·T+&ç. yê{Ï nsêú\qT |ü⁄düÔø£+ ∫es¡ ªª|ü<ë\T ` nsêú\Tμμ |ü{Ϻø£˝À #·÷dæ ‘Ó\TdüTø=+&ç. ˇø£y˚fi¯ |ü{Ϻø£˝À |ü<ë\T ˝Òqf…¢Ì‘˚ MT ñbÕ<Ûë´j·TTDÏí n&ç– ‘Ó\TdüTø=+&ç.

♦ MT ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT bÕsƒ¡+ #Óù|Œ≥|ü&ÉT C≤Á>∑‘·Ô>± $q+&ç, MT≈£î ‘Ó*j·Tì yê{Ï >∑T]+∫, |ü<ë\

>∑T]+∫, $wüj·T+ >∑T]+∫ ‘·|üŒ≈£î+&Ü n&ç– ‘Ó\TdüTø√yê*.

♦ bÕsƒ¡+ ‘·sê«‘· Ç∫Ãq ªªÇ$ #˚j·T+&çμμ˝Àì nuÛ≤´kÕ\qT MT ñbÕ<Ûë´j·TTDÏí n&ç– ‘Ó\TdüTø=+&ç.

Ä ‘·sê«‘· MTπs kı+‘·+>± sêj·÷*.

♦ nuÛ≤´kÕ\˝À Ç∫Ãq Á|üX¯ï\≈£î »yêãT\qT ¬>’&É¢˝À>±ì, Ç‘·s¡T\ H√≥T |ü⁄düÔø±\˝À >±ì #·÷dæ sêj·T≈£L&É<äT. m+<äTø£+fÒ <ëìe\¢ MT≈£î kı+‘·+>± sêj·T&É+ sê<äT.

♦ nuÛ≤´kÕ\˝Àì ÁbÕC…≈£îº|üìì m{≤¢ #˚j·÷˝À MT ñbÕ<Ûë´j·TTDÏí n&ç– ‘Ó\TdüTø=+&ç. nedüs¡yÓTÆ‘˚

MT ‘√{Ïyê]‘√ ø£*dæ #˚j·T+&ç. MTs¡T sêdæq »yêãT\qT, #˚dæq ÁbÕC…≈£îº|üqT\qT ‘·s¡>∑‹>∑~˝À

#·~$ $ì|æ+#·+&ç.

♦ düè»Hê‘·àø£‘·˝À Ç∫Ãq nuÛ≤´kÕ\qT MTs¡T MT $TÁ‘·T\‘√ ø£*dæ »≥¢˝À #˚j·T+&ç. m{≤¢ #˚j·÷˝À MT ñbÕ<Ûë´j·TTDÏí n&ç– ‘Ó\TdüTø=+&ç. Ä ‘·sê«‘· MTs¡T »≥¢˝À sêdæq yê{Ïì #·~$ $ì|æ+#·+&ç.

MT ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT Ç∫Ãq dü÷#·q\ Á|üø±s¡+ dü]#˚düTø=+&ç. dü]#˚düTø=qï ‘·sê«‘·H˚ H√≥T|ü⁄düÔø±\˝À sêj·T+&ç.

♦ bÕsƒ¡+˝À ∫es¡ ªH˚ì$ #˚j·T>∑\Hê?μ nH˚ |ü{Ϻø£ ñqï~. á |ü{Ϻø£˝Àì ˇø=ÿø£ÿ yêø±´ìï #·<äTe+&ç.

#˚j·T>∑*Z‘˚ Wqì, #˚j·T˝Òø£b˛‘˚ ø±<äì >∑T]Ô+#·+&ç. MTs¡T #˚j·T˝Òì yê{Ï >∑T]+∫ MT ñbÕ<Ûë´j·TTDÏí n&ç– eT∞fl nuÛ≤´dü+ #˚j·T+&ç.

♦ |ü⁄düÔø£+˝À ª#·<äTe⁄ ` Äq+~+#·Tμ ù|s¡T‘√ n+XÊ\THêïsTT. M{Ïì MTπs kı+‘·+>± #·<äTe+&ç.

♦

SCERT TELANGANA

C≤rj·T ^‘·+

- s¡M+Á<äHê<∏é sƒê>∑÷sY

»q>∑DeTq n~ÛHêj·Tø£ »j·TùV≤ ! uÛ≤s¡‘· uÛ≤>∑´ $<Ûë‘ê !

|ü+C≤ã dæ+<Ûé >∑T»sê‘· eTsêsƒê, Á<ë$&É ñ‘·ÿfi¯ e+>± !

$+<Ûä´ Væ≤e÷#·\ j·Te≠Hê >∑+>±, ñ#·Ã\ »\~Û ‘·s¡+>± !

‘·e X¯óuÛÑHêy˚T C≤π> !

‘·e X¯óuÛÑ Ä•wü e÷π> !

>±ùV≤ ‘·e »j·T >±<∏ë !

»q>∑D eT+>∑fi¯<ëj·Tø£ »j·TùV≤ ! uÛ≤s¡‘· uÛ≤>∑´ $<Ûë‘ê !

»j·TùV≤ ! »j·TùV≤ ! »j·TùV≤ !

»j·T »j·T »j·T »j·TùV≤ !

Á|ü‹»„

- ô|’&çeTÁ] y˚+ø£≥ düTu≤“sêe⁄

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ Hê e÷‘·èuÛÑ÷$T.

uÛ≤s¡rj·≠\+<äs¡÷ Hê düVü≤À<äs¡T\T.

H˚qT Hê <˚XÊìï Áù|$TdüTÔHêïqT.

düTdü+|üqïyÓTÆq, ãVüQ$<ÛäyÓTÆq Hê <˚X¯ yês¡dü‘·« dü+|ü<ä Hê≈£î >∑s¡«ø±s¡D+.

BìøÏ ns¡Ω‘· bı+<ä&ÜìøÏ düs¡«<ë H˚qT ø£èwæ #˚kÕÔqT.

Hê ‘·*¢<ä+Á&ÉT*ï, ñbÕ<Ûë´j·TT*ï, ô|<ä›\+<ä]ï >ös¡$kÕÔqT.

Á|ü‹yê]‘√qT eTsê´<ä>± q&ÉT#·Tø=+{≤qT.

»+‘·Te⁄\|ü≥¢ <äj·T‘√ ñ+{≤qT.

Hê <˚X¯+|ü{¢, Hê Á|ü»\|ü{¢, ùdyêìs¡‹ ø£*– ñ+{≤qì Á|ü‹»„ #˚düTÔHêïqT.

yê] ÁX‚jÓ÷_Ûeè<äTΔ˝Ò Hê Äq+<ëìøÏ e∂\+.

e+<˚e÷‘·s¡+

- ã+øÏ+#·+Á<ä #Û·≥Ø®

e+<˚e÷‘·s¡+, e+<˚e÷‘·s¡+

düT»˝≤+ düT|òü˝≤+ eT\j·T» o‘·˝≤+

düdü´XÊ´eT˝≤+ e÷‘·s¡+— e+<˚e÷‘·s¡+

X¯óÁuÛÑCÀ´‘ê‡ ï |ü⁄\øÏ‘· j·÷$T˙+

|òü⁄\¢≈£îdüT$T‘· Á<äTeT<äfi¯ XÀ_Û˙+

düTVü‰dæ˙+ düTeT<ÛäTs¡ uÛ≤wæD°+

düTK<ë+ es¡<ë+ e÷‘·s¡+ e+<˚e÷‘·s¡+.

SCERT TELANGANA

SCERT TELANGANA

bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø£ düMTø£å eT]j·TT n_Ûeè~Δ ø£$T{Ï düuÛÑT´\T

$X¯«$<ë´\j·T kÕúsTT

Ä#ês¡´ s¡yê« lVü≤], |üPs¡« ñ|ü≈£î\|ü‹, Á<ä$&É $X¯«$<ë´\j·T+, ≈£î|üŒ+.

Ä#ês¡´ mHé. >√|æ, |üPs¡« ñ|ü≈£î\|ü‹, ‘Ó\T>∑T $X¯«$<ë´\j·T+, ôV’≤<äsêu≤<é.

Ä#ês¡´ ø√yÓ\ düTÁ|üdüHêï#ês¡´, $ÁXÊ+‘· Ä#ês¡T´&ÉT, ø±ø£rj·T $X¯«$<ë´\j·T+, es¡+>∑˝Ÿ õ˝≤¢.

Ä#ês¡´ mdt. $. sêe÷sêe⁄, $ÁXÊ+‘· Ä#ês¡T´&ÉT, ñkÕàìj·÷ $X¯«$<ë´\j·T+, ôV’≤<äsêu≤<é.

Ä#ês¡´ ãqï nsTT\j·T´, ‘Ó\T>∑TXÊK, ø±ø£rj·T $X¯«$<ë´\j·T+, es¡+>∑˝Ÿ õ˝≤¢.

&܈ˆ mdt. s¡|òüTT, ndæôdº+{Ÿ Ábıô|òdüsY, ‘Ó\T>∑TXÊK, ñkÕàìj·÷ $X¯«$<ë´\j·T+, ôV’≤<äsêu≤<é.

&܈ˆ mHé. s¡»ì, ‘Ó\T>∑T $uÛ≤>±~Û|ü‹, &܈ˆ _. ÄsY. n+uÒ<äÿsY kÕs¡«Á‹ø£ $X¯«$<ë´\j·T+, ôV’≤<äsêu≤<é.

&܈ˆ õ. u≤\lìyêdü eT÷]Ô, ndæôdº+{Ÿ Ábıô|òdüsY, ‘Ó\T>∑TXÊK, ‘Ó\+>±D $X¯«$<ë´\j·T+, ìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢.

$<ë´y˚‘·Ô\T, $wüj·Tì|ü⁄DT\T

&܈ˆ #·Tø±ÿ sêeTj·T´, $<ë´y˚‘·Ô, ôV’≤<äsêu≤<é.

&܈ˆ <äVü≤>±+ kÕ+ãeT÷]Ô, $ÁXÊ+‘· Á|ü<ÛëHê#ês¡T´&ÉT, ñbÕ<Ûë´j·T $<ë´ ø£fi≤XÊ\ es¡+>∑˝Ÿ.

&܈ˆ q+~ì dæ<Ûë¬s&ç¶, $ÁXÊ+‘· ñ|üHê´dü≈£î&ÉT, Á|üuÛÑT‘·« &çÁ^ ø£fi≤XÊ\, dæ~Δù|≥, yÓT<äø˘ õ˝≤¢.

&܈ˆ q*yÓT\ uÛ≤düÿsY, $ÁXÊ+‘· ñ|üHê´dü≈£î&ÉT, mdt.ÄsY.ÄsY. &çÁ^ ø£fi≤XÊ\, ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢.

&܈ˆ düT+øϬs&ç¶ Hêsêj·TD¬s&ç¶, $ÁXÊ+‘· Á|ü<ÛëHê#ês¡T´&ÉT, Á|üuÛÑT‘·« &çÁ^ ø£fi≤XÊ\, #·+&É÷s¡T, q\¢>=+&É õ˝≤¢.

&܈ˆ eTT~>∑+{Ï düTC≤‘ê¬s&ç¶, $ÁXÊ+‘· nk˛dæj˚T{Ÿ Ábıô|òdüsY, ÄsY._.$.ÄsY.ÄsY. ø£fi≤XÊ\, ôV’≤<äsêu≤<é.

l y˚DT dü+ø√E, $ÁXÊ+‘· ñ|üHê´dü≈£î&ÉT, Á|üuÛÑT‘·« eTVæ≤fi≤ &çÁ^ ø£fi≤XÊ\, q\¢>=+&É õ˝≤¢.

l dü+–XË{Ϻ lìyêdt, ndæôdº+{Ÿ Ábıô|òdüsY, Á|üuÛÑT‘·« &çÁ^ ø£fi≤XÊ\, CÀ–ù|≥, yÓT<äø˘ õ˝≤¢.

l <˚X¯|ü‹ lìyêdt, Ä|ò”düsY ÄHé ôdŒwü˝Ÿ &É÷´{Ï, eTTK´eT+Á‹ ø±sê´\j·T+, ôV’≤<äsêu≤<é, ‘Ó\+>±D.

&܈ˆ qq÷ïs¡T ñù|+<äsY ¬s&ç¶, dü\Vü‰<ës¡T, $<ë´ dü+düÿs¡D\T, bÕsƒ¡XÊ\ $<ë´XÊK, ôV’≤<äsêu≤<é, ‘Ó\+>±D.

l ¬ø. ø£èwüíyÓ÷Vü≤Hé sêe⁄, Ábıô|òdüsY, mdt.dæ.Ç.ÄsY.{Ï., ôV’≤<äsêu≤<é, ‘Ó\+>±D.

leT‹ myéT.B|æø£, ñ|üHê´dü≈£îsê\T, $<ë´ Á|üD≤[ø£ $uÛ≤>∑+, mdt.dæ.Ç.ÄsY.{Ï., ôV’≤<äsêu≤<é, ‘Ó\+>±D.

l düTes¡í $Hêj·Tø˘, ø√`Ä]¶H˚≥sY, $<ë´ Á|üD≤[ø£ $uÛ≤>∑+, mdt.dæ.Ç.ÄsY.{Ï., ôV’≤<äsêu≤<é, ‘Ó\+>±D.

l ¬ø.sêCÒ+<äsY ¬s&ç¶, ø√`Ä]¶H˚≥sY, $<ë´ Á|üD≤[ø£ $uÛ≤>∑+, mdt.dæ.Ç.ÄsY.{Ï., ôV’≤<äsêu≤<é, ‘Ó\+>±D.

l ‘·˝≤¢e»®\ eTùV≤XŸu≤ãT, ñ|üHê´dü≈£î&ÉT, õ˝≤¢ $<ë´ •ø£åD dü+düú, ìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢.

πøåÁ‘· kÕúsTT

l |ü˝…¢s¡¢ sêeTyÓ÷Vü≤q sêe⁄, mdt.m. (‘Ó\T>∑T), õ.|ü.ñ.bÕ., y˚eTT\, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY õ˝≤¢.

l $. #Óqïj·T´, mdt.m. (‘Ó\T>∑T), õ.|ü.ñ.bÕ., »>∑~Z] q>∑sY, s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢.

l y=C

sa\ X¯s¡‘Yu≤ãT, uÛ≤c˛bÕ<Ûë´j·TT&ÉT, Á|ü.ñ.bÕ., d”‘ê|òü˝ŸeT+&ç, ôV’≤<äsêu≤<é.

l ne⁄düT\ uÛ≤qTÁ|üø±XŸ, mdt.m. (‘Ó\T>∑T), õ.|ü.ñ.bÕ., ˝Àìø£˝≤Hé, yÓT<äø˘ õ˝≤¢.

l ø£+<ë&Ó’ s¡+>∑sêE, mdt.m. (‘Ó\T>∑T), õ.|ü.ñ.bÕsƒ¡XÊ\, s¡+>±|ü⁄s¡+, s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢.

l m˝Ÿ.eTè‘·T´+»j·T Á|ükÕ<é, uÛ≤c˛bÕ<Ûë´j·TT&ÉT, Á|ü.ñ.bÕ., Væ≤e÷j·T‘Yq>∑sY, dæ.|æ.m˝Ÿ., n+ãsYù|≥, ôV’≤<äsêu≤<é.

leT‹ |ü*¢ e÷<Ûä$, uÛ≤c˛bÕ<Ûë´sTTì, uÛ≤s¡rj·T $<ë´uÛÑeHé, Ä‘·à≈£L] sêe÷sêe⁄ bÕsƒ¡XÊ\, p_¢Væ≤˝Ÿ‡, ôV’≤<äsêu≤<é.

SCERT TELANGANA

s¡÷|üø£\Œq˝À bÕ˝§Zqïyês¡T

|ü*¢ e÷<Ûä$, uÛ≤c˛bÕ<Ûë´sTTì,

uÛ≤s¡rj·T $<ë´uÛÑeHé, Ä‘·à≈£L] sêe÷sêe⁄ bÕsƒ¡XÊ\, p_¢Væ≤˝Ÿ‡, ôV’≤<äsêu≤<é.

u…C≤®s¡|ü⁄ $H√<é≈£îe÷sY^{, mdt.m.,}

õ.|ü.ñ.bÕ., >±–˝≤¢|üPsY, u…»®+øÏ, ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢.

ø√≥ düTø£q´, ñbÕ<Ûë´sTTì, õ._.|æ.mdt., ‹s¡TeT\–], ôV’≤<äsêu≤<é.

ø√≥ yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢, ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT,

ÁbÕ.bÕ., ‹s¡à˝≤j·T|ü*¢, sêj·T|ü]Ô (eT+), es¡+>∑˝Ÿ õ˝≤¢.

|ü˝…¢s¡¢ sêeTyÓ÷Vü≤q sêe⁄, mdt.m. (‘Ó\T>∑T), õ.|ü.ñ.bÕ., y˚eTT\, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY õ˝≤¢.

$. #Óqïj·T´, mdt.m. (‘Ó\T>∑T), õ.|ü.ñ.bÕ., »>∑~Z] q>∑sY, s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢.

m˝Ÿ.eTè‘·T´+»j·T Á|ükÕ<é, uÛ≤c˛bÕ<Ûë´j·TT&ÉT, Á|ü.ñ.bÕ., dæ.|æ.m˝Ÿ., n+ãsYù|≥, ôV’≤<äsêu≤<é.

q+~>±eT øÏXÀsY≈£îe÷sY, uÛ≤c˛bÕ<Ûë´j·TT&ÉT, õ.|ü.ñ.bÕ., Ç|üŒ≥÷s¡T, qyêãTù|≥ (eT+),

eTVü≤ã÷uŸq>∑sY õ˝≤¢.

y=Csa\ X¯s¡‘Y u≤ãT, uÛ≤c˛bÕ<Ûë´j·TT&ÉT, Á|ü.ñ.bÕ., d”‘ê|òü˝ŸeT+&ç, ôV’≤<äsêu≤<é.

|üdüT\ Á|ü‘ê|t, ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT

ÁbÕ.bÕsƒ¡XÊ\, –eTà, C…’q<∏é (eT+), Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢.

dü+ãsêE s¡$ Á|üø±X¯sêe⁄, ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT, ÁbÕ.bÕ., >√$+<ëj·T|ü*¢ ‘ê+&É, ø£&ÜÔ\, s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢.

e⁄]eTfi¯fl düTq+<ä, ñbÕ<Ûë´sTTì,

ñ.ÁbÕ.bÕ., \ø°Î|üPsY, eTT~>=+&É (eT+), KeTà+ õ˝≤¢.

&܈ˆ >∑≥Tº Á‹y˚DÏ, uÛ≤c˛bÕ<Ûë´sTTì, õ.|ü.ñ.bÕ. (u≤*ø£\), #Óq÷ïs¡T, Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢.

ø√+Á&ÉT ñ<äjYT≈£îe÷sY, ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT, Á|ü.ÁbÕ.bÕ., dü_®eT+&ç`2, Ädæ|òtq>∑sY`1, ôV’≤<äsêu≤<é.

ø£fi≤•ø£+ ñù|+<äsY sêe⁄^, ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT, ÁbÕ.bÕ., |”sê´‘ê+&É, ‘·Ts¡ÿ|ü*¢, q\¢>=+&É õ˝≤¢.

y˚eTT>∑+{Ï eTTs¡∞ø£èwüíe÷#ê], uÛ≤c˛bÕ<Ûë´j·TT&ÉT, õ.|ü.ñ.bÕ., ø=\÷¢s¡T, ÄsY.dæ.|ü⁄s¡+ (eT+), yÓT<äø˘ õ˝≤¢.

}s¡&ç>±fi¯fl ãT>∑ZeTà, uÛ≤c˛bÕ<Ûë´sTTì, eT+, |ü, j·TT.|æ.mdt. ;Ûe÷s¡+, |òüs¡÷UŸq>∑sY (eT+),

eTVü≤ã÷uŸq>∑sY õ˝≤¢.

SCERT TELANGANA

bÕsƒê´+XÊ\T

5e ‘·s¡>∑‹ ` $wüj·Tdü÷∫ø£

1. eTqC…+&Ü <˚X¯uÛÑøÏÔ π>j·T+ Ä>∑düTº 19

dü+dæ<äΔ‘· bÕsƒê\T #·<äTe&É+`sêj·T&É+ nuÛ≤´kÕ\T pHé`p˝…’

Áø£.dü+. bÕsƒ¡+ ù|s¡T Ç‹eè‘·Ô+ Á|üÁøÏj·T e÷dü+ |ü⁄≥

2

2. j·÷<ä–]>∑T≥º <äs¡Ù˙j·T düú\+, dü+düÿ è‹ yê´dü+ Ä>∑düTº 26

3. kÕ˝≤sY»+>¥ eT÷´õj·T+ <äs¡Ù˙j·T düú\+, #·]Á‘· &Ó’Ø ôdô|º+ãs¡T 33

4. ˙&É KØ<äT Vü‰dü´+, e÷qe dü«uÛ≤e+ ø£<∏ä nø√ºãs¡T 43

5. ˙‹ |ü<ë´\T HÓ’‹ø£ $\Te\T |ü<ë´\T qe+ãs¡T 53

6. eTqdüT+fÒ e÷s¡ZeTT+≥~ $ø£˝≤+>∑T\ |ü≥¢ düTìï‘·‘·«+, ˝ÒK 62

Ä‘·à$XÊ«dü+

qe+ãs¡T

 uÀHê\T dü+düÿ è‹ yê´dü+ 70

7. ∫{≤´\ ◊\eTà dü÷Œ¤]Ô, ‘Ó\+>±D #·]Á‘· π>j·T+ &çôd+ãs¡T 71

8. eè<∏ë#˚j·T+ |üsê´es¡D düŒ èVü≤ dü+uÛ≤wüD »qe] 79

 ÁøÏdüàdt dü+düÿ è‹ yê´dü+ 88

9. >√|æ &É|ü |æ\¢\ dü«uÛ≤e+ ø£<∏ä |òæÁãe] 89

10. ∫+‘·#Ó≥Tº |üsê´es¡D+ dü«>∑‘·+ |òæÁãe] 97

|ü<ë\T ` nsêú\T

 ‘Ó\T>∑T dü+e‘·‡sê\T dü+düÿ è‹ ø£<∏äq+ 61

 bÕ´sê ôV’≤<äsêu≤<é dü+düÿ è‹ π>j·T+ 42

SCERT TELANGANA

dü+dæ<äΔ‘· bÕsƒ¡+

I. øÏ+~ es¡íe÷\qT #·÷&É+&ç. nø£åsê\qT #·<äTe+&ç.

n#·TÃ\T

n Ä Ç á ñ } ãTT ãT÷

m @ ◊ ˇ z W " + '

ø£ K >∑ |òüT v

#· #· #Û· » » s¡a x

≥ sƒ¡ &É &ÛÉ D

‘· <∏ä <ä <Ûä q

|ü |òü ã uÛÑ eT

j·T s¡ \ e X¯ wü dü Vü≤ fi¯ ø£å i

Vü≤\T¢\T

1.es¡íe÷\

♦

˙\+ s¡+>∑T˝À ñqï nø£åsê\qT |ü\Tø£+&ç.

♦

Ô Ô

SCERT TELANGANA

II. øÏ+~ |ü<ë\T #·<äTe+&ç. >∑T˝≤_ s¡+>∑T nø£åsê\qT $&ç>± |ü\ø£+&ç yê{Ïì es¡íe÷\˝À #·÷|ü+&ç.

n\dü≥ ø£\ã+<ä ‘·\>∑&É edü+‘·+

Äq+<ä+ K>∑+ |ü<∏äø£+ X¯q>∑

Çe‘·\ >∑>∑q+ <äe&É wü&É+>∑+

á<ä&É+ |òüT≥q <Ûäqã\+ düeTs¡+

ñ<äj·T+ #·<äs¡+>∑+ qe‘·s¡+ Vü≤eq+

}>∑&É+ #Û·+<ä+ |ü&ÉeTs¡ ‘·fi¯‘·fi¯

m&ÉeT »>∑&É+ |òü\e+‘·+ ø£åDø£åD+

@eTq>∑ s¡awü+ ã\|ü+ i+|ü+

◊<äe ≥|ü≥|ü uÛÑeq+ qeedü+‘·+

ˇø£≥e ø£eTsƒ¡+ eTs¡ø£‘·+ >∑s¡fi¯ø£+sƒ¡+

z&É &Éã&Éã j·TeT>∑+&É+ Äq+<äø£s¡+

Wwü<Ûä+ &ÛÉ+ø£ s¡#·q »qø£e+X¯+

n+<äs¡+ >∑D>∑D \eD+ eT+<ä>∑eTq+

III. ª #· <ä e &É + ˇ ø£ Ä ≥ μ ` Bì˝Àì nø£åsê\ Ä<Ûës¡+>± |ü<ë\T sêj·T+&ç.

SCERT TELANGANA

dü+dæ<äΔ‘· bÕsƒ¡+

2. düs¡fi¯ |ü<ë\T

I. MT $TÁ‘·T\ ù|s¡¢qT #Ó|üŒ+&ç. yê] ù|s¡¢˝À es¡íe÷\ nø£åsê\qT >∑T]Ô+#·+&ç. yê{Ïì sêj·T+&ç.

II. ô|’q sêdæq nø£åsê\T ø±≈£î+&Ü es¡íe÷\˝Àì $T>∑‘ê nø£åsê\T øÏ+<ä sêj·T+&ç.

III. øÏ+~ u§eTà\qT #·÷&É+&ç. yê{Ï ù|s¡T¢ sêj·T+&ç.

SCERT TELANGANA

IV. es¡íe÷\˝Àì nø£åsê\ Ä<Ûës¡+>± |ü{Ϻø£˝À |ü<ë\T sêj·T+&ç.

V. ª≥|ü≥|ü, >∑\>∑\, &Éã&Éãμ ` Ç˝≤+{Ï |ü<ë\T eT]ø=ìï sêj·T+&ç.

¬s+&ÉT nø£åsê\ |ü<ë\T eT÷&ÉT nø£åsê\ |ü<ë\T Hê\T>∑T nø£åsê\ |ü<ë\T

SCERT TELANGANA

dü+dæ<äΔ‘· bÕsƒ¡+

3. >∑TDÏ+‘· |ü<ë\T #·<äTe&É+

I. øÏ+~ u§eTà\qT #·÷&É+&ç. yê{Ï ù|s¡T¢ #·<äTe+&ç. M{Ï˝À >∑TDÏ+‘êø£åsê\qT >∑T]Ô+#·+&ç.

II. ô|’ u§eTà\ ù|s¡¢˝Àì >∑TDÏ+‘êø£åsê\qT dü+ã+~Û‘· >∑&ç˝À sêj·T+&ç.

£ ± Ï ° î L

¬ π ¬ ’ = √ ö

BbÕe[ Ä≈£î≈£Ls¡\T ‘˚HÓ{°>∑

ôd’øÏ\T >√\ø=+&É >öqT

SCERT TELANGANA

III. øÏ+~ u§eTà\T #·÷&É+&ç. dü]jÓÆTq ù|s¡TqT >∑T]Ô+#·+&ç.

ø±ø£s¡ø±j·T ø£ø±s¡ø±j·T ø±ø±s¡ø£j·÷ ø±ø±sêø±j·÷

ø£+BØ>∑ øÏ+~]>∑ ø£+~Ø>∑ ø£+B]>∑

q÷s¡T qTs¡T qTs¡÷ q÷s¡÷

#˚|ü\ #Ós¡Te⁄ #Ó|ü\#˚s¡e⁄ #êô|\ #Óe⁄\T N|ü\ #Ós¡Te⁄

b˛&ÉT>∑Tø√≥T bı&ÉT>∑Tø√≥T bı&É÷>∑Tø√≥T bı&ÉT>∑÷ø√≥T

πs\T sö\T ¬s\T ¬s’\T

bÂ&És¡T bÕ&˚s¡T b˛&És¡T |”&És¡T

IV. øÏ+~ yêø±´\T #·<äTe+&ç.

1) eT+∫ yê] e÷≥\T eTq≈£î y˚T\T#˚j·TTqT.

2) #·<äTe⁄≈£î+fÒ eTq≈£î ‘Ó*$ ô|s¡T>∑T‘·T+~.

3) s√p eTq+ Ä≥\T Ä&ÉTø√yê*.

4) ø£\dæ ñ+fÒ ø£\<äT düTK+.

5) >√s¡+‘· B|ü+ ø=+&É+‘· yÓ\T>∑T.

SCERT TELANGANA

+

>∑TDÏ+‘·+ |ü<ë\T

ø=eTTà î

ø=eTTàBs¡È+ L

m‘·«+ ¬

@‘·«+Bs¡È+ π

◊‘·«+ ¬ ’

ˇ‘·«+ =

z‘·«+Bs¡È+ √

W‘·«+ ö

düTqï (nqTkÕ«s¡+)

‘·\ø£≥Tº £

Bs¡È+ ±

>∑T&ç ç

>∑T&çBs¡È+ °

V.

øÏ+~ |ü{Ϻø£˝Àì >∑TDÏ+‘· |ü<ë\qT #·<äTe+&ç. @j˚T >∑TDÏ+‘êø£åsê\≈£î |ü<ë\T

˝Òy√ #Ó|üŒ+&ç.

SCERT TELANGANA

|ü+<Ó+ ã+‹ eT+<ä+ j·T+Á‘·+ s¡+|ü+ \+ø£ e+<ä X¯+K+ dü+ãTs¡+ Vü≤+dü ‘êfi¯+

|ü<ë\T

|ü⁄\T|ü⁄ ãTs¡<ä eTTqT>∑T j·TTe‘· s¡T∫ \T+– yêj·TTe⁄ X¯óqø£+ düT+<äs¡+ VüQ+&ç ‘·fi¯ó≈£î

|üP\T ã÷≥T eT÷\T>∑T j·T÷s¡|t s¡÷|ü+ \÷{° e÷ePs¡T X¯S\+ dü÷~ VüAq+ fi¯S ô|s¡T>∑T u…s¡&ÉT yÓT&É b˛jÓTqT ¬s+&ÉT ˝…+|ü yÓ<äTs¡T ø±XË ôd\e⁄ ôV≤˝…Hé fiË

ù|s¡T uÒ&û\T y˚T&É j˚T πs>∑T|ü+&ÉT ˝Ò‘· y˚s¡T X‚wü+ ùds¡T ùV≤eT+ ø£fi‚ãs¡+

ô|’dü\T u…’sê– yÓTÆ<ë≈£î jÓÆT ¬s’‘·T ˝…’qT yÓ’s¡+ XË’* ôd’øÏ\T ôV’≤sêHê fiË’

bı>∑s¡T u§+>∑s¡+ yÓTTdü* jÓTTø£ s=<ä ˝§düT>∑T y= X§+]ƒ kı>∑düT ^†j·T\T fi§

b˛s¡T uÀq+ yÓ÷dü+ jÓ÷– s√ø£* ˝À≥T b˛y√sTT XÀuÛÑ k˛eT] ¨s¡T ø±fiÀõ

bÂ&És¡T uÖ eTÚq+ j·TÚ sö‘·T ˝ÖøÏø£+ yÍ XÖ] kÂ<Ûä+ Vü≤Ösê fiÖ

|ü ã eT j·T s¡ \ e X¯ dü Vü≤ fi¯

bÕ≥ u≤C≤ e÷eT j·÷>∑+ sê>∑+ ˝≤uÛÑ+ yêq XÊ|ü+ kÕ>∑sY Vü‰s¡+ uÛÑfi≤

|æ\ø£ _s¡&Ü $Ts¡|ü Vü‰sTT ]+>∑T *es¡T $+‘· •s¡+ dæìe÷ Væ≤eT+ ‘ê[

|”≥ ;s¡ MT>∑&É zsT÷ Ø\T ©≥s¡T M~∏ o‘·\+ d”kÕ V”≤q+ U≤∞

SCERT TELANGANA

dü+dæ<äΔ‘· bÕsƒ¡+

4. >∑TDÏ+‘· |ü<ë\T sêj·T&É+

I. øÏ+~ |ü{Ϻø£˝À >∑TDÏ+‘êø£åsê\qT sêj·T+&ç.

ø£

>∑

#·

»

≥

&É

‘·

<ä q

|ü ã eT j·T s¡

\ e X¯

wü dü

T ÷ ¬ π =

£ ± Ï ° ¬ ’

n Ä Ç á ñ } m @ ◊ ˇ z W +

SCERT TELANGANA

II. øÏ+~ |ü≈£åî\T, »+‘·Te⁄\ u§eTà\T #·÷&É+&ç. ù|s¡T¢ sêj·T+&ç.

III. øÏ+~ |ü{Ϻø£qT #·÷&É+&ç. n+<äT˝À ñqï sêe÷j·TD+˝Àì bÕÁ‘·\ ù|s¡¢qT yÓ‹øÏ sêj·T+&ç.

sê ‘·T ‘· &ÉT <∏ä

yê d” eTT s¡ j·TT

eT+ qT uÛÑ <ä {≤

* Vü≤ ‘ê sTT e⁄

πø <∏äT X¯ ¬ø’ »

SCERT TELANGANA

dü+dæ<äΔ‘· bÕsƒ¡+

5. ˇ‘·TÔ\ |ü<ë\T ` #·<äTe&É+

I. øÏ+~ u§eTà\qT #·÷&É+&ç. |ü<ë\T #·<äTe+&ç. ˇ‘·TÔ nø£åsêìï >∑T]Ô+#·+&ç. ˇ‘·TÔ >∑Ts¡TÔqT >∑&ç˝À sêj·T+&ç.

` ≈£îø£ÿ ` ø£ÿ ` ª ø£ μ ˇ‘·TÔ

` eTT>∑TZ ` >∑TZ ` ª >∑ μ ˇ‘·TÔ

` |üP\dü»® ` »® ` ª » μ ˇ‘·TÔ

` |ü⁄≥º ` ≥º ` ª ≥ μ ˇ‘·TÔ

` \&ÉT¶ ` &ÉT¶ ` ª &É£ μ ˇ‘·TÔ

` q‘·Ô ` ‘·Ô ` ª ‘· μ ˇ‘·TÔ

` Ä≈£î|ü#·Ã ` #·Ã ` ª #· μ ˇ‘·TÔ

SCERT TELANGANA

` <äTqïb˛‘·T ` qï ` ª q μ ˇ‘·TÔ

` #Ó|ü\T ` |ü ` ª |ü μ ˇ‘·TÔ

` düãT“ ` ãT“ ` ª ã μ ˇ‘·TÔ

` ã‘·Tø£eTà ` eTà ` ª eT μ ˇ‘·TÔ

` s=j·T´ ` j·T´ ` ª j·T μ ˇ‘·TÔ

` $düqø£Ás¡ ` Ás¡ ` ª s¡ μ ˇ‘·TÔ

` eTT\¢+– ` \¢ ` ª \ μ ˇ‘·TÔ

` |ü⁄e⁄« ` e⁄« ` ª e μ ˇ‘·TÔ

` <ÛäqTdüT‡ ` düT‡ ` ª dü μ ˇ‘·TÔ

` ô|[fl ` [fl ` ª fi¯ μ ˇ‘·TÔ

SCERT TELANGANA

II. øÏ+~ |ü<ë\qT #·<äTe+&ç. >∑T˝≤_ s¡+>∑T˝Àì ~«‘ê«ø£ååsê\qT düŒwüº+>± |ü\ø£+&ç.

neTà ô|<ä›Hêqï #Óø£ÿs¡ n\¢] yÓHÓï\

nj·T´ e÷eTj·T´ u…\¢+ |æ\¢\T ø=ô|Œs¡

nqï bısTT´ düTqï+ ‘·¬øÿ&É >∑_“\+

nø£ÿ HÓsTT´ nqï+ u§>∑TZ >∑T$Tà

n‘·Ô J\ø£Ás¡ _j·T´+ |æ#·TÃø£ eTÁ]

‘·eTTà&ÉT ñ|ü ˙fi¯ófl >∑C…®\T eT˝…¢

∫Hêïqï qTe⁄«\T düT<ä›eTTø£ÿ >∑&ɶbÕs¡ \d”‡

∫qïeTà ì|ü u§eTà\T ø£‘ÓÔs¡ ø£fiËfl+

ô|<ä›eTà ø=ã“] ô|qTï $T<Ó› >∑Ti¿+

III. øÏ+~ ù|sêqT #·<äTe+&ç. ˇ‘·TÔ nø£ås¡+ øÏ+<ä ^‘· ^j·T+&ç. Ä |ü<ë\qT sêj·T+&ç.

sêeTj·T´ bı˝≤ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. Hê>∑*øÏ m<äT›\qT ø£{≤º&ÉT. <äTøÏÿ <äTHêï&ÉT. kÕfi¯fl˝À¢ $‘·ÔHê\T y˚XÊ&ÉT. yêq\T |ü&ܶsTT. $‘·ÔHê\T yÓTT\¬ø‘êÔsTT. ø=+‘· ø±˝≤ìøÏ |ü+≥ #˚‹øÏ e∫Ã+~. |ü+≥qT dü+‘·˝À ne÷à&ÉT. &ÉãT“\T u≤>± e#êÃsTT. sêeTj·T´ m+‘√ dü+‘√wü|ü&ܶ&ÉT.

IV. øÏ+~ |ü<ë\qT #·÷&É+&ç. ^‘· ^dæq nø£åsê\ eT<Ûä´ ‘˚&ÜqT #Ó|üŒ+&ç. Ä nø£åsê\qT düŒwüº+>±

|ü\Tø£+&ç.

eTTø£ÿ ` eTs¡ÿ≥+ ø£ÿ ` s¡ÿ

SCERT TELANGANA

V. øÏ+~ |ü<ë\qT #·<äTe+&ç. >∑T˝≤_ s¡+>∑T˝Àì dü+j·TTø±Ôø£åsê\qT düŒwüº+>± |ü\ø£+&ç.

#·eT‘êÿs¡+ ñ‘·ÿfi¯ »≥ÿ Äu≤ÿ] #ÓMTÿ ø£sêÿ≥ø£+

ñ\ÿ <ädüÿ+ qdüTÿ\ <äTs¡Z >∑<äZ<ä+ |òü\TZDÏ

ns¡Ãq Ks¡÷®s¡+ ‘·T˝≤®|üPsY &Üø£ºs¡T e÷düºs¡T &Ü˝≤¶

ø±s¡T¶ |ü+øÏÔ \T|üÔ+ ø°]Ô bÕs¡Tú&ÉT eTs¡›q

<äT]›q+ eTT>∑Δ |ü≥ï+ ø£≥ï+ j·T‘·ï+ <äTØï‹

ø£s¡Tí&ÉT ~ø±Œ\≈£î&ÉT ñ‘·Œ\+ X¯Ss¡ŒqK $yê<ëdüŒ<ä+ ìwüŒ\+

nø£“s¡T ;s¡“\T eT\“] n<äT“¤‘·+ ns¡“¤≈£î&ÉT eTKÔ˝Ÿ

s¡TøÏàDÏ j·TT>∑à+ Ä‘·à |ü<äà+ düqà+>∑fi¯+ ñqTàK+

ñbÕà ìs¡à\ $düàj·T+ >∑T\à+ ø£\àwü+ yêø£´+

yê#·´+ yê»´+ Hê≥´+ ≈£î&É´+ dü‘·´+ |ü<∏ä´+

|ü<ä´+ Hê´j·T+ ÄbÕ´j·T‘· nuÛ≤´dü+ ùde÷´ uÛ≤s¡´

u≤\´+ e´j·T+ qX¯´+ düdü´+ u≤Vü≤´+ ø£fi≤´D+

\ø£å ´+ #·Áø£+ nÁ>∑E\T eÁ»+ #·Á≥+ #Û·Á‘·+

Á<äe+ Á|ü‹eT nÁuÛÑø£+ ÁuÛÑeTD+ ‘êÁeT+ rÁe‘·

ÁX¯eT düVü≤Ádü+ ÁV”≤+ø±s¡+ X¯óø£¢+ VüQ_¢ bı≥¢+

n≥T¢ e&ÉT¢ $|ü¢e+ ÄeT¢+ >=s¡T¢ ÄVü‰¢<ä+

|üø£«+ n>∑« ñ»«\+ |ü{≤«] #·‘ê«s¡+ dü<ä«+X¯+

n<Ûä«s¡+ nq«j·T+ >∑s¡«+ nX¯«+ uÛ≤dü«s¡+ Vü≤s¡¸+

~≈£L‡∫ dü+e‘·‡s¡+ á|懑·+ ñs¡T‡ _\ΩDT&ÉT ns¡Ω‘·\T

ø£˝≤Ωs¡+ yêø±Ã‘·Ts¡´+ wü≥ÃÁø£es¡TÔ\T <äTX¯Ãs¡´ |üXÊÑêÔ|ü+ dü«|üï+

düHêàs¡Z+ Á<äe´+ Á|üj·T‘·ï+ ø°]ÔÁ|ü‹wüº\T rs¡úÁ|ükÕ<ä+ eg+

SCERT TELANGANA

dü+dæ<äΔ‘· bÕsƒ¡+

6. ˇ‘·TÔ\ |ü<ë\T sêj·T&É+

I. øÏ+~ u§eTàqT #·÷&É+&ç. |ü<ë\T, yêø±´\T sêj·T+&ç.

SCERT TELANGANA

II. u§eTàqT #·÷dæ yêø±´\T sêj·T+&ç.

SCERT TELANGANA

III. eè<äTΔ\‘√ |æ\¢\T @+ e÷{≤¢&ç ñ+{≤s√ dü+uÛ≤wüD sêj·T+&ç.

|æ\¢\T :

eè<äTΔ\T :

|æ\¢\T :

eè<äTΔ\T :

|æ\¢\T :

eè<äTΔ\T :

IV. |æ\¢\T yê] {Ï|òæHéu≤ø˘‡ eè<äTΔ\≈£î Ç#êÃs¡T ø£<ë! Bìì >∑T]+∫ øÏ+<ä dü÷∫+∫q e´≈£îÔ\T @+ nì ñ+{≤s√ sêj·T+&ç.

ùdïVæ≤‘·T\T :

ñbÕ<Ûë´j·TT\T :

‘·*¢<ä+Á&ÉT\T :

SCERT TELANGANA

bÕsƒ¡+˝Àì u§eTà\T #·÷&É+&ç. yê{Ï >∑T]+∫ e÷{≤¢&É+&ç.

bÕsƒ¡+ #·<äTe+&ç. ns¡ú+ø±ì |ü<ë\ øÏ+<ä ^‘· ^j·T+&ç.

^‘· ^dæq |ü<ë\≈£î nsêú\qT MT $TÁ‘·T\qT ˝Ò<ë ñbÕ<Ûë´j·TT\qT n&ç– ˝Ò<ë ª|ü<ë\T ` nsêú\Tμ nH˚ |ü{Ϻø£˝À #·÷dæ ‘Ó\TdüTø=+&ç.

|æ\¢\÷! Ç{≤¢ #˚j·T+&ç.

Á|üX¯ï\≈£î »yêãT\T #Ó|üŒ+&ç

♦ ô|’ u§eTà˝À e÷{≤¢&ÉT‘·Tqï~ mes¡T?

♦ Äj·Tq <˚ì >∑T]+∫ e÷{≤¢&ÉT‘·T+&Ée#·TÃ?

♦ MT≈£î ‘Ó*dæq <˚X¯uÛÑøÏÔ bÕ≥qT @<Ó’Hê bÕ&É+&ç.

ñ<˚›X¯+

uÛ≤s¡‘· dü«‘·+Á‘· b˛sê≥+˝À eTq C…+&Ü ø£*–+∫q

#Ó’‘·q´+, ñ‘˚Ô»+ >∑T]+∫ á π>j·T+˝À ñqï~. eTq C…+&Ü Á_{°wt yê] >∑T+&Ó˝À¢ >∑TãT\T |ü⁄{Ϻ+∫, Vü≤&É˝…‹Ô+∫q

$<Ûä+ m≥Te+{Ï<√ á π>j·T+ <ë«sê ‘Ó\TdüT≈£î+{≤s¡T.

1. eTq C…+&Ü

øÏ+~ u§eTàqT #·÷&É+&ç. Ä˝À∫+∫ e÷{≤¢&É+&ç.

SCERT TELANGANA

XÊ+‹ düVü≤q+ dü‘·´s¡÷|üe÷

XÖs¡´ø±+‹‘√ yÓ*–q B|üe÷

qe÷$T uÛ≤s¡‘· |ü‘êø£e÷

düàsê$T Á‹es¡í πø‘·qe÷ ˆˆ XÊ+‹ ˆˆ

|ü$Á‘· uÛ≤s¡‘· <Ûäsê‘·\eTTàq

|üsêsTTbÕ\q eT+‘· yÓTTqØÃ

|ü+»s¡ $eTTø£Ô K>∑eTTà˝≤

n+ãs¡ yÓT–dæq dü«‘·+Á‘·e÷! ˆˆ XÊ+‹ˆˆ

SCERT TELANGANA

ùd«#êä kÕ<Ûäq düeTs¡+˝À eTT+<äT q&ç∫q Á|ü‘ê|üe÷

kÕ«‘·+Á‘·´+ e÷ »qàVü≤ø£ÿ˙

>∑]®+∫q |üs¡®q´ sêee÷! ˆˆ XÊ+‹ ˆˆ

eTTwüÿs¡ Á_{°wüß eT‘·Ô>∑C≤\qT Vü≤&É˝…‹Ô+∫q n+≈£îX¯e÷

düeTsêeì˝À dü¨<äsê[øÏ

n+&É>∑ ì*Ãq Äj·TT<Ûäe÷ ˆˆ XÊ+‹ ˆˆ X‚wü+ \ø°ÎHêsêj·TD≤#ês¡´

(ªdü«s¡uÛ≤s¡‹μ ` ªuÛÑøÏÔ`<˚X¯uÛÑøÏÔμ π>j·T dü+ø£\q+˝Àì~)

SCERT TELANGANA

I.

$q&É+, Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ&É+

(n) π>j·÷ìï sê>∑+‘√ bÕ&É+&ç. n_Ûqj·T+ #˚j·T+&ç.

(Ä) á π>j·÷ìøÏ ªeTq C…+&Üμ nH˚ ù|s¡T dü¬s’q<˚Hê? m+<äTø√ #Ó|üŒ+&ç?

II.

<Ûësêfi¯+>± #·<äTe&É+, ns¡ú+ #˚düTø=ì #Ó|üŒ&É+, sêj·T&É+

(n) øÏ+~ yêø±´\T #·<äTe+&ç. π>j·T+˝À mø£ÿ&É ñHêïjÓ÷ >∑T]Ô+#·+&ç. bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>±

es¡Tdü Áø£eT+˝À sêj·T+&ç.

|ü+»s¡ $eTTø£Ô K>∑eTTà˝≤

|ü$Á‘· uÛ≤s¡‘· <Ûäsê‘·\eTTàq n+ãs¡ yÓT–dæq dü«‘·+Á‘·e÷!

|üsêsTTbÕ\q eT+‘· yÓTTqØÃ

Ç$ #˚j·T+&ç

uÛ≤e+

1. z uÛ≤s¡‘· |ü‘êø£e÷! qTe⁄« XÊ+‹, düVü≤q+, dü‘ê´\ Á|ü‹s¡÷bÕì$. |üsêÁø£eT ø±+‹‘√

yÓ*π> BbÕì$. eT÷&ÉT s¡+>∑T\T ø£*–q <ëì$. ˙≈£î e+<äq+.

2. z dü«‘·+Á‘· |ü‘êø£e÷! |ü$Á‘·yÓTÆq uÛ≤s¡‘· uÛÑ÷$Tô|’ |üsêsTTyêfi¯fl bÕ\qqT n+‘·+ #˚XÊe⁄.

|ü+»s¡+ qT+&ç ãj·T≥ |ü&çq |üøÏå˝≤ Äø±X¯+˝ÀøÏ m–]q ˙≈£î e+<äq+.

3. z Á|ü‘ê|ü |ü‘êø£e÷! kÕ«‘·+Á‘·´ b˛sê≥+˝À eTT+<äT q&ç∫q ‘˚C≤ì$. kÕ«‘·+Á‘·´+ Hê

»qàVü≤ø£ÿì >∑]®+∫q y˚T|òü÷ì$. n{Ϻ ˙≈£î e+<äq+.

4. z eTTe«HÓï\ |ü‘êø£e÷! eT~+∫q @qT>∑T\e˝… ñqï Á_{°wt <äTwüߺ\qT uÛÑj·Tô|{Ϻq n+≈£îXÊì$. j·TT<äΔ uÛÑ÷$T˝À b˛sê&ÉT‘·Tqï k˛<äs¡T\≈£î n+&É>± ì*Ãq Äj·TT<Ûëì$.

n{Ϻ ˙≈£î e+<äq+.

SCERT TELANGANA

(Ä) π>j·T+˝À dü«‘·+Á‘·e÷, Äj·TT<Ûäe÷ ... e+{Ï ÁbÕdü |ü<ë\T ñHêïsTT. yê{Ïì >∑T]Ô+∫

sêj·T+&ç.

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

(Ç) øÏ+~ ù|sê #·<äTe+&ç. Á|üX¯ï\≈£î »yêãT\T sêj·T+&ç.

‘Ó\+>±D sêh+ pHé 2e ‘˚~ 2014q Ä$s¡“¤$+∫+~. ‘Ó\+>±D dü+düÿ è‹, dü+Á|ü<ëj·÷\T Á|ü‹_+_+#˚˝≤ ‘Ó\+>±D sêh Á|üuÛÑT‘·«+ n~Ûø±]ø£ ∫Vü‰ï\qT Á|üø£{Ï+∫+~. sêh »+‘·Te⁄>± õ+ø£qT, sêh |üøÏå>± bÕ\|æ≥ºqT, sêh |ü⁄wüŒ+>±

‘·+π>&ÉT|ü⁄e⁄«qT, sêh eèø£å+>± »$Tà#Ó≥TºqT (X¯MT eèø£å+) n~Ûø±]ø£ ∫Vü‰ï\T>±

ìs¡ísTT+#ês¡T. õ+ø£ ‘Ó\+>±D Á|ü»\ eT+∫‘·HêìøÏ >∑Ts¡TÔ. bÕ\|æ≥ºqT eTq+ X¯óuÛÑ dü÷#·ø£+>± uÛ≤$kÕÔ+. |üdüT|ü⁄ |ü#·Ã>± ø£fi¯ø£fi¯˝≤&ÉT‘·÷ Á|üø£è‹øÏ n+<ä+ ‘Ó#˚à ‘·+π>&ÉT

|ü⁄e⁄«qT ã‘·Tø£eTàqT ù|s¡Ã&ÜìøÏ yê&ÉT‘ês¡T.

(1) ô|’ ù|sê≈£î ù|s¡T ô|≥º+&ç.

(2) ‘Ó\+>±D sêh+ m|ü&ÉT @s¡Œ&ç+~?

(3) ‘Ó\+>±D sêh n~Ûø±]ø£ ∫Vü‰ï\T>± y˚{Ïì Á|üø£{Ï+#ês¡T?

(4) ô|’ ù|sê˝À ªÄ$s¡“¤$+∫+~μ nH˚ |ü<ëìøÏ ns¡ú+ @$T{Ï?

(5) ‘·+π>&ÉT |ü⁄e⁄« Á|ü‘˚´ø£‘· @$T{Ï?

III.

Ä˝À∫+∫ kı+‘·e÷≥˝À¢ sêj·T&É+ (d”«j·Ts¡#·q)

(n) eTq+ eTq C…+&Ü≈£î m+<äT≈£î e+<äq+ #˚j·÷*?

(Ä) eTq C…+&Ü >=|üŒ<äq+ @$T{Ï?

SCERT TELANGANA